جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شناخت اسامی و اوصاف روز قیامت از مهم‌ترین راه‌های شناسایی این روز عظیم است. توجه به پیوستگی این اسامی و اوصاف چهره‌ای روشن از قیامت ارائه می دهد و مضامین نهفته در این اسامی و اوصاف را جهت هدایت و بهره‌گیری از این معارف در زندگی دنیا، آشکار می کند. تعداد اسامی قیامت که به طور صریح در قرآن از آن‌ها یاد شده بیست و یک نام است. برخی از این اسامی مانند القارعۀ ناظر بر حوادث قیامت است. برخی دیگر مانند یوم الحسرۀ حاکی از حالات مواجهه‌ی انسان با پدیده‌های قیامت است. شماری از اسامی مانند الحاقۀ ناظر بر برخی از اسماء و صفات خداوند سبحان است. قرآن از طریق هر یک از اسامی روز قیامت، بُعدی از ابعاد این روز عظیم را برای مخاطب خویش ترسیم می‌کند از کنار هم گذاردن این اسامی تصویر کاملی از روز قیامت به دست می‌آید. اوصاف روز قیامت، حوادث واقع در روز قیامت، احوال گوناگون انسان‌ها و سرانجام کار نیکوکاران و تبه‌کاران در آن روز را بیان می‌کند. اوصاف قیامت، به شرح و بسط حقایق و رویدادهایی می‌پردازد که اسامی به آن اشاره دارد. به این ترتیب عناوین و اوصاف قیامت هم‌چون یک مجموعه‌ی به هم پیوسته هستند که با یکدیگر تناسب و ارتباط دارد. پیوستگی میان آیات مشتمل بر اسامی و اوصاف روز قیامت با آیات پیشین و پسین خود بُعد دیگری از پیوستگی است که این تحقیق بدان پرداخته است. اغلب این آیات به اثبات معاد می پردازد. پر بسامدترین برهان مطرح شده، برهان قدرت است. برهان حقیقت و برهان حکمت نیز بسیار مورد تاکید است.

عبهرالعاشقین، متنی عرفانی و سرشار از مفاهیم انتزاعی است. در پژوهش حاضر این مفاهیم با توجّه به رویکرد جدید «لیکاف» و «جانسون» به استعاره مورد بررسی قرار گرفته اند. این پژوهش در سه فصل تنظیم شده است. در فصل نخست، ضمن بیان سیر مطالعۀ استعاره در غرب، ساختار نظریّۀ معاصر استعاره نیز بیان شده است. در فصل دوّم، در ابتدا استعاره‌های شناختی عبهرالعاشقین در قالب دسته‌بندی ارائه شده از سوی «لیکاف» و «جانسون» معرّفی شده، و سپساین استعاره‌ها با توجّه به اصول ارائه شده از سوی «یاکل» توصیف شده است. در فصل سوّم، به ارتباط میان این استعاره ها اشاره شده و نیز نظام استعاری متن مورد بررسی قرار گرفته است.یافته‌های ما نشان می-دهد که در این متن با سه دسته استعارۀ هستی شناختی، جهتی و ساختاری مواجه هستیم. این استعاره‌ها بر اساس انسجام معنایی موجود در عبهرالعاشقین در ارتباط با یکدیگر قرار گرفته، مجموعه‌ای از شبکه‌های استعاری را به وجود می‌آورند که بر اساس مدل‌های شناختی نظام‌مند و منسجمی شکل یافته اند.