جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: مطالعات فرهنگی به دوگانه (مرکز/حاشیه) ، برای درک شکل پراکندگی سلطه در همه نقاط و تلاش برای تغییر آن پرداخته است. نگاهش به متن بخاطر زیبایی و ساختار نیست، بلکه برای آشکار ساختن ویژگی های فرهنگی و پراکنش آن در جامعه است. این تحقیق به (شرح نهج البلاغه امام علی (علیه السلام)) در موضوع (مرکز / حاشیه) به دلایل متعدد می پردازد، از جمله اهمیت این کتاب ، چون سخنان حضرت علی (ع) است، زیرا او وصی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است ، و همچنین او با چالش های تاریخی بخاطر همراهی با رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و صحابت با او روبرو بود، که تا زمان شهادت آن حضرت (سلام الله علیه) ادامه یافت، و همچنین تصدی مقام خلافت اسلامی توسط آن حضرت. این پژوهش (با محوریت دینی و سیاسی) به شخصیت امام علی (علیه السلام) از طریق خطبه های آنحضرت در کتاب (نهج البلاغه) و تأثیر آنها بر اندیشه عربی-اسلامی پرداخته است.///

مِنْهاجُ البَراعُة فی شَرْح نَهجُ البَلاغَة، اثری به زبان عربی در شرح نهج البلاغه که میرزا حبیب‌الله خویی آن را با انگیزه آسان ساختن دشواری‌های نهج‌البلاغه نگاشته است. از ویژگی‌های این کتاب، ذکر سند خطبه، نامه و حکمت‌های نهج البلاغه و اشاره به برخی حوادث تاریخی است. میرزا حبیب‌الله تا خطبه ۲۲۹ از نهج‌البلاغه را شرح کرد و پیش از اتمام آن درگذشت. حسن‌زاده آملی و محمدباقر کمره‌ای شرح او را تکمیل کردند. حسن‌زاده آملی از خطبه ۲۲۹ تا پایان‌ نامه‌ها و محمد باقر کمره‌ای کلمات قصار را شرح کرده‌اند.

شرح حکم نهج البلاغه نوشته شیخ عباس قمی ، (متوفی به سال ۱۳۵۹ ه. ق) است که به زبان عربی است که شرحی است، بر حکمت‌های نهج البلاغه امیرالمومنین علیه‌السّلام . مؤلف محترم ضمن ترتیب حکمت‌های نهج البلاغه براساس حروف الفباء بر هر کدام از آن‌ها، شرحی کوتاه نگاشته است. تبیین لغات مشکل، توضیح مراد از حکمت و آوردن نمونه‌هایی از اشعار برای تبیین مفهوم حکمت از جمله کارهایی است که مؤلف محترم در این کتاب انجام داده است. وی در این کتاب حکمت‌های نهج البلاغه را به ترتیب حروف الفبا ذکر کرده و آن‌ها را به گونه‌ای موجز و مفید بیان کرده است. گه گاه نیز در ضمن شرح به مسائل مهم تاریخی، ادبی و دینی اشاراتی دارد. او در مواضع بسیار، از کتاب‌های شرح ابن ابی الحدید و ابن میثم بحرانی بهره جسته، که مصحح در جای خود به آن‌ها اشاره کرده است. روش تصحیح کتاب- آن گونه که مصحح ذکر کرده است- استخراج منقولات و مقابله آن‌ها با منابع اصلی از کتاب‌های زبان، ادبیات، تاریخ ، حدیث و دواوین شعرا است. علاوه بر این ضبط اعلام و ضبط صحیح متون لغوی و شعری و اضافه نمودن تعلیقات لازم در حواشی کتاب، از جمله کارهای دیگر مصحح است. در پایان کتاب نیز فهرست جامعی از آیات کریمه، ابیات به ترتیب قوافی، امثال فارسی، اعلام اشخاص و اماکن و منابع و مآخذ ذکر شده است.

نهج‌البلاغة الثاني، كتابى است به زبان عربى، نوشته شيخ جعفر حائرى كه در آن برخى از سخنان امیرالمؤمنین على(ع)، به روش ابواب نهج‌البلاغه سيّد رضى گردآورى شده است. كتاب مشتمل بر است بر كلمۀ الناشر، مقدمه‌اى به قلم مؤلف و سه باب: خطبه‌ها، نامه‌ها و كلمات قصار. اثر حاضر در ادامه تأليفاتى است كه مشتمل بر سخنان اميرالمؤمنين(ع) است. چه، پيش از تأليف نهج‌البلاغه حدود چهل كتاب، و پس از تأليف نهج‌البلاغه حدود سى كتاب فراهم آمده كه مشتمل بر سخنان آن حضرت است. همچنين اين اثر در ادامه تأليفاتى است كه به روش ابواب نهج‌البلاغه سيد رضى تهيه شده است. بنابراین، نهج‌البلاغه الثانى، از سويى در ادامه تأليفاتى است كه احتواء بر سخنان اميرالمؤمنين على(ع) است، و از سوى ديگر در ادامه آثارى است كه به روش ابواب نهج‌البلاغه رضى فراهم آمده است. اثر حاضر مشتمل بر بخشى از خطبه‌ها و نامه‌ها و كلمات قصار اميرالمؤمنين على(ع) است كه به گفته گردآورنده در نهج‌البلاغه ياد نگرديده است. كليه خطبه‌ها، نامه‌ها و كلمات قصار بدون سند آورده شده و گردآورنده هيچ توضيحى در اين‌باره نداده است. در عوض، مصادر يكايك خطبه‌ها و نامه‌ها و كلمات قصار در پايان كتاب نشان داده شده است. مصادر كتاب، متنوع است و از كتاب‌هاى فريقين توأمان استفاده شده و غير از جوامع روايى، كتاب‌هاى تاريخى را نيز شامل است. در ميان مصادر كتاب، بيشتر از اين آثار نقل شده است: شرح نهج‌البلاغه از ابن ابى‌الحديد(و بيشتر بحث حكم منسوبه از آن)، غرر الحكم و درر الكلم از آمدى، مستدرك نهج‌البلاغه از هادى کاشف‌الغطاء، نهج‌السعاده فى مستدرك نهج‌البلاغه از محمّدباقر محمودى. کتاب حاضر دارای 3 جلد است.

مستدرک نهج البلاغة کتابی به زبان عربی در شرح نهج‌البلاغه تألیف هادی کاشف‏ الغطاء (متوفای ۱۳۶۱ق) است. این کتاب همانند نهج‏‌البلاغه به سه بخش تقسیم شده و داراى ٩۳ خطبه، ۴۶ نامه و در قسمت حکمت‌ها، حدود ۷۰۰ حکمت آمده است. شیوه مؤلف مانند سید رضی تقطیع و تلفیق است و سند و منبع احادیث را ذکر نکرده است.

منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة تأليف قطب‌الدين ابوالحسين سعيد بن هبة‌اللَّه راوندى (در گذشت 573ق) كتابى است، به زبان عربى در شرح نهج‌البلاغه نوشته سيد رضى. تأليف اين كتاب در اواخر شعبان 556ق، پايان پذيرفته است. كتاب در سه جلد، به تصحيح و تحقيق آقاى سيد عبداللطيف كوه‌كمرى تهيه شده است. اين مجموعه مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم مصصح، مقدمه‌اى به قلم مؤلف و سه باب مى‌باشد. قطب‌الدين راوندى در اين شرح از پنج طريق متن نهج‌البلاغه را از شريف رضى روايت مى‌نمايد. وى در آغاز شرحى مفصل بر خطبه اول نهج‌البلاغه نگاشته بود كه پس از آن تصميم گرفت، تمام كتاب را شرح و تفسير نمايد. منهاج البراعه شرحى است ادبى، بر نهج‌البلاغه كه به صورت موجز به بحث‌هاى كلامى نيز پرداخته است. مؤلف خود در مورد شرح خويش مى‌نويسد كه سعى داشته الفاظ غريب و معانى عجيب آن را تبيين نموده و مسائل مشكل نهج‌البلاغه را با سهل‌ترين الفاظ شرح دهد. ابن ابى‌الحديد معتزلى در شرح خود بر نهج‌البلاغه به خصوص در مسائل تاريخى بر اين شرح خرده‌ها گرفته و شيخ يوسف بحرانى (در گذشت 1186ق.) در «سلاسل الحديد فى تقييد ابن ابى‌الحديد» سعى در پاسخ‌گويى به اين اشكالات داشته است. گويا قطب‌الدين راوندى شرح ديگرى بر نهج‌البلاغه داشته كه كيذرى از آن بهره جسته است. به درستى روشن نيست كه مراد كيذرى از شرح دوم راوندى كدام است، شايد همان شرح خطبه اول نهج‌البلاغه باشد كه راوندى پيش از نگاشتن منهاج‌البراعه بدان پرداخته است. اين كتاب، يكى از كهن‌ترين شرح‌هاى نهج‌البلاغه است و ابن ابى‌الحديد آن را يگانه شرحى مى‌داند كه پيش از او بر اين كتاب نوشته شده است.

منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة تأليف قطب‌الدين ابوالحسين سعيد بن هبة‌اللَّه راوندى (در گذشت 573ق) كتابى است، به زبان عربى در شرح نهج‌البلاغه نوشته سيد رضى. تأليف اين كتاب در اواخر شعبان 556ق، پايان پذيرفته است. كتاب در سه جلد، به تصحيح و تحقيق آقاى سيد عبداللطيف كوه‌كمرى تهيه شده است. اين مجموعه مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم مصصح، مقدمه‌اى به قلم مؤلف و سه باب مى‌باشد. قطب‌الدين راوندى در اين شرح از پنج طريق متن نهج‌البلاغه را از شريف رضى روايت مى‌نمايد. وى در آغاز شرحى مفصل بر خطبه اول نهج‌البلاغه نگاشته بود كه پس از آن تصميم گرفت، تمام كتاب را شرح و تفسير نمايد. منهاج البراعه شرحى است ادبى، بر نهج‌البلاغه كه به صورت موجز به بحث‌هاى كلامى نيز پرداخته است. مؤلف خود در مورد شرح خويش مى‌نويسد كه سعى داشته الفاظ غريب و معانى عجيب آن را تبيين نموده و مسائل مشكل نهج‌البلاغه را با سهل‌ترين الفاظ شرح دهد. ابن ابى‌الحديد معتزلى در شرح خود بر نهج‌البلاغه به خصوص در مسائل تاريخى بر اين شرح خرده‌ها گرفته و شيخ يوسف بحرانى (در گذشت 1186ق.) در «سلاسل الحديد فى تقييد ابن ابى‌الحديد» سعى در پاسخ‌گويى به اين اشكالات داشته است. گويا قطب‌الدين راوندى شرح ديگرى بر نهج‌البلاغه داشته كه كيذرى از آن بهره جسته است. به درستى روشن نيست كه مراد كيذرى از شرح دوم راوندى كدام است، شايد همان شرح خطبه اول نهج‌البلاغه باشد كه راوندى پيش از نگاشتن منهاج‌البراعه بدان پرداخته است. اين كتاب، يكى از كهن‌ترين شرح‌هاى نهج‌البلاغه است و ابن ابى‌الحديد آن را يگانه شرحى مى‌داند كه پيش از او بر اين كتاب نوشته شده است.