جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ارسطو در آغاز کتاب قیاس (تحلیل اولی) گزاره حملی را به دو قسم مسور و مهمل طبقه بندی می کند. منطق دانان پیشین در دوره اسلامی، طبقه بندی گزاره حملی را در کتاب "عبارت" طرح و آن را به سه قسم شخصی، مسور و مهمل افزایش دادند. منطق دانان پیشین در دوره اسلامی طبقه بندی گزاره حملی را در کتاب عبارت" طرح و آن را به سه قسم شخصی، مسور مهمل افزایش دادند منطق دانان دو بخشی متاخر (از سده هفتم به بعد) طبیعیه را نیز بر آنها افزودند. علامه حلی طبقه بندی پنج گانه ای را ارایه می دهد. امروزه دیدگاه رایج از آن منطق دانان دو بخشی متاخر است. اما دیدگاه علامه حلی نزد اصولیان موثر افتاد. تبیین تطور تاریخی طبقه بندی گزاره حملی و نقد و تحلیل این دیدگاه مساله تحقیق حاضر است. در پرتو نقد ملاک تقسیم بندی و با توجه به اصل ارجاع مهمل به جزیی و طبیعیه به شخصی می توان به تقسیم بندی دو گانه ای رسید. قضیه یا شخصی و در حکم شخصی، یا مسور و در حکم مسور است. همچنین ملاک تقسیم در این طبقه بندی قابل نقد است. در پرتو این نقد روشن می شود که این طبقه بندی فراتر از ملاک موضوع بر تمایز ساختاری استوار است.