جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

روابط ایران با اتحادیه اروپا همواره از فرازوفرودهای بسیاری برخوردار بوده است. در مقطعی، نگاه ایران به اروپا به مثابه بازیگری جایگزین در برابر ایالات متحده امریکا بود. ایران تلاش می کرد تا از ظرفیت های سیاسی و اقتصادی اروپا بهره برداری نماید، اما نهایتا بروز یک سری تحولات، مانع از تحقق این اهداف و نزدیکی دو بازیگر شد. نوشتار حاضر تلاش دارد تا ضمن تبیین روند تحولات فی مابین ایران و اتحادیه اروپا، موانع و عوامل آسیب زننده به مناسبات دو طرف را مورد شناسایی و تحلیل قرار داده و در نهایت راهکارهایی را برای بهبود سطح روابط پیشنهاد نماید.اصل مقاله بصورت متن کامل انگلیسی، در بخش انگلیسی قابل رویت است.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

اتحادیه اروپا، یکی از موسسات مترقی و فراگیر سیاسی و اقتصادی در دنیای کنونی است. این اتحادیه شامل 28 کشور عضو است که تقریبا دارای پانصد ملیون نفر جمعیت می باشد. تشکیل اتحادیه اروپا اقدامی پویاست که پیش از این هرگز در تاریخ اروپا رخ نداده به طوری که اکثر کشورهای حاکم عضو به اجماع نظر در خصوص وضع قوانین واحدی در منطقه رسیده اند. این اتحادیه که از دهه 50 شروع به فعالیت نمود به تدریج گام های بلندی به سمت توسعه، صلح، امنیت و برابری برای شهروندانش، و ارتقاء اقتصاد و همبستگی اجتماعی برداشت.با برشمردن منافع و فرصت های مناسب اقتصادی در اتحادیه اروپا، باید چالش های جدی این اتحادیه را مورد بررسی قرار داد. درست نیست که فرض کنیم اتحادیه اروپا، یک وحدت مطابق با حکومت ائتلافی است، زیرا این امر می تواند بازیگران متفاوتی را برای بدست آورن مجموعه ای از اهداف مشارکتی متحد کند. اتحادیه اروپا نه یک سازمان میان دولتی است و نه یک دولت مرکزی واقعی. این مقاله تلاش می کند تا آینده گسترش اتحادیه اروپا و چالش های کلیدی موجود در زمینه های سیاست خارجی و بحران مالی را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.

یکی از مهم ترین زمینه های اشتراک جمهوری اسلامی ایران و بلاروس که موجب گسترش سطح روابط دو کشور شده این است که هر دو کشور در حوزه سیاست خارجی، استقلال در جهت گیری ها را سرلوحه کار خود قرار داده اند. برخلاف شماری از جمهوری های سابق اتحاد جماهیر شوروی که پس از استقلال راهبرد همسویی و وابستگی به غرب را اساس سیاست خود قرار دادند، بلاروس استقلال در جهت گیری ها را در دستور کار خود قرار داد. همان طور که اتخاذ سیاست مستقلانه توسط جمهوری اسلامی ایران به مذاق غربی ها خوش نیامد و فشارهای گوناگونی را به کشورمان وارد آوردند، دیدگاه استقلال طلبانه رئیس جمهور و مقامات بلاروس نیز موجب بروز چالش سیاسی این کشور با اتحادیه اروپا و آمریکا شده است.غرب برای تسلیم کردن جمهوری بلاروس و دوری این کشور از سیاست های استقلال طلبانه، سیاست هایی از جمله اتهامات نقض حقوق بشر، فشارهای بین المللی، تحریم مقامات و از سال 2011 نیز تحریم برخی از شرکت های بلاروسی از جمله شرکت بل نفت خیم را در دستور کار خود قرار داده است. زمینه اشتراک نظر در مورد استقلال در سیاست خارجی سبب نزدیکی بیشتر هر دو کشور شده است. بلاروس در جریان تصویب قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد علیه کشورمان، به این قطعنامه رای منفی داد و تحریم نفتی جمهوری اسلامی ایران توسط اتحادیه اروپا را نیز محکوم کرد. این مقاله به بررسی روابط ایران و بلاروس می پردازد.

اتحادیه مدیترانه ای، یا اتحادیه ای برای مدیترانه عنوان سازمانی است که با تبلیغات انتخاباتی سارکوزی در سال 2008، مطرح گردید. سارکوزی با پیشنهاد تشکیل چنین سازمانی (متشکل از کشورهایی از سه قاره اروپا، آسیا و آفریقا که با مدیترانه مرز مشترک دارند) اهدافی چون باز تولید نگرش گلیستی، راضی کردن ترکیه به انصراف از حضور در اتحادیه اروپا، مطرح کردن فرانسه به عنوان یک قدرت هژمون در منطقه مدیترانه، بازخوانی و حل و فصل مساله مهاجران آفریقایی به این کشور و همچنین حضور دوباره در کنار دولت های عربی و ایفای نقش موثر در معادلات خاورمیانه را دنبال می کرد. این پیشنهاد سارکوزی که مخالفت های فراوانی را در سراسر اروپا و حتی خاورمیانه و آفریقا به دنبال داشت، می توانست سارکوزی را به یکی از رهبران تاریخ ساز فرانسه مبدل گرداند که توانسته جلال و شکوه فرانسه بزرگ را به آن ها بازگرداند. این مقاله ضمن بررسی سیر تاریخی تشکیل این نهاد منطقه ای، موانع، مخالفت های سایر کشورها و همچنین اهداف فرانسه از تشکیل این سازمان، در پی پاسخگویی به این پرسش است که آیا فرانسه می تواند به رغم چالش های فراوان، اتحادیه ای در مدیترانه ایجاد نماید و از این طریق نفوذ خود را در این منطقه فزونی بخشد؟

در چند دهه اخیر، بخش مهمی از روح حاکم بر روابط میان اتحادیه اروپا با سایر کشورها را مسائل و مباحث حقوق بشری تشکیل می دهد. اتحادیه اروپا، با انعقاد پیمان ماستریخت (سال 1992) شرط احترام به حقوق بشر را در روابط خود با کشورهای جهان سوم، به عنوان عنصر ضروری، وارد نموده و نسبت به مسائل حقوق بشری حساسیت فراوانی نشان می دهد. این امر در خصوص روابط اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی ایران و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس نیز صادق بوده است. مقاله حاضر، در پی بررسی تطبیقی سیاست حقوق بشری اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی می باشد. این مقاله در تلاش است به شیوه ای تطبیقی نقض استانداردهای حقوق بشری مورد نظر و تعریف شده، از سوی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی را تحلیل و تاثیر رفتار آن بر سیاست خارجی این اتحادیه در قبال این دو کشور را بررسی نماید.

از بدو پیروزی انقلاب، روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا با فراز ونشیب های فراوانی مواجه بوده است. این فراز و نشیب ها از تنش های مضمن در روابط دوجانبه نشات گرفته است. در طول این مدت دولتهای مختلف بر اساس گفتمان های واقع بینانه و آرمان گرایانه جهت گیری سیاست خارجی خود را با اتحادیه اروپا تنظیم کرده اند. یکی از ویژگیهای اصلی در سیاست خارجی ایران تلاش مداوم برای ایجاد توازن بین قدرت های بزرگ و یا همکاری با یکی بر علیه دیگری بوده است. این در حالی است که ایران به لحاظ موقعیت ژئوپلتیک از موقعیت منحصر به فرد بین المللی برخوردار است که سبب شده ایران همواره در کانون توجه قدرت های بزرگ قرار گیرد. از این رو اتحادیه اروپا برای ایفای نقش فعال در منطقه خلیج فارس، خاورمیانه و آسیای مرکزی خواهان توسعه روابط با ایران بوده است. اما اتحادیه بر اساس هنجارها و منافع خاص خویش سیاست خارجی اش را در قبال جمهوری اسلامی تنظیم کرده است که نتایج آن را به شکل تحریم وقطع رابطه دیپلماتیک تبلور پیدا کرده است. این مقاله سیاست خارجی ایران را در قبال اتحادیه اروپا در دولت های مختلف مورد بررسی قرار می دهد.

فرهنگ های مشترک اروپایی با لایه بنیادین فرهنگ مبتنی بر سکولاریسم تعیین کننده هویت مشترک اروپایی است. هویتی اروپایی به لحاظ نظری هم زمان در کنار سایر هویت های ملی یا فرهنگی وجود دارد و در واقع افراد هویتی چندلایه و سلسله مراتبی به لحاظ اهمیت مولفه های ملی یا فرهنگی دارند. تقویت هویت مشترک اروپایی که در آن مردم اتحادیه اروپا فرهنگ مبتنی بر سکولاریسم را مشخصه ارزش ها و هنجارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خود تلقی کنند، برای یکپارچگی طولانی مدت این اتحادیه حیاتی است. دولت های عضو اتحادیه اروپا به رغم شباهت ها و اشتراکات دینی و فرهنگی، خرده تفاوت هایی نیز دارند که به پدیدار شدن هویتی خاص برای آنها شده و در نتیجه فرهنگ راهبردی و اولویت های راهبردی متفاوتی دارند. این فرهنگ راهبردی متفاوت از جمله عوامل کلیدی است که سبب شده این کشورها به ویژه در مواقع بحران نتوانند به سیاست منسجم امنیتی و دفاعی دست یابند. در واکاوی ابعاد مختلف فرهنگ در اروپا و و جایگاه و اثرگذاری آن بر هویت مشترک اروپایی، با تکیه بر نظریه سازه انگاری و رویکرد فرهنگ راهبردی باید گفت فرهنگ مبتنی بر سکولاریسم به عنوان لایه اصلی هویت مشترک اروپایی به شمار می رود و نقش بنیادین در همگرایی اتحادیه اروپا و معیار اصلی در پذیرش اعضای جدید در این اتحادیه بوده است.