جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده نهج‌البلاغه به عنوان یکی از متون حدیثی شیعه در میان جامعه مسلمین نقش و جایگاه مهمی دارد و پیوسته مورد توجه عام و خاص بوده ‌‌است. قوت متن و ادبیات بلیغ این کتاب شریف، موجب گردید که شارحان نهج‌البلاغه در طول اعصار به شرح و تبیین متن و واژگان آن توجه نشان دهند. فرازها و واژگان این کتاب هدایتگر علاوه بر معنای ظاهری دارای معنی نهفته و پنهان هستند، دست یابی به این معانی عمیق و پنهان مستلزم تلاش علمی و روشمندی است که معناشناسی یکی از این روش ها است این پایان نامه درصدد آن است با مراجعه به کتب لغات مرجع و با استعانت از دیدگاههای تفسیری مفسران به تحلیل مولفه ای واژگان حوزه ی معنایی«خویشاوندی» در نهج‌البلاغه بپردازد.در واقع تحلیل مولفه ای یعنی بررسی روابط مفهومی در سطح واژه و روابط معنایی در سطح جمله که می تواند ما را به مطالعات صرفی و نحوی پیوند دهد، که بر مبنای این موضوع واژگان خویشاوندی و مشتقات آن ۸۲۵ مرتبه به صورت اسم در نهج‌البلاغه ذکر شده اند. در این پژوهش به روش تحلیلی - توصیفی این نتیجه حاصل شده است که برخی واژگان خویشاوندی چون«عشیره، عتره، إلَّ، نسب، قرابه» و... دارای معانی مرتبط با هم و به مفهوم خویشاوندی در نهج‌البلاغه آمده اند. که به تحلیل مولفّه ای و انواع مولفّه های معنایی هریک از آن‌ها در این پژوهش پرداخته شده است. در این پژوهش واژگان هم حوزه خویشاوندی در دو مرتبه ی خویشاوند نسبی و سببی و روابط معنایی آن‌ها با هم در نهج‌البلاغه مورد بررسی قرار گفته است و از واژگان هم حوزه خویشاوندی می توان به«ولد، ابن، صهر، ذکر، صبیه، طفل، صغیر» و غیره اشاره کرد. کلمات کلیدی: امام علی (ع)، نهج‌البلاغه، تحلیل مولفّه ای، حوزه معنایی، خویشاوند