جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش با رویکرد شناسایی و بررسی چیستی مبانی انسان ‌شناختی مکاتب اقتصادی اسلام و لیبرالیسم با تأکید بر آرای محمد رضا حکیمی و فریدریش هایک سامان یافته و سپس برای شناخت تفاوت‌ها و تشابه‌های مبانی انسان‌شناختی مکاتب اقتصادی اسلام و لیبرالیسم به تحلیل تطبیقی مبانی انسان ‌شناختی آرای اقتصادی حکیمی و هایک پرداخته شده است. تطبیق مبانی انسان شناختی آرای اقتصادی حکیمی و هایک، با محوریت مسئله‌هایی مانند ماهیت انسان، مسئله شناخت‌ شناسی انسان، جایگاه و کرامت انسان،‌ غایت انسان در زندگی، جبر و اختیار انسان، هویت فردی و جمعی انسان، تکامل انسان و مسئله رابطه اخلاق و اقتصاد، وجود تفاوت‌های گسترده‌ای را میان این دو اندیشه روشن می‌سازد و نشان می‌دهد اندیشه حکیمی که بر مبنای معاضدت عقل و وحی و اعتقاد به دو بُعد معنوی و مادی انسان سامان یافته، با مبانی انسان‌ شناختی هایک که تنها با تکیه بر بُعد مادی انسان شکل گرفته است، به طور مبنایی تفاوت‌ها و تضادهای گسترده‌ای دارند. تفاوت‌ها و تضادهایی که آثار و پیامدهای خود را بر آراء و نظریه‌های اقتصادی، و چگونگی اِعمال سیاست‌های اقتصادی خواهد گذاشت و نتایج متفاوتی بر فرد و جامعه خواهد داشت.

یکی از وجوه ارزشمند فعالیت فکری آیت‌ الله شهید صدر در زمینه پژوهشهای اقتصاد اسلامی، تلاش وی برای ارائه روشی متقن و متکی به نصوص دینی، با اتکا به روش ریشه‌دار اجتهادی برای کشف مکتب اقتصادی اسلام است. روش ایشان را می‌توان از جنبه‌های مختلف بررسی کرد، اما یکی از مهمترین جنبه‌ها، اعتبار شرعی این روش است. این مقاله، مهمترین وظیفه‌اش را بررسی جنبه اعتبار شرعی روش کشف مکتب شهید صدر می‌داند. بر این اساس، مطالب نوشتار حاضر در سه بخش ارائه می‌شود، که عبارتند از: تبیین روش شهید صدر، بررسی و تحلیل روش شهید صدر، و جمع بندی و نتایج.