جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پس از راهيابي انديشه هاي ديني و فلسفي به حوزه تفکرات اسلامي که ارمغان نهضت ترجمه در جهان اسلام بود، نزاع انديشمندان مسلمان و رخداد تفريق آنان به فرقه هاي کلامي گوناگون پديد آمد. اولين مساله کلامي، متاثر از بحث امتناع نسخ در کلام الهي که در نزد يهوديان مطرح بود به صورت بحث «قدم و حدوث قرآن» نمود پيدا کرد. و به دنبال دخالت سياستمداران (عباسي)، اين مساله (که ماهيتي مدرسه اي داشت و بايد در همين سطح باقي مي ماند) به فتنه فراگيري تبديل شد ، که بعدها تحت عنوان «محنت قرآن» در تاريخ ثبت گرديد. متفکران اسلامي و عمدتا اشاعره بحث قدم قرآن را تحت عنوان «کلام نفسي» تئوريزه کردند. در اين مقاله ضمن تبيين زواياي اين مساله، ادعا شده است: که «تاويل قرآن» از نگاه علامه طباطبائي (ره) در الميزان، شکل تکامل يافته «کلام نفسي» اشاعره است. و برخي از خدشه هايي که دانشمندان شيعي و معتزلي بر کلام نفسي وارد ساخته اند دامن گير اين نظريه نيز مي باشد.