جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جهان امروز سریع تر از هر زمان دیگر در حال پیشرفت است. بنابراین بهره گیری از رویکردهای جدید آموزشی و به تبع آن رسانه های جدی د، محیط های یادگیری اشتیاق برانگیز و محتوای آموزشی فراتر از ساختارهای موجود، ضروری به نظر می رسد. این مقاله ضمن معرفی موزه های تعاملی، که بازدیدکنندگان را فراگیرانی می داند که ازطریق تعامل با اشیای موجود در موزه به ساخت نظام دانشی خود کمک می کنند، به نسبت و رابطه آن با برنامه آموزش فلسفه به کودکان و اهداف و ارزش های مندرج در آن می پردازد. مقاله از این دیدگاه دفاع می کند که مبنای نظری طراحی و ساخت این موزه ها دیدگاه ساختارگرایی و نظریه یادگیری اکتشافی بوده است. از نظر نگارنده، در جهان در حال تغییر و تحول امروز، فراگیران خود مشتاق اکتشاف و بازآفرینی اند. عرضه مفاهیم انتزاعی و منطقی از طریق بازی با دستگاه های تعاملی در محیطی متنوع، چندرسانه ای و شوق انگیز همه مخاطبان، به خصوص نسل جوان، را به تفکر خلاق و اندیشه منطقی وامی دارد و در پرورش تفکر و روحیه استقلال طلبی، که از اهداف اصلی آموزش فلسفه به کودکان است، مؤثر است.

این پایان نامه به مقایسه و بررسی اندیشه های تربیتی جان دیویی و فخررازی می پردازد و هم چنین انتقاد از اندیشه های تربیتی آنها به بررسی دیدگاههای فلسفی آنها پرداخته است. در فصل اول مقدمات و کلیات تحقیق آمده است، در فصل دوم پیشینه و ادبیات تحقیق و بیوگرافی دیویی و فخررازی و خلاصه ای از دیدگاههای فلسفی آنها آمده است. در فصل چهارم با توجه به سوالات تحقیق، محقق در رابطه با مواردی همچون دیدگاههای آنها نسبت به کودک، آموزش و پرورش، و اهداف آن، برنامه درسی، روشهای آموزش و... آمده است. در نهایت در فصل پنجم انتقادات وارده بر دیدگاههای تربیتی این دو مربی بزرگ آمده است. روش تحقیق، سندی تحلیلی و مقایسه ای استدلالی با بررسی کتابها، آثار و مقالات فخررازی و دیویی و اظهار نظر دانشمندان دیگر در مورد فلسفه تربیتی آنهاست. واژگان کلیدی این تحقیق تربیت، هوش، تجربه، شناخت، یادگیری فعال، حل مساله، رشد شناختی، رشد ، پراگماتیسم است.در اندیشه های تربیتی این دو همانندیهای بسیاری وجود دارد، که عبارتند از: کودک محوری بها دادن به فعالیت کودک، ارزش تربیتی بازی، نقش رغبت و آزادی در آموزش و پرورش، تربیت اخلاقی و اجتماعی، روشهای آموزشی و برنامه درسی.در مواردی هم افتراقاتی در اندیشه های تربیتی آنها دیده می شود، که عبارتند از: رشد و مراحل آن، اهداف و اصول آموزش و پرورش، برنامه درسی، تجربه و ویژگی های آن و هوش.طبق یافته های تحقیق، در بررسی اصول هر دو در تربیت عقلانی و تدریجی بودن تعلیم و تربیت و در بررسی روش های تعلیم و تربیت در تکریم کودک و روش های تفکر، نگرش انتقادی و حل مسأله توافق دارند. فلسفه تربیتی آنها در مورد اهداف تعلیم و تربیت، تربیت دینی، ارزش شناسی، و معرفت شناسی تفاوت با هم دارند.

دین اسلام که به عنوان کامل‌ترین دین در بین ادیان الهی است؛ احکام و دستوراتی دارد که توسط قرآن معجزه جاودانی و جهانی پیامبر اکرم (ص) به سوی بشر فرستاده شده است. آموزش این احکام و دستورات که موجب سعادت دنیوی و اخروی انسان می‌گردد؛ به تناسب موضوع نیازمند شیوه‌ها و روش‌های مناسبی است، تا آسان تر و موثرتر و سریع تر فرا گرفته شود.امروزه در جهان، از سه نظریه مهم در حوزه آموزش استفاده می‌شود که عبارت‌اند از: یادگیری فعّال، یادگیری پنهان (ضمنی) و یادگیری خردورزی (تفکّر فلسفی). اعتقاد بر این است که، قرآن با جامعیّت و اعجاز خود قرن‌ها پیش، از این شیوه‌های آموزشی برای انتقال و آموزش مفاهیم دینی و دستورات الهی استفاده نموده است. البتّه آموزش به معنای یادگیری نیست. یادگیری هدف آموزش است و هر چه شیوه آموزش بهتر و مناسب تر باشد؛ یادگیری نیز بیشتر تحقق می‌یابد.در این تحقیق سعی شده است که برای هر یک از این شیوه‌های یادگیری (فعّال، پنهان، خردورزی) مصادیق و مثال‌هایی از قرآن آورده و شرح داده شود. به عنوان مثال آیه ای که در مورد مردن و زنده شدن دوباره عزیر پیامبراست نمونه ای از یادگیری فعّال و آیه ای که در مورد ساخت مسجد در کنار قبور اصحاب کهف است نمونه ای از یادگیری پنهان و آیاتی که در مورد تفکّر در آفرینش و مجادله حضرت ابراهیم (ع) با بت پرستان و ماه و ستاره و خورشید پرستان است؛ همه مصادیقی از یادگیری به شیوه خرد ورزی است. بی شک آشنایی با این شیوه‌های یادگیری و دانستن مصداق‌های قرآنی آن، به سخنرانان و مبلّغان مذهبی کمک خواهد کرد تا انتقال مفاهیم دینی توسط آن‌ها آسان تر، سریع تر و موثرتر انجام شود و فراگیران نیز با علاقه مندی بیشتری این مفاهیم را فرا گیرند.