جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسئله تجلي در تفكر ويشنويي، در عين حفظ تعالي ذات مطلق، به حضور برهمن در عالم وجود قائل است. اين انديشه گوياي اين حقيقت است كه هر انساني به نوعي ظهور برهمن است. در انديشه ويشنويي، برهمن خود را به پنج شكل متفاوت متجلي مي‌سازد. نخست، پرَه اوتاره يا اعلاترين شكل تجلي كه در اين حالت، ارواح رهايي يافته از حضور برهمن لذت مي‌برند. دومين شكل تجلي ذات مطلق ويوهه‌ها مي‌باشند. ويوهه‌ها اشكالي هستند كه برهمن براي اهـداف آييني، آفرينشي و... در آن متجلي مي‌شود؛ برخي از اين ظهورات، مظهر معرفت و جلال، برخي مظهر فرمانروايي و برخي مظهر آفرينش‌اند. سومين شكل تجلي برهمن، ويبهوه است كه شامل ده ظهور از موجودات فرازميني است. چهارمين شكل تجلي از ذات مطلق، انتريامين مي‌باشد. در اين حالت، ذات مطلق در عالم آفاق و انفس جاي مي‌گيرد و با شهود يوگي ديده شده روح را در سلوك خود همراهي مي‌كند. پنجمين شكل از تجلي ذات مطلق، حالتي است كه برهمن در شمايل يا تمثال‌هاي ساخت بشر استقرار مي‌يابد. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه نظريه تجلي در انديشه ويشنويي را مي‌توان از دو جهت مورد توجه قرار داد: يكي از آن جهت كه جهان است و ديگر از آن جهت كه نمودي است كه بر سيماي حقيقت وجود به ظهور رسيده است. بنابراين تجلي به اعتبار جهان و دنياي ظاهري «تجلي واقعي» است، اما تجلي به اعتبار حقيقت وجود جنبه «توهمي» دارد. در اين پژوهش ضمن تحليل ديدگاه‌هاي مختلف پيرامون مسأله توهمي و يا واقعي بودن تجلي نشان داده‌ايم كه اثبات تجلي امري شهودي است و نظريه تجلي برهمن در تفكر ويشنويي، جنبه توهمي دارد، نه واقعي.

علم تاریخ، شاخه ای از علوم تجربی است. علوم تجربی به دو نوع کلی علوم تجربی طبیعی و علوم تجربی انسانی تقسیم می شود و علم تاریخ یکی از رشته های علوم تجربی انسانی محسوب می گردد. قرآن، نصی وحیانی است که بر پیامبر اسلام (ص) نازل شده است، و دارای گزاره های تاریخی می باشد. قرآن متنی ثابت است، ولی برداشت ها و قرائت های مفسران ممکن است گوناگون باشد.قرآن دارای گزاره های تاریخی گوناگون می باشد.علم تاریخ، دارای گزاره های فراوان تاریخی است.در این مقاله تا حد امکان به گزاره های تاریخی قرآن و گزاره های علم تاریخ پرداخته شده است و رابطه وحدت و تطابق، رابطه تمایز داشتن بررسی شده است و رابطه تعارض واقعی بین این دو نوع گزاره ها را برخی مطرح کرده اند که مورد نقد قرار گرفته است.