جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف پژوهش، بررسی دیدگاه‌های روان‌شناسی معاصر پیرامون «ملاک‌های بهنجار و نابهنجار» و تبیین آن از دیدگاه اسلامی است. سؤالات پژوهش عبارت است از: 1. رویکردهای روان‌شناسی معاصر پیرامون این ملاک‌ها، چگونه است؟ 2. از دیدگاه اسلامی چه ملاک‌هایی استنباط می‌شود؟ روش تحقیق، از نوع توصیفی _ تحلیلی است. داده‌های گردآوری‌شده از متون مرتبط، توصیف و تحلیل مفهومی و نظری گردیده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که: 1. در روان‌شناسی معاصر اتفاق نظر دقیقی پیرامون ملاک‌های بهنجار و نابهنجار مشاهده نمی‌شود؛ 2. ملاک‌های عنوان‌شده از سوی پژوهشگران مختلف، کاستی‌های متعدد دارد؛ 3. بعضی از این کاستی‌ها عبارتند از: «عدم عمومیت نسبت به همه جوامع بشری»، «عدم ثبات آنها در دوره‌های مختلف زمانی و فرهنگی»؛ 4. از دیدگاه اسلامی ریشه بهنجاری‌ها، طبیعت آدمی است و نابهنجاری‌ها بر اثر عوامل عارضی است و 5. بعضی از ملاک‌های نابهنجاری در دیدگاه اسلامی عبارتند از: «عدم پذیرش اکثریت جامعه بشری»، «تنافی با بدیهیات اخلاقی و آسیب‌زا بودن آنها».

هر پزشک با تجربه و کاردان برای توفیق در طبابت خود همواره به خاطر دارد که در میان سامانه ای پیچیده و متعامل از عوامل هماره متغیری از جمله خرده فرهنگ های بیماران، نگرشها و ارزشهای اخلاقی و اجتماعی آنان و نیز شرایط ویژه بیماری و حتی در مواردی الزام به تداخلات پزشکی به ظاهر متناقض قرار دارد و درک صحیح روابط متقابل این عوامل از جمله پیش شرط های ظهور هنجارهای رفتاری مناسب و به مطلوبت رسیدن رابطه میان پزشک و بیمار است.از این رو ترسیم چارچوبی ظریف و کاملا متناسب با دغدغه های اخلاقی هر گروه از خرده فرهنگ ها و کشف بهترین الگوی تعامل و تعریف هنجارهای رفتاری با تک تک بیماران عنصر اصلی و محوری فرایندهای مرتبط با رفتارهای پزشکی است که به برقراری تعادل مناسب در وزن دهی و جایگذاری دقیق عوامل فوق می انجامد. بدین ترتیب نقاط بحرانی در تحلیل مفاهیم محوری چنین تعاملی به یک تعبیر، محدوده معیار بخشی به رفتارهای پزشکی در هر مورد را معلوم می سازد و تفسیر مبانی ارزشی عمیق و علل دست یازیدن به عنصر رفتاری در این میان امکان تشخیص کامل عوامل موثر و سپس تناسب بخشی آنها با شرایط بیمار و متعاقبا اقدام بایسته و مطلوب پزشکی را فراهم می سازد.بدیهی است همه این عناصر را می توان همانند تصویر متشکل از خرده تصویرها پنداشت که به گونه ای پویا با یکدیگر در کنش اند. در این میان سه عنصر اصلی دیدگاه های طبیب، دغدغه های بیمار و نظارت نظام بهداشت و درمان اجتماعی، تعیین کننده میزان درک متقابل و همکاری و همیاری پزشک و بیمارند و گزینه های پیش رو به تناسب آموزه های بیمار، ارزش های فرهنگی و اخلاقی وی و نیز توانایی های ذهنی اوست. مجموعه همه اینها در عمل، هنجارشناسی رفتاری در اخلاق پزشکی را شکل می دهند.

زمینه: فقدان نهادینه شدن آموزش کدها و استانداردهای حرفه ای و اخلاقی در موسسات آموزشی و پژوهشی چالش مهمی است. بنابراین تحقیق حاضر به این موضوع می پردازد که آیا اساتید دانشگاه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانش و نگرش کافی را درباره دستورالعمل های اخلاقی دارند.روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های پس رویدادی است. جامعه مورد بررسی دراین تحقیق کلیه اساتید و دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده های دانشگاه کردستان شامل علوم انسانی، منابع طبیعی، فنی مهندسی و کشاورزی است که از میان آنها تعداد 397 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی و 138 نفر استاد، با استفاده از نمونه گیری طبقه ای، به عنوان نمونه تحقیق، انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات (برای دانش و توجه پژوهشگران نسبت به دستورالعمل های اخلاقی) به وسیله پرسشنامه مبتنی بر دستورالعمل های اخلاقی (APA ویژه محققان علوم انسانی) و نیز پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر دستورالعمل های اخلاق در علوم و فن آوری (NENT ویژه محققان علوم و فنی مهندسی) بود. برای تحلیل اطلاعات از آزمون های تی تک نمونه ای، تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی دانکن استفاده شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهند که؛ به صورت کلی آگاهی نسبت به دستورالعمل های اخلاق در پژوهش در بین اساتید نزدیک به متوسط و آگاهی نسبت به دستورالعمل های اخلاق در پژوهش در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی پایین است. همچنین، میزان آگاهی و توجه اساتید و دانشجویان برحسب رشته تحصیلی و دانشکده تفاوت معنی داری دارد.نتیجه گیری: به طورکلی اغلب اساتید و دانشجویان آگاهی های عمومی نسبت به اخلاق در پژوهش دارند، اما چنین آگاهی هایی در حد کامل نیست.

از الزامات رشد بازارهای مالی، بهکارگیری ابزارهای مالی جدید است. در طراحی این ابزارها، باید عدالت و کارایی در کنار هم دیده شود. در این مقاله کوشش می شود با استخراج مبانی اخلاقی (ممنوعیت ها) و اصول اخلاقی (الگوهای عملیاتی)، نهایتا معیارهای لازم برای طراحی محصولات مالی جدید تحت عنوان الگوی اخلاق اسلامی در مهندسی مالی ابزارهای مالی، مبتنی بر کارایی و عدالت تدوین شود.

زمینه: این مقاله جایگاه کلیدی و اهمیت خاص موضوع علم به مفهوم عام، و آداب و معیارهای اخلاقی حاکم بر آن، و مناسبات بین علم و اخلاق را به طور خاص در مطالعات جامعه شناسی نشان می دهد.روش کار: به طور مشخص، در این مقاله سهم نظری دو جامعه شناس سرشناس یعنی رابرت کینگ مرتن و دیوید رزنیک، در آنچه که در اینجا به عنوان "جامعه شناسی آداب و اخلاق در علم- فناوری" نامیده شده است، تشریح شده و مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفته است. مرتن، علم را نهاد اجتماعی نظام مندی می داند که دارای مجموعه متمایزی از هنجارها و آداب نهادینه شده و الزام آور است که از حیث اخلاقی بر دانشمندان اعمال اقتدار می کنند. رزنیک علم را به مثابه حرفه ای می داند که دارای اخلاق خاص خود است و رعایت اخلاق حرفه ای ضمن آنکه بر کارکرد علم تاثیر مثبتی دارد، اعتماد اجتماعی نسبت به علم واصحاب علمی را افزایش می دهد. به رغم تفاوت دو متفکر اجتماعی در تعریف علم و ماهیت آن، آنها نه فقط اخلاقی بودن یا اقتدا به معیارهای اخلاقی را در شناخت و انجام کار علمی توصیه می کنند، بلکه حتی فراتر از آن، اخلاق را برای کارکرد علم و توسعه آن اساسی می دانند. به عقیده آنان، در شرایط ناهنجار و بی اخلاقی، علم قادر به تحقق اهداف خود نیست وبا ناکامیهای نهادی و حرفه ای بیشتری روبرو می شود.نتیجه گیری: از نظر هر دو صاحب نظر، اقتدا به معیارهای اخلاقی برای صیانت ازعلم- فناوری در برابر هر گونه عمل فسادآمیز و فریبکاری، ضروری است.