جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عناوين نزديك آن (لطف و اعتبار) در توجيه آلام ابتدايي، نقش محوري « مصلحت » مفهوم دارد. در واكاويِ مفهوم مصلحت در رهيافت كلامي، مفهوم كلي آن در نظر گرفته شده و در آيات و روايات، بيشتر به مصاديق مصلحت مانند: اجر، آزمايش الهي، كمال انسان، افزايش اجر و... اشاره شده است. متكلمان اسلامي درباره نقش مصلحت در نيكوييِ آلام ابتدايي، چهار قول بيان كردند؛ بنابر نظر اول، فعل الهي عين مصلحت است و نه مي توان با معيار بشري فعل الهي را سنجيد و نه امري را بر خدا الزام كرد. در نظر دوم، مصلحت در نيكوييِ آلام ابتدايي، نقشي ندارد. و جبران بيرونيِ خداوند براي نيكويي آن كافي است. در نظر سوم، مصلحت شرط كافي براي نيكويي آلامِ ابتدايي است و به جبران بيروني نياز نيست. در نظر چهارم با وجود ضرورتِ مصلحت براي نيكويي آن، جبران بيروني نيز ضروري مي نمايد. نتيجه چالش اقوال مزبور، نظريه پنجم است كه براساس آن، همراهي دائمي مصلحت با تمام آلام ابتدايي، لازم است اگر چه در برخي از آلام ابتدايي، كافي نيست.