جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از صفات انسانی و الهی که در آموزه های دینی دارای جایگاه خاصی است و رابطه تنگاتنگی با ایمان دارد، صفت حیا است. کلمه حیا در لغت به معنای شرم است و با توجه به تعاریف بیان شده، حیا زمانی ایجاد می شود که فرد حضور شخص یا اشخاص دیگری را حس کند که این اشخاص ناظر بر اعمال انسان هستند که شامل: حیا از خدا، امام، فرشتگان، و حیا از خود و دیگران می باشد. حیا در یک تقسیم بندی به حیای نفسانی و حیای ایمانی تقسیم می شود، که حیای نفسانی به جنسیت وابسته است و زمانی که کم رنگ می شود زنان را بیش از مردان درگیر مشکلات کرده و خودآرایی و تبرج و جلوه گری زنان به جامعه کشیده می شود و حیای ایمانی بالاتر از حیای نفسانی است. هر چه ایمان فرد قویتر شود این حیا نیز در او بیشتر می شود. حیا در روایات اسلامى، کلید بسیارى از خوبى ها معرفى شده است و آثار و فواید فراوانى مانند: پیش گیرى از گناه، کرامت نفس، عفت و پاکدامنى، انجام خوبى ها، موفقیت، پاک شدن گناهان، محبت خداوند دارد. گاه در حیا، مانند صفات خوب دیگر، افراط یا تفریط مى شود. دسته اى راه تفریط را مى پیمایند و بدون تفکر، به هر عملى دست مى زنند. در مقابل، عده اى نیز راه افراط را بر مى گزینند و به نام حیا، از حضور در اجتماع خوددارى مى کنند، در حالی که قلمرو حیا امور زشت و ناپسند است و شرم ساری در انجام نیکی ها هیچ گاه پسندیده نیست و لذا در بسیاری از روایات حیاورزی در برخی موارد مانند: حیا ورزیدن از گفتار، کردار و درخواست حق، تحصیل علم، تحصیل درآمد حلال، خدمت به مهمان، احترام گذاشتن به دیگران، درخواست از خداوند، خدمت به خانواده و... ممنوع شده است.