جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از جنبه های پویا و پیشرفته اندیشه مولوی، شهرگرایی اوست. شهر، پیشرفته ترین شکل زندگی اجتماعی انسان و بستر تکامل اندیشه و فرهنگ است. مفهوم فراخواندن به شهر، در واقع دعوت به تفکر در ساحتی گسترده تر است. مولوی زاده بلخ است که خود یکی از شهرهای بزرگ و با شکوه دنیای قدیم به شمار می رود. او افزون بر بلخ، در بلند آوازه ترین مراکز پویا و زنده فکر و فرهنگ زمانه دم زده و شهرهایی چون بغداد، نیشابور، حلب و دمشق را دیده و تجربه کرده است. به همین دلیل، در مثنوی، فیه ما فیه و نیز در غزلیات، با شور و شوق از شهرهای بزرگ نام می برد و شهرگرایی را ستایش می کند و هم زمان به نقد نگرش محدود و بسته و ذهنیت ساده و ابتدایی مردمان جوامع خود می پردازد. در مقاله پیش رو، درباره این جنبه از تفکر مولانا بحث و بررسی خواهد شد.

تحقیق حاضر، در صدد بررسی عوامل موثر بر رفتار نوع دوستانه در هنگام بروز یک موقعیت اضطراری و بحرانی می باشد. اینکه چه عواملی می توانند در چنین موقعیت هایی در مداخله و ارائه رفتار یاری گرانه، نقش تسهیل کننده یا مانع شونده ایفا کنند؛ با این هدف، به نظریه هایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم درباره این موضوع به بحث پرداخته بودند، مراجعه شد. نظریه هایی همچون شهرگرایی، نهادگرایی، غفلت جمعی، لوث مسوولیت و رفتارگرایی چارچوب نظری پژوهش را تشکیل داده و فرضیات تحقیق از آنها استخراج شدند. روش تحقیق، پیمایش و تکنیک مورد استفاده، مصاحبه به کمک پرسشنامه محقق ساخته با سوال های بسته می باشد. جامعه آماری تمامی شهروندان بالای 18 سال شهرستان همدان بود که بر اساس سرشماری سال 1392 مرکز آمار ایران 889583 نفر ذکر شده است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر محاسبه گردید. نحوه نمونه گیری، ترکیبی از روش خوشه ای و تصادفی است. بدین صورت که مناطق مختلف شهری بر اساس عرف اقتصادی ـ اجتماعی به سه طبقه تقسیم و در مرحله اول بر اساس نمونه گیری خوشه ای، از هر طبقه پنج منطقه انتخاب شدند و در مرحله بعد، با استفاده از نمونه گیری تصادفی پاسخگویان انتخاب شدند. یافته های تحقیق و آزمون های آماری مربوطه نشان داد که بین نهادگرایی (0.41-)، شهرگرایی (0.72-)، غفلت جمعی (0.37-)، لوث مسوولیت (0.27-) و رفتارگرایی (0.56-) و نوع دوستی رابطه معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر؛ نهادگرایی، شهرگرایی، لوث مسوولیت، غفلت جمعی و تعلق به اصول رفتارگرایی باعث کاهش میزان نوع دوستی در افراد می گردد.