جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بر اساس تخقیقات ما در این رساله، که در صدد تبیین دیدگاه های رازی در باب نسبت عقل و دین بوده ایم، چنین بر می آید که گویا رازی، اصل اعتقاد و توجهاتش، متوجه عقل است و به مناهج غیر از عقل، اعتنای چندانی ندارد.

بشر همواره با موضوع نبوت و ولایت یک انسان کامل روبه‌رو بوده است. از این‌رو همواره نیاز به اثبات ضرورت ارسال رسل و هدایت انسان از طریق وحی الهی، از طرف متفکران و اندیشمندان وجود داشته است. در راستای همین مباحث دو تن از متفکران قرن چهارم هجری در شهر ری در دو موضعی کاملاً متفاوت به بیان نظرات خود پرداخته‌اند. ابوحاتم رازی، داعی بزرگ اسماعیلی و صاحب کتاب "اعلام النبوه" شرح مناظراتش با محمد‌بن‌زکریای‌رازی طبیب و فیلسوف هم شهری و هم دوره خود را درباره نبوت، در این کتاب بیان کرده است. طبق گزارشات ابوحاتم در این کتاب، محمد‌بن‌زکریا از موضعی عقل‌گرایانه به رد ضرورت ارسال رسل می‌پردازد و ابوحاتم دیدگاه وی را رد می‌کند و همچنین اهمیت وجود دین و ضرورت بعثت انبیاء را بیان می‌نماید. در این پژوهش در پی آنیم تا دلایلی را که ابوحاتم از محمد‌بن‌زکریای‌رازی در نفی و انکار ضرورت نبوت نقل کرده را بیان کنیم و همچنین پاسخ‌های ابوحاتم در اثبات نبوت و دفع شبهات محمد‌بن‌زکریا را بررسی کرده و با بررسی آثار هر یک از دو متفکر و دیگر عوامل موثر در شکل‌گیری اندیشه‌های آنها به تحلیل شرح مناظره بپردازیم.

لطفا برای مشاهده چکیده فارسی و عربی به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

مقایسه متن کتاب هدایه المتعلمین فی الطب اثر اخوینی بخاری، کهن ترین متن علمی منثور فارسی، با منابع عربی این کتاب، می تواند نکات ارزنده ای را در زمینه شکل گیری فارسی نویسی در سده چهارم قمری و تاثیر زبان عربی بر ان، و به ویژه شیوه های ترجمه از عربی به فارسی روشن سازد. در این مقاله، مواضع مشابه هدایه المتعلمین و یکی از مهم ترین منابع آن، یعنی الکناش الصغیر نوشته یوحنا بن سرابیون، مقایسه شده است.