دفاع از عقلانیّت باور دینی در طول تاریخ، بسته به نوع رویکردهای فلسفی و معرفتی حاکم بر اندیشه‌ی بشر، رنگهای مختلفی به خود گرفته و انواع گوناگونی پیدا کرده است.
... . بسط و توسعه‌ی برونگرایی در معرفتشناسی معاصر، سبب شده است تا عدّهای از اندیشمندان دینی، که در باب معرفت، دیدگاهی برونگرایانه اتّخاذ کردهاند، نگاهی جدید به باورهای دینی بیندازند و عقلانیّت آن را از نگاهی برونگرایانه به اثبات رسانند. در این نگاه برونگرایانه، نقش استدلال در توجیه باور دینی تضعیف میشود و استدلالمداری حاکم در الهیّات طبیعی و قرینه‌گرایی کسانی مانند لاک و دکارت انکار میشود. باور دینی در این نگاه میتواند بدون ابتنا بر هر گونه استدلالی، عقلانی و موجّه باشد. به بیان دیگر، باور دینی در زمره‌ی باورهای پایه قرار میگیرد. تجربهگرایی آلستون و ادّعای واقعاً پایه بودن باور دینی از سوی پلنتینگا هر دو ناشی از برونگرایی آن‌ها در مسأله‌ی معرفت است. به طور کلّی میتوان گفت ظهور مکتب معرفتشناسی اصلاحشده در اندیشه‌ی دینی، هم‌زمان با ظهور یا احیاء برونگرایی در معرفتشناسی معاصر بوده است و از آن بسیار مایه میگیرد.
بیشتر