جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دستیابی به اهداف علم یا شناخت علمی مدیون روش‌شناسی است؛ همچنان‌که کنت با بهره‌گیری از روش‌های تجربی/ کمی‌، مطالعات انسانی و اجتماعی را انجام داد و به زعم طرفداران خود (تجربه‌گرایان)، آن را واجد شأن علمی کرد. این اندیشه ملهم از افکار بعد رنسانس و عصر روشنگری، و سال‌هاست که بر علوم انسانی حاکمیت دارد. تجربه گرایی، رفتار و روابط اجتماعی را وابسته به شرایط محیطی می‌داند و از تأثیر مطلق آن در شکل‌گیری شخصیت و سرنوشت انسان بحث می‌کند. انسان با این نگاه، دیگر اشرف مخلوقات و مرکز ثقل آفرینش نیست و حیات او، ترکیبی از عملیات معمولی طبیعت است؛ بدون آنکه ارزش‌های اخلاقی، اعمال جبری، محدودیت‌ها و یا به‌طور کلی فعالیت‌های بشری ارتباطی با نیروها و مقدمات فوق‌طبیعی پیدا کنند. این مقاله می‌کوشد تجربه‌گرایی را از دو دیدگاه، نقد و بررسی کند؛ دیدگاه کسانی که اولاً با اعتقاد به یک یا چند ویژگی از علوم انسانی، آن را از علوم طبیعی جدا کردند و ثانیاً برای تقابل با تجربه‌گرایی به تفسیرهای معناکاوانه روی آورند، و دیدگاهی که با استفاده از مطالعات روش‌شناختی ماکس وبر، به استفاده توأم از هر دو روش تأکید کردند و مرزی بین آنها قائل نشدند.