جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده: طلائع بن رزّیک، از جملهشعرای متعهد شیعی در قرن ششماست که در دوره فاطمیان می‌زیست و در سالهای(549 -556 هـ)وزارت آنان را بر عهده داشت. دیوان او سرشار از مضامینی، در مدح و رثا ی اهل بیت علیه السلام و هجو دشمنان ایشان و بث الشکوی است و نشان از این دارد که، پرداختن به سیمای اهل بیت، وجهه همت او بوده است. خصوصیت بارز این‌گونه اشعارش، صدق عاطفه و اخلاص واقعی است. این امر را به راحتی از خلال اشعار ش می‌توان دریافت، چنانچه در هنگام مدح اهل بیت، محبت و ارادت خالص خود را می‌نمایاند و به هنگام رثا،حزن و اندوه واقعی خود را در قالب اشعارش نشان می-دهد و در وقت هجو، از عاطفه خشم بهره می‌برد و اشعاری کوبنده می‌سراید. اشعار او شامل مدح ائمه به طور عام، و مدح حضرت علی علیه السلام به طور خاص، می‌باشد .به طوری که وی اشعار فراوانی را به مدح علی (ع )اختصاص داده است. اما آنچه در این قبیل مدایح، مهم می‌باشد، این است که قصد طلائع، تنها مدح صرف و به منظور تکسب نیست؛ بلکه او در پی هر مدحی، به بیان حقانیت علی (ع)در امر خلافت می‌پردازد و در این راه، از ذکر رشادت‌ها و قهرمانی‌های آن حضرت و ماجراهای مختلفی که هر یک فضیلتی برای آن امام، در پی دارد غافل نبوده است.رثا از دیگر مضامین شعری است که در دیوان او از جایگاه ویژه ای برخوردار است . عمده مرثیه‌های او در سوگ سید الشهدا (ع) و بیان مصایب و مظلومیت اوست.وی حوادث وفجایع جانگداز صحنه کربلا را، با لحنی آکنده از غم واندوه به تصویر کشیده و خاندان بنی‌امیه را به خاطر ارتکاب این فجایع هجو نموده است و با بیانی اندوهگین، شکوای خود را از این مصائب اعلام می دارد. این پژوهش، در چهار فصل تنظیم شده است: فصل اول،که شامل کلیات تحقیق می‌باشد. فصل دوم به بررسی او ضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و ادبی عصر فاطمیان که طلائع وزارت قسمتی از آن دوره را بر عهده داشت می‌پردازد . فصل سوم، نگاهی به زندگی طلائع به عنوان یک وزیر و سپس یک شاعر متعهد شیعی دارد و آنگاه ویژ‌گی های شعری او را مورد کنکاش قرار می‌دهد . فصل چهارم نیز به دو قسمت تقسیم می‌شود در بخش نخست به صورت اجمال، به شعر شیعی پرداخته شده و در قسمت بعد، به صورت مبسوط،سیمای اهل بیت در دیوان طلائع مورد بررسی قرار گرفته است.واژه‌های کلیدی: شعر متعهد شیعی، اهل بیت علیهم السلام، طلائع بن رزیک