جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهدوره امامت امام سجاد  مصادف با شرایط سخت سیاسی- اجتماعی عصر اموی است از این رو، امام برای مستحکم نمودن نهال اسلام، جایگاه برجسته پیامبر و اهل بیت ایشان را یادآور می‌شود امام سجاد به عنوان قرآن ناطق با روشی نوین در قالب نیایش، قرآن صامت را در صحیفه سجادیه پیش دید همگان قرار می‌دهد. در این جستار با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی انواع روابط بینامتنی در موضوع نبوت خاصه و امامت بررسی شده است و به این پرسش پاسخ داده است که یادکرد آیات قرآن کریم در مسأله نبوت خاصه و امامت بر اساس روابط بینامتنی چگونه بوده است؟ بنا به مراتب، مباحث نظری چیستی بینامتنیت و اقسام آن ارائه شده است، در ادامه با تکیه بر انسجام موضوعی متن صحیفه و قرآن کریم و بکارگیری سیاق درون متنی، انواع روابط مضمونی و ساختاری در بخش ویژگی-ها و مسئولیت‌های پیامبر و امامان معصوم شناسایی شده است. نتایج پژوهش نشانمی-دهد که بیشترین اثر پذیری از قرآن کریم در صحیفه سجادیه به رابطه مضمونی مرتبط است که نسبت به بینامتنیت ساختاری از بسامد بالاتری برخوردار است. واژگان کلیدی: قرآن، صحیفه سجادیه، روابط بینامتنی، نبوت خاصه،امامت.

یکی از مسائل پیچیده بشریت، بحث تعقل است، در بلاد گوناگون مکاتب و مذاهب گوناگون عرفانی و فلسفی و... می کوشند تا معنای مد نظر خودشان از عقلانیت را بیان کنند، از طرفی در دورانی به سر می بریم که موجی از جهل مُرکَّب بسیاری را فرا گرفته است؛ یعنی این که فرد دو جهل دارد یکی این که نمی داند و یکی این که از ندانستن خود هم آگاه نیست، بلکه خود را به خطا و توهم و غرور بی جا، دانا می داند. در این سیل آراء گوناگون که بسیاری از آنها انحرافات بنیادینی را به جهت اهمیت بحث عقلانیت ایجاد می کنند، شایسته و لازم است که پس از اعتراف به عجز و جهل به کشتی نجات اهل بیت(ع) پناه ببریم. بنابر حدیث متواتر ثقلین که از شیعه و سنی نقل شده است، عترت رسول خدا(ص) در کنار قرآن گویای نظر دین اسلام هستند و این دو ثقل همیشه در کنار یکدیگر چراغ هدایت را می افروزند و نه جدای از همدیگر، لذا ما در این پایان نامه می کوشیم به عرضه کتاب عقل و جهل اصول کافی (که بهترین مدرک از حدیث شیعه برای شناخت عقلانیت است)، بر قرآن بپردازیم، تا هم صحت آنها روشن گردد و هم به شرح مضامین احادیث در قالب بررسی روابط بینامتنی بین احادیث و عناصر مرتبط با آن ها در قرآن بپردازیم و هم علاوه بر موارد مذکور، تا حدی از مهجوریت کتاب کافی از جهت شرح مضامین آن به زبان فارسی و ساده و واجد مطالب به روز بکاهیم، همان طور که به تبیین جلوه ای از دین اسلام و مذهب شیعه برای شناساندن آن به جهانیان و نجات آنها از جهل مرکَّب می پردازیم.

«بینامتنی» نظریّه ای است که روابط بین متون و چگونگی ارتباط و تعامل آنها را مورد کنکاش قرار می دهد و موجب آفرینش متن جدید می شود. بر اساس این نظریّه، هر متنی یک بافت جدید از نقل قول های متحوّل شده است. روابط بینامتنی ابزار مفیدی برای مخاطب در خوانش متن محسوب می شود. بر اساس این نظریّه، اتّصال خطبة فدک حضرت زهرا(س) (به عنوان قرآن ناطق) و قرآن صامت در دو سطح روساخت و زیرساخت قابل پژوهش است. به نظر می رسد که تعامل آگاهانة حضرت زهرا(س) با قرآن زمینة سازش و هماهنگی میان متن پنهان و متن حاضر را فراهم کرده است. از این رو، در موارد زیادی، درک عمیق خطبة فدک حضرت جز در پرتو شناخت رابطة کیفی آن با قرآن امکان پذیر نیست. این پژوهش به روابط بینامتنی خطبه های آن حضرت با قرآن کریم می پردازد تا افق معنایی جدیدی از این خطبه را ارائه دهد. روش مورد استفاده در این جستار، از نوع تحلیلی اسنادی است. نتایج به دست آمده از تحقیق، گویای آن است که پُربسامدترین روابط بینامتنی خطبة فدک با قرآن، از نوع ساختاری است و به شکل نفی متوازی است که در آن، حضرت توانسته نوعی سازش استوار میان کلام خویش و متن غایب ایجاد کند و تعاملی آگاهانه با آن خَلق نماید.

قرآن به عنوان منبع بی کران معارف الهی، سطوح و لایه های متنوع عرضی و طولی دارد. این گنجینة الهی به همراه روایات اهل بیت علیه السلام مخاطبان را به بهره گیری از همة این سطوح و لایه های معنایی سفارش می کند. پژوهش حاضر تلاشی است برای معرفی و چگونگی استخراج این لایه ها در حوزة تخصصی دانش نشانه شناسی با معرفی نشانه شناسی لایه ای در مطالعات قرآنی. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که ابعاد گوناگون معنایی نص قرآن کریم، در روابط درون متنی و بینامتنی و به واسطة تعدد لایه ها و سطوح مختلف دلالی آن در دو محور عمودی و افقی حاصل می شود. نص قرآن کریم علاوه بر تعدد لایه های مختلف در درون خویش (محور عمودی) که به واسطه ارتباط با نظامِ نشانگی درون آن حاصل می شود، در محور افقی نیز ابعاد گوناگون فلسفی، کلامی، علمی، سیاسی، روایی، عقلی و... دارد که هریک نمود عینی و متنی یک نظام رمزگانی اند. این ابعاد برای مفسر به واسطة دانش شناختی وی از رمزگان های مختلف حاصل می شود. بنابراین نشانه شناسی لایه ای روش مطلوبی است که این چارچوب را در اختیار مفسران قرار می دهد و بابی تازه برای فهم و کشف لایه های مختلف معنایی قرآن کریم می گشاید.

مطالعه حاضر به بررسی عناصر فراداستانی در دو اثر جاده مالهولند و امپراطور داخلی از دیوید لینچ میپردازد. برای رسیدن به این هدف، پژوهشگر فیلم های انتخاب شده را از منظر نظریه ی روایت خود آگاه ارائه شده توسط پاتریشیا وو و لیندا هاچن مبنی بر اینکه اثر توجه خواننده را بر ماهیت ساختگی خود معطوف میکند مورد بررسی قرار میدهد. همچنین این پایان نامه به مفهوم هستی شناسی از نگاه برایان مک هیل و دو تکنیک رایج نمایش در نمایش وفریبندگی پاسخ می دهد. به علاوه به جستجوی مفاهیم چندآوایی میخائیل باختین و بینامتنیت جولیا کریستوا در این دو اثر می پردازد. پس از تجزیه و تحلیل ، نشان داده شد که لینچ از طریق تکنیک و روایت سینمایی روایتی خود آگاه که بر ساخت و خلق اثر تاکیید می ورزد در ارائه میدهد. به عبارت دیگر، این دو فیلمروایتی خودشیفته از خود به نمایش می گذارند. جاده مالهولند هر دونوع آشکار و پنهان و امپراطور داخلی فقط نوع آشکار فراداستان را در بر دارد. هر دو فیلم در بردارنده دو تکنیک، نمایش در نمایش وفریبندگی می باشند. در آخر، نشان داده شد که هر دو فیلم وام دار تکه ها و آواهایی ازدیگر متون ادبی، سینمایی و نقاشی می باشد.