جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«دیوان الامام علی علیه السلام» کتابی است با عنوان دیوان شعر که منسوب به امام علی علیه السلام است. گروهى بيش از دو بيت را براى حضرت ، ثابت نمى دانند و برخى ديگر، همه اشعار ديوان هاى موجود منسوب به وى را از وى مى دانند. در يك نگاه كلّى، دو ديدگاه در اين باره به دست مى آيد: الف. برخى تعداد اشعار را اندك و لقب «شاعر» دادن به امام عليه السلام را نادرست مى دانند؛ البته برخى از ايشان تصريح دارند كه نسبت دادن اين عنوان به امام عليه السلام بر مقام ايشان نمى افزايد و حتى شايد از آن بكاهد. ب. برخى او را «شاعر» مى شناسند. خلاصه كلام، اين است كه حضرت، محققا زيادتر از دو بيت شعر فرموده است و شايد عدد تقريبى ابياتش همان دو صد بيتى باشد كه آنها را ابوالحسن على بن احمد فَنجگِردى نيشابورى در يك جا به نام سَلْوه الشيعه يا تاج الأشعار گرد آورده است.

دیوان اشعار منسوب به امام علی، علیه السلام، تاج آثار ادبی جهان عرب، سرشار از آموزه های اخلاقی، تعلیمی و عرفانی است که بسیاری از شاعران و ادیبان مسلمان سعی داشتند تا با توجه به میزان درک و توانایی خود از این دیوان و آموزه های آن خوشه چینی کنند و در مراحل گوناگون زندگی، آن را به کار بندند. شیخ اجل سعدی شیرازی، شاعر نامدار پارسی زبان، از جمله مریدان تفکر آن حضرت، توانسته است بهره مندی شایسته و درخوری از اشعار اخلاقی، تعلیمی و عرفانی داشته باشد و در آثار خود از آن بهره مند شود. در پژوهش حاضر نیز با توجه به موضوع مقاله سعی شد تا اشتراکات آموزه های اخلاقی بوستان سعدی (سعدی نامه) با دیوان امام علی، علیه السلام، که برخی آن را منسوب به ایشان می دانند، انتخاب شود و در کنار هم قرار گیرد تا میزان اشتراک آموزه های اخلاقی بوستان و دیوان آن حضرت بررسی شود. به ویژه مسایل اخلاقی و تعلیمی مد نظر است که قابل آموزش به افراد جامعه در نهادهای مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی باشد. با غور بیشتری در دیوان امام علی، علیه السلام، می بینیم که همه شاعران و عارفان در هر مسلک و آیین و مذهبی، عرفان آن حضرت را مرجع و اصل آثار خود قرار داده اند و از آن بهره جسته اند.