جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

لقد اتفق الکثیر من المؤرخین و ذوی العلم والمعرفة علی کون شخصیة أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام شخصیة فذة لا یکاد یضاهیها أحد. فهو إنسان ذو أبعاد عدیدة جلت عن أن یبلغ کنهها المتمعنون. و قد ذهب البعض إلی أن الإمام علیا کان قد سبق عصره بکثیر. فحارت کثیر من الأفهام تجاه هذه العظمة و ذهبت مذاهب شتی. فمنهم من لم یطق سموه فنصب له و لأتباعه العداء. و منهم من ألهه و جعل یدعو لعبودیته. و قصر آخرون عن درک عظمته فقصروا فی حقه و لم یتوانوا عن التوانی فی نصرته. و لم یکن سوی فئة صغیرة من أتباعه و أهل بیته ممن قدروه حق قدره فلم یفرطوا فی حقه و لم یفرطوا. کل ذلک جعل منه رجلا متوحدا فذا مغتربا بین أبناء جلدته و عشیرته. و قد بث الإمام علیه السلام لواعج وحدته هذه فی طیات خطبه و رسائله و کلماته و مواقفه المختلفة. ترمی هذه الدراسة إلی معرفة أبعاد التوحد الذی عاشه أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام، من خلال استعراض موضوعی لکلامه فی نهج البلاغة مبتدئة البحث بتمهید لمبحث التوحد فی المفهوم والمصداق و تقدیم نماذج شعریة من الشعور بالتوحد.

مردم کوفه مهم ترین یاران امام علی (ع) در دوران پنج سال خلافت ایشان بودند، اما اطاعت آنها از امام همیشگی نبود و بعد از پیکار بزرگ صفین، اطاعت از حضرت علی (ع) در بین کوفیان سستی یافت. این تحول ناشی از تفکرات افراطی و تفریطی بود که در بین گروهی از آنان شیوع یافت و به سرعت، نگرش آنان را در مورد جنگ با شامیان تحتالشعاع قرار داد. مردم عراق قبل از حرکت برای نبرد با شامیان و معاویه تقریبا در جنگ با قاسطان یک دل بوده و بزرگانشان در ضرورت اقدام به جنگ با بازماندگان احزاب مخالف پیامبر (ص) سخنرانی نمودند و مردم هم تقریبا همدل و هماهنگ بودند و مخالفان که تعدادشان کم بود، جرات و جسارت مخالفت نداشتند؛ اما بعد از جنگ صفین، کار به جایی رسید که گروهی از همین مردم دچار تغییر موضع شدند.در نوشتار حاضر در پی پاسخ گویی و علت یابی این مساله هستیم که چه چیز باعث این تغییر نگرش شد؟ به گونه ای که در نهایت تعدادی از یاران امام، ابتدا به پذیرش حکمیت تن دادند و سپس شخصی مثل ابوموسی اشعری را که مخالف این گونه جنگ ها بود، به عنوان حکم بر امام تحمیل کردند؟.