جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
help
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
1 2 3 4 5
بازخوانی آیه «أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ»
نویسنده:
محمد بهرامی
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
در تفسیر خلق و امر از آیه «أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ» نظریه‌های بسیاری وجود دارد. برخی خلق و امر را ایجاد و فرمان، شماری عالم خلق و عالم امر، تعدادی دنی... یا و آخرت، گروهی ابداع و فرمان، عده‌ای اختراع و تدبیر و تصرف و ... معرفی می‌کنند. تفاسیر یادشده از جهاتی چند، محل تأمل و تردید است که برخی از مهم‌ترین آنها خلط مفاهیم، ناسازگاری با سیاق، بی‌توجهی به کاربرد قرآنی، خلط مفهوم قرآنی، کلامی، فلسفی و ... است. دیدگاه مختار این اثر، تفسیر خلق به ایجاد تدریجی در زمان و مکان و تفسیر امر به ایجاد دفعی بی‌زمان و بی‌مکان است. این دیدگاه کاستی‌های دیگر نظریات را ندارد و افزون بر این، با موضوع آیه و اصل پیوستگی آیات همخوان می‌باشد. این پژوهش با مطالعه کتابخانه‌ای و همراه با بررسی و سنجش نظریات مختلف در تفسیر آیه شکل گرفته و هدف آن، نقد و سنجش نظریه‌های مختلف در تفسیر واژه خلق و امر است.   بیشتر
1 2 3 4 5
اثبات عدم اشتراط تأثیرگذاری در وجوب امر به معروف و نهی از منکر با تکیه بر آیه 164 اعراف
نویسنده:
البرز محقق گرفمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از فریضه­‌های بنیادین شریعت اسلامی فریضۀ امر به معروف و نهی از منکر است. فقیهان برای استقرار وجوب این فریضه شروطی برشمرده‌اند که یکی از آن­ها «شرط تأثیر» ا... است. پژوهش حاضر به روش اکتشافی­ _ ­تحلیلی و با بهره­‌گیری از منابع کتابخانه‌ای درپی تبیین ادلۀ قرآنی دربارۀ عدم اشتراط این شرط در استقرار وجوب فریضۀ یادشده است. فرضیۀ پژوهش حاضر این است که براساس عمومات و اطلاقات قرآنی با محوریت آیۀ 164 سورۀ اعراف و همچنین روایات معتبر نمی‌توان چنین شرطی را به­‌عنوان شرط وجوب فریضۀ امر به معروف و نهی از منکر درنظر داشت. برای اثبات این مدعا به مدلول آیاتی که بیان‌کنندۀ دو اصل ذیل هستند، استناد شده است: عمومات رهنمون به انجام وظیفۀ دینی در مواجهه با منکرات اجتماعی و منتفی نبودن احتمال اثرگذاری در روند تبلیغ و انذار به‌­نحو مطلق. ادلۀ ادعایی باورمندان به شرط تأثیر نیز به سه بخش روایات، اجماع و حکم عقل تقسیم و بررسی شده و ناکافی بودن هریک برای اثبات مدعای آنان به اثبات رسیده است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 110 تا 136
1 2 3 4 5
بررسی پاسخ‌های مفسران شیعه به شبهه ناسازگاری آیۀ 96 اعراف با برخورداری غیرمؤمنان از نعمت‌ها
نویسنده:
روح اله زینلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
براساس آیۀ 96 سورۀ اعراف می‌توان رابطه‌ای معنادار میان ایمان و تقوا و برخورداری از برکت‌های آسمانی و زمینی برقرار دانست؛ اما وجود جوامعی از افراد مؤمن و باتقو... وا ولی محروم و افراد غیرمومن اما متنعم، با ظاهر آیه ناسازگار بوده و شبهه ایجاد کرده است. از بررسی تفسیرهای شیعی شش پاسخ به این شبهه قابل برداشت است که به دو بخش ایجابی و سلبی تقسیم می‌شوند. پاسخ‌های ایجابی مواردی مانند اختصاص آیه به زمان و مورد خاص، استدراجی بودن برخورداری غیرمؤمنان و تأمل در معنای ایمان و تقوا و پاسخ‌های سلبی مواردی مانند انکار برخورداری غیرمؤمنان از برکات آسمانی و زمینی، انکار برخورداری غیرمؤمنان از برکات معنوی و انکار برخورداری کامل غیرمؤمنان از برکات را شامل می­‌شود. هریک از این پاسخ‌ها به نوبۀ خود ارزشمند است و بخشی از شبهه را پاسخ می­‌دهد؛ اما برای حل کامل و همه‌­جانبۀ شبهه پاسخی جامع‌تر لازم است. ازاین‌رو با لحاظ کردن بخش‌هایی از پاسخ‌های یادشده و تأمل در معنا و مصادیق برکات کوشیده شده پاسخی جدید ارائه شود. در این پاسخ، مراتب متعدد مقامات معنوی و معارف الهی از جمله برکات آسمانی معرفی شده و برای تقوا نیز معنایی گسترده و دارای مراتب مختلف در نظر گرفته شده است؛ چنان­که همۀ گناهان اعم از گناهان ذکرشده در متون دینی و غیر آن را دربر بگیرد. براین‌­اساس، اگرچه غیرمؤمنان از برخی مراتب برکت‌های آسمانی محروم می‌شوند، از برخی مراتب برکت‌های زمینی بهره‌مندند و مؤمنان نیز اگرچه از برخی مراتب برکات زمینی محروم‌­اند، از برکات آسمانی بهره‌ها می‌برند. پژوهش حاضر با روش توصیفی_ ­انتقادی سامان یافته است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 61 تا 81
1 2 3 4 5
بررسی مفهوم «إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّهُ رَبُّنَا» در آیه 89 سوره مبارکه اعراف از دیدگاه مفسران شیعه و سنی
نویسنده:
عزت الله مولایی نیا ، فاطمه ایمن شهیدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در دین اسلام، شرک ورزیدن به خداوند متعال از گناهان کبیره محسوب می‎شود و اهمیت این موضوع تا جایی است که قرآن کریم می‎فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَا یَغْفِرُ أَنْ یُ... ُشْرَکَ بِهِ وَیَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَى إِثْمًا عَظِیمًا» (نساء: 48). درآیه 89 سوره مبارکه اعراف، پس‌ازاینکه حضرت شعیبm به قوم خود می‎فرماید: «وَمَا یَکُونُ لَنَا أَنْ نَعُودَ فِیهَا»، عبارتی را بیان می‎فرماید که شبهه برانگیز است.ایشان بلافاصله پس ازجمله ذکرشده، می‎فرمایند: «إِلَّا أَنْ یَشَاءَ اللَّهُ رَبُّنَا»؛ این جمله این مفهوم را به ذهن متبادر می‎کند که حضرت شعیبm ویاران وی درصورتی‌که خداوند اراده کند، به آیین کفر بازمی‌گردند و از این مطلب مهم‌تر این نکته است که خداوند در شرایطی به کفر امر می‎فرماید. این مطلب، با آموزه‎های ادیان آسمانی به‌ویژه قرآن و سنت در تضاد است.مفسرین تلاش کرده‌اند به این شبهه پاسخ دهند ولی هرکدام به قسمتی از پاسخ پرداخته‌اند و جمع‌بندی کاملی انجام‌نشده است. در مقاله پیش رو دلایل متقنی را در رد این شبهه بر اساس روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‎ای ارائه خواهیم داد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 77 تا 98
1 2 3 4 5
واکاوی ترجمه آیه 172 سوره اعراف بر اساس انسجام متنی و تحلیل واژگان
نویسنده:
اباذر کافی موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
برخی مفسران برای وجود عالم ذر به آیه ۱۷۲ سوره اعراف استناد کرده‌اند؛ ولی برخی، معنای واژگان و ظهور آیه را مخالف این ادعا می‌دانند. پژوهش حاضر به روش توصیفی– تح... حلیلی و با هدف یافتن ترجمه صحیح و مطابق با شواهد سیاقی است تا پاسخی برای این پرسش بیابد که مناسب‌ترین ترجمه آیه 172 سوره اعراف بر پایه ساختار و انسجام متنی سوره اعراف چیست؟ بر این اساس، با اصل قرار دادن معنای ظاهری واژگان آیه، به تبیین انسجام و ارتباط آیات سوره اعراف پرداخته و به این نتیجه می‌رسد که محور اصلی این سوره، دعوت به تبعیت از قرآن کریم و انذار مخالفان این دعوت است و به همین منظور، عاقبت انکار دعوت حق را از حضرت آدم تا نبی خاتم بیان نموده و در آیه 172 به یک جمع‌بندی می‌رسد و می‌فرماید: (ما فرزندان حضرت آدم را نسل به نسل پدید آوردیم و آنان را (پس از ارسال رسولان و بینات و اتمام حجت) شاهد خودشان قرار دادیم بر اینکه آیا من خدایتان نیستم؟ و آنان گفتند بله ما شهادت می‌دهیم. این اقرار به خاطر این است که در قیامت نگویند ما جاهل به آن بودیم). این ترجمه، نه بر عالم ذر دلالت دارد و نه بر ندای فطری؛ بلکه اقراری عقلی است که بر اساس مشاهدات آیات و بینات انبیاء الهی شکل گرفته است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 193 تا 205
1 2 3 4 5
تفسیر تطبیقی ابوالفتوح رازی و دیگر مفسران از «نور» در آیۀ ۱۵۷ سورۀ اعراف
نویسنده:
علی حسن بیگی ‍
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در آیۀ ۱۵۷ سورۀ اعراف از نوری سخن رفته که همراه پیامبر اکرم (ص) نازل شده است. بسیاری از مفسران معتقدند مقصود از «النُّورَ» در این آیه «قرآن کریم» است، و برخی ا... از مفسران دیدگاه‌های دیگری را مطرح کرده‌اند که عبارت‌اند از: قرآن ناطق؛ قرآن کریم، امام علی (ع) و دیگر امامان (ع)؛ و ولایت. این دیدگاه‌ها هر یک دچار نقدهایی است، افزون بر این‌که هیچ‌کدام نتوانسته‌اند که پاسخ درخوری به این پرسش بدهند که دلیل آمدن «معه» همراه با «انزال» چیست. ولی تفسیری که ابوالفتوح رازی از این بخش از آیۀ ارائه کرده با تفاسیر دیگر متفاوت است. وی این «نور» را حضرت علی (ع) دانسته است. در این نوشتار، دیدگاه‌های مفسران طرح و ارزیابی و نقد می‌شود و نشان داده می‌شود که تفسیر ابوالفتوح رازی از آیۀ مذکور، بر خلاف تفسیر دیگر مفسران، نیازمند توجیه و تأویل نیست.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 55 تا 78
1 2 3 4 5
نگاهی دوباره به مساله امی بودن پیامبر اکرم (ص)
نویسنده:
عباس همامی، رحمت شایسته فرد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
مساله «امی بودن» پیامبر اکرم (ص) و اینکه واژه «امی» به چه معناست، موضوع مقاله حاضر است. شکی نیست که قرآن کریم به صراحت استمرار خواندن و نوشتن آن حضرت را پیش از... ز بعثت نفی کرده است. همچنین در اینکه پیامبر اکرم (ص) امی بوده اند اختلافی نیست، اما آیا امی بودن ایشان به معنای بی سوادی است؟ در این پژوهش با بررسی ریشه لغوی این واژه، آیات، برخی روایات و متون تاریخی نتیجه گرفته شده اینکه غالب مفسران واژه «امی» را که صفت پیامبر اکرم (ص) است، به معنای «ناخوانا و نانویسا» یا «بی سواد» دانسته اند، وجهی ندارد و حداقل قرآن کریم این صفت را برای نبی مکرم اسلام (ص) به چنین معنایی به کار نبرده است بلکه به معنای اهل ام القری یا مکه است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 1 تا 17
1 2 3 4 5
نکات تربیتی در سوره اعراف از منظر تفاسیر عصری برگزیده
نویسنده:
پدیدآور: حوراء جحیل خفیف استاد راهنما: غلامرضا رئیسیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
خداوند متعال اهداف متعددی را با وحی و قرآن کریم در نظر گرفته است، زیرا هدف اصلی از نزول قرآن، هدایت و هدایت مردم به سوی کمال و تقرب به خداوند متعال است. سوره ا... اعراف پس از سوره بقره و نساء هفتمین سوره از نظر تعداد، ششمین سوره و سومین سوره از نظر طول است. آیات آن دویست و شش است. در این سوره فرقه های تربیتی متعدد و مهمی وجود دارد که نمی توان آنها را برشمرد، اما به برخی از آنها اشاره می کنم از جمله: آثار سوء استکبار (آیه 12)، غفلت (آیه 179)، نقش بلا در زندگی انسان. آیه 94) نقش محیط و خانواده در تربیت فرزندان صالح (آیه 58) پیروی از امیال نفس را به هلاکت می رساند (آیه 176)، ایمان و تقوا موجب نزول برکت و بصیرت و رهایی از شر شیطان می شود. زمزمه می کند (آیات 96، 200، 201). من می خواهم این ظرایف را با استناد به تفاسیر امروزی بررسی کنم، منظورم «ترازو» علامه طباطبایی، «از نزول قرآن» سید محمد حسین فضل الله و «از رهنمودهای قرآن» نوشته است.   بیشتر
1 2 3 4 5
بررسی تطبیقی آراء مفسران در تفسیر «قَالَ رَبِّ أَرِنِی أَنظُرْ إِلَیْکَ قَالَ لَن تَرَانِی» با تکیه بر ارتباط آیات
نویسنده:
محمد حسین برومند ، امیر جودوی ، سامیه شهبازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
مفسران در تفسیر آیه «قَالَ رَبِّ أَرِنِی أَنظُرْ إِلَیْکَ قَالَ لَن تَرَانِی» (اعراف/143) درباره اعتقاد حضرت موسی(ع) در لحظه بیان این کلام، به امکان یا عدم امک... کان رؤیت خداوند اختلاف کرده و به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته ی اول معتقدند این آیه نشان می‌دهد حضرت موسی(ع) در این کلام خود، رؤیت خداوند را ممکن می‌دانسته و علت درخواست را این موارد می‌دانند: برای یقین قلبی، شک در اثر وسوسه شیطان، منافات نداشتن با مقام نبوت به دلیل توبه، درخواست امکان رؤیت از خدا و نهایتاً نداشتن درجه ومقام رؤیت. دسته دوم از مفسران با اعتقاد به اینکه حضرت موسی(ع) رؤیت خدا را غیر ممکن می‌دانسته است دلایل درخواست رؤیت را اینگونه مطرح می‌کنند: طلب رؤیت از اشتیاق زیاد، این درخواست برای قوم بنی اسرائیل بوده است، مربوط بودن درخواست به دیدن آیات الهی و نه رؤیت خداوند، مقصود در این آیه دیدار قلبی و علم ضروری بوده است و بالاخره اینکه حضرت از خداوند خواسته که با آیات قیامت خود را نشان دهد. این پژوهش با بررسی آراء و دلایل مفسران وبا تکیه بر ارتباط میان آیات و واژگان این آیه نشان خواهد داد درخواست رؤیت خداوند از طرف حضرت موسی(ع) با علم به عدم امکان آن، و تنها از سر شوق حاصل از شنیدن کلام پروردگار و برای انس بیشتر مطرح شده است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 23 تا 39
1 2 3 4 5
شیوه نیایش بر درگاه خدا با استفاده از آیه 55 سوره اعراف
نویسنده:
علی کریمپور قراملکی
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
دعا، حلقه اتصال میان انسان و خداوند به‌شمار می‌آید که در گونه‌های مختلف، ظهور و بروز می‌یابد. آیه شریفه 55 سوره اعراف «اُدْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَة... ةً إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدینَ»، یکی از آیاتی است که برخی از مفسران اسلامی ازجمله زمخشری، ضمن حکم به وجوب یا استحباب صدای آهسته و پنهانی در قرائت دعا، به عدم جواز جهر و رفع صوت در دعا حکم نموده‌اند. پژوهش درباره صحت و سقم این حکم، از اهداف این نوشتار است. نتایج تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی به همراه درون‌متنی، بیانگر این نکته مهم است که ادله مختلف این برداشت تفسیری، از آن جمله قرب خداوند به انسان، رعایت ادب در دعا، پرهیز از ریا، دعای حضرت زکریا با صدای آهسته، تساوی دعا با ذکر، صدق بدعت و ...، نه‌تنها با روح دعا منافی است، بلکه با ظواهر آیات الهی هم در تضاد روشن است. ضمن آنکه توجه به سیره ائمه معصومین (ع) در موقعیت‌های مختلف، اقتضای حالات و مقامات مختلف، صدق تعظیم شعائر الهی بر جهر در دعا و ...، جواز صدای بلند و دسته‌جمعی در دعا با شرایط خاص را اثبات و تأیید می‌نمایند.   بیشتر