جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسلمانان برای برطرف شدن نیازهای فردی واجتماعی موظفند که دست به دامان آیات وحی الهی شوند؛ برای فهم این آیات اصلی ترین منبع، روایات معصومین( علیهم السلام) است. از این روی پژوهش درباره روایات تفسیری ضروری می‌نماید. این تحقیق موضوع گونه‌شناسی روایات تفسیری تفاسیر الدرالمنثور و نورالثقلین در سوره‌های ممتحنه و ذاریات را به روش توصیفی- تحلیلی و به شیوه‌ی کتابخانه‌ای مورد بررسی قرار داده است. از آن‌جا ‌که بررسی تمام منابع تفسیری فریقین در این پژوهش ممکن نیست؛ تفاسیر الدرالمنثور و نورالثقلین که نسبت به سایر منابع دارای جامعیت و اهمیت بیشتری می‌باشند مورد بررسی واقع شده است. محقق با هدف آشنایی با نحوه‌ی عملکرد سیوطی و حویزی در آوردن روایات تفسیری ذیل سوره‌های ممتحنه و ذاریات و اشتراکات و اختلافات روایات تفسیری این دو مفسر شیعی و سنی، بعد از معرفی اجمالی هریک از دو تفسیر، به گردآوری روایات این تفاسیر و سپس به گونه‌شناسی روایات و بررسی‌ تطبیقی و تحلیل متنی و دلالی آن‌ها پرداخته است. از 18 گونه بررسی شده در این تحقیق که شامل روایات چگونگی قرائت، روایات مبین آیات مجمل، بیان حکمت و علت و ... است، 15 گونه غیر مشترک ذیل سوره ذاریات در هر دو تفسیر تشخیص داده شده و در سوره ممتحنه حویزی 10 گونه روایت تفسیری و سیوطی 9 گونه متفاوت روایت کرده اند. در تفسیر الدرالمنثور، ذیل سوره‌ ذاریات 132 و سوره ممتحنه 105 روایت و در تفسیر نورالثقلین، تعداد 72 روایت ذیل سوره ذاریات و 36 روایت ذیل سوره ممتحنه به کار رفته است. که از بررسی این روایات به دست آمد که در تفسیر درالمنثور اغلب روایات ذیل سوره ذاریات از گونه ایضاح لفظی و مفهومی و سوره ممتحنه بیان مصداق می‌باشد و در نورالثقلین ذیل هر دو سوره اغلب روایات از گونه ایضاح مفهومی است.