جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این نوشته حاصل پژوهشی است، نقادانه درباره کتاب امثال و حکم دهخدا که نگارندگان با هدف بررسی و برطرف کردن برخی از کاستی های این مجموعه به آن پرداخته اند. با این که امثال و حکم دهخدا، یکی از مهم ترین کتاب ها در زمینه امثال فارسی و یکی از منابع معتبر در تحقیقات زبان و ادبیات فارسی و پژوهش های مربوط به مثل شناسی تطبیقی است، باز به سان همه آثار قلمی خالی از نقص نیست و در مواردی به بازنگری و بازنگاری نیاز دارد.از جمله کاستی های این کتاب نداشتن مقدمه و تعریفی جامع از مثل، عدم تفکیک مثل، تمثل، تضمن مثل، جاری مجرای مثل و حکمت، نداشتن فهرست موضوعی، مطابقت نداشتن برخی از زیرمدخل ها با مدخل های مربوط به آن، عدم تفکیک امثال عامیانه از مثل های فصیح ادبی، وجود خطاهای فراوان چاپی و غیر چاپی، نداشتن شیوه ای یکسان در ارجاع ابیات و سخنان حکمت آمیز و نیاوردن نام گوینده یا ماخذ در بیشتر موارد، بی نظمی و عدم انسجام کتاب از نظر اسلوب و ساختار و نقل عبارت های منظوم و منثور بدون توجه به سائره بودن یا نبودن آنهاست.نگارندگان پس از بررسی این کتاب و با در نظرداشت نوشته ها و مقالاتی که در نقد این مجموعه به نگارش درآمده، به جمع آوری و بررسی این نواقص همراه با ذکر شواهد و نمونه های فارسی و عربی اقدام نموده اند.

مسایل اجتماعی از بنیادین‌ترین و برجسته‌ترین مباحثی ‌است که زمینه‌های تفکر و اندیشه را در هنر و ادبیات به خود اختصاص داده ‌است. شعر مشروطه به دلیل متأثر شدن از تجّدد، پیشرفت‌های تمدن غربی، گره‌خوردگی با سیاست، مصادف بودن با تحولات اجتماعی و تغییر ارزش‌ها یکی از مهمترین دوره‌های تاریخ ادبیات ایران است؛ از مهمترین مسایل و حوادث اجتماعی عصر مشروطه، مساله‌ی «دین‌گریزی و دین‌گرایی» در شعر ‌است که در ادوار تاریخ ادبیات ما، با نقاب‌‌های ناشناخته‌ای مانند: جدال میان «الهیات و فلسفه»، «عشق و عقل»، «مشروطه و مشروعه»، «سنت و مدرنیته» و ... تغییر چهره داده‌ است. دین‌گریزی در حقیقت، همان دوری یا فاصله‌گیری از دین و نمود‌های آن است و در مقابل دین‌گرایی که روی‌آوردن به جزء یا تمام مسائل دینی است قرار می‌گیرد.