جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مهمترین مسائلی که فراوان مورد توجه آئین مقدس اسلام قرار گرفته و در رسیدن به کمالات و فضایل انسانی نقش اساسی دارد مسئله ی تزکیه ی نفس و پرورش روح است. که به عنوان یک امر حیاتی و ضروری مطرح می باشد. بحث از تذهیب نفس و پاکسازی وجود از صفات ناپسند است که یکی از آن صفات ناپسند « غیبت» است.بدیهی است که انسان به همان اندازه که از فکر داشتن خلقیات و صفات پسندیده لذت می برد از صفات زشتی که در درون او ریشه زده و آثارش در کردار و رفتارش ظاهر گردیده ، ناخشنود، بلکه هراسان است. به همین سبب بر خود لازم دانستم در مورد غیبت که یکی از صفات رذیله است و وارستگان از آن اندک و مبتلیان به آن بی شمارند، به تحقیق و بررسی بپردازم. و غیبت را از دیدگاه های مختلف نقلی و عقلی توصیف کنم. این پژوهش در چهار بخش سامان یافته است که بعد از بیان مقدمه و کلیاتی در مورد پیشینه موضوع و اهداف و ضرورت های انجام آن ، به تعریف واژه غیبت از نظر لغوی و اصطلاحی پرداخته شده است. متن اصلی تحقیق : ابتدا از نگاه دین ، مسئله غیبت را با عنوان پدیده ای که آثار منفی انکارناپذیری بر روح و زندگی انسان ها برجای می گذارد، مورد بررسی قرار داده است. بخش دوم : به بیان حقیقت غیبت از نگاه قرآن پرداخته که در واقع بررسی کلی بحث غیبت و بیان دیدگاه های قرآنی نسبت به موضوع است. بخش سوم: در این بخش جزئیات غیبت در روایات مورد بررسی قرار گرفته و واقعیات موجود در آن از زبان ائمه اطهار ( ع) بیا شده است.با تکیه بر این بخش می توان آثار منفی غیبت را برای مخاطبان بهتر و گویاتر بیان کرد. بخش چهارم: در این بخش علل و اسباب غیبت به عنوان یک بیماری رفتاری که متأسفانه در میان مردم بسیار رایج است بررسی شده و راهکارهای جدیدی برای درمان این بیماری و غلبه بر این معزل اجتماعی بیان شده است. در پایان خلاصه ای از مطالبی که جمع آوری شده ، بیان آمده است. امید است تحقیق حاضر مورد استفاده دیگر محققین در این زمینه قرار گیرد.

در پایان نامه حاضر طی سیزده فصل با این عناوین غیبت با تکیه بر آیات و روایات بررسی شده است: اهمیت زبان، آفات و گناهان مربوط به آن؛ معنا و مفهوم غیبت؛ حرمت غیبت و کبیره بودن آن؛ غیبت در قرآن؛ استماع غیبت؛ سبب ها و ریشه های غیبت؛ راه های پیشگیری و درمان غیبت؛ آثار و عواقب غیبت؛ غیبت نکردن و فضیلت و پاداش آن در روایات؛ کفاره غیبت و توبه آن؛ استثناهای غیبت؛ روایات و حکایاتی درباره غیبت؛ توبه از غیبت.در پایان نامه حاضر طی سیزده فصل با این عناوین غیبت با تکیه بر آیات و روایات بررسی شده است: اهمیت زبان، آفات و گناهان مربوط به آن؛ معنا و مفهوم غیبت؛ حرمت غیبت و کبیره بودن آن؛ غیبت در قرآن؛ استماع غیبت؛ سبب ها و ریشه های غیبت؛ راه های پیشگیری و درمان غیبت؛ آثار و عواقب غیبت؛ غیبت نکردن و فضیلت و پاداش آن در روایات؛ کفاره غیبت و توبه آن؛ استثناهای غیبت؛ روایات و حکایاتی درباره غیبت؛ توبه از غیبت.

غیبت، اعظم مهلکات و اشد معاصى است و به اجماع جمیع امت و صریح قرآن و احادیث پیغمبر صلی الله علیه وآله و ائمه اثناعشر علیهم السلام حرمت آن ثابت است و در روایات بسیاری هم این عمل زشت تقبیح شده و عذاب سختی برایش بیان گردیده است. غیبت یکی از گناهان و لغزش های بزرگ زبان است که دراصطلاح به معنای پشت سر مومن بدگویی کردن با گفتار یا اشاره است و در آیه دوازدهم از سوره مبارکه حجرات به صراحت و در آیات دیگر از جمله آیه 148 نساء، 19 نور، 36 اسراء و آیه یک سوره همزه به تلویح از آن نهی شده است. علت این نهی را در پیامدهای مهلک فردی واجتماعی آن می توان دانست. هدف دراین تحقیق تبیین برخی از پیامدهای اجتماعی غیبت بر اساس تعالیم اسلامی و به ویژه توجه به آیات قرآن کریم و سیاق آنهاست که به روش توصیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. براین اساس برخی از پیامدهای فردی غیبت عبارت است از: خروج از ولایت خداوند، حبط اعمال و عذاب الهی و خروج از دایره ایمان و از مهم ترین پیامدهای اجتماعی آن نیز می توان به ترور شخصیت و هتک حرمت مومن، تضعیف روابط خانوادگی و اجتماعی، ترویج ضد ارزش ها و عدم پویایی و سلامت جامعه اشاره نمود. از جمله اهداف اجتماعی نظام اخلاقی اسلام از تحریم غیبت، بهینه سازی روابط اجتماعی، تقویت همبستگی خانوادگی، حفظ حرمت و کرامت افراد و در نهایت ایجاد جامعه سالم و پویا است. نتیجه بررسی غیبت درنظام اخلاقی اسلام از رذائل اخلاقی محسوب شده و در فرهنگ اسلامی ازعوامل انحطاط و خسران فرد و جامعه تلقی می شود که موجب اختلال در بهداشت روانی فرد و وحدت و انسجام جامعه می گردد.