جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهساز و کار گفتاری قرآن کریم و دلالت‌های زبانی آن به ویژه در حوزه داستان‌های قرآنی، همواره از بحث‌های پرجاذبه و چالش برانگیز در میان مفسّران و محققان بوده است که برای شناخت مفاهیم این داستان‌ها، قبل از هرگونه اظهار نظری پیرامون آن‌ها، لازم است علاوه بر تشخیص درست دلالت‌های زبانی، به چهار سوال بسیار مهم و ضروری، بر اساس اصول و مبانی قرآنی، پاسخ علمی و مستدل داده شود: اولاً، آیا این داستان‌ها، حقایق تاریخی هستند یا حقایق ادبی و یا ترکیبی از هر دو؟ ثانیاً، آیا می‌توان با اظهارات غیر قرآنی، یک داستان به ظاهر ناقص را تکمیل کرد یا کسی حق اظهار نظر در این حوزه را ندارد؟ ثالثاً، آیا قطعه‌های پراکنده‌ی یک داستان در سوره‌های متعدد، پرده‌های جداگانه از یک داستان طولانی هستند یا بیان تکراری تنها یک حادثه، با شیوه‌های مختلف؟ رابعاً، آیا زبان داستان‌ها تنها زبان توصیفی برای بیان حوادث تاریخی است یا نظرات علمی قرآن نیز در این قالب و با زبان علمی بیان شده‌اند؟ عدم آشنایی کامل با زبان وحی و با ساختار این داستان‌ها و گاهی مقایسه زبان قرآن با نظریه‌های زبان دینی رایج در جهان غرب، باعث گردیده گروهی این حقایق تاریخی را همانند حقایق ادبی و غیر واقعی تلقّی کنند. در حالی که در چندین آیه، از جمله پس از داستان نوح(ع) که می-فرماید: تِلْکَ مِنْ أَنْباءِ الْغَیْبِ نُوحیها إِلَیْکَ ما کُنْتَ تَعْلَمُها أَنْتَ وَ لا قَوْمُکَ مِنْ قَبْلِ هذا فَاصْبِرْ إِنَّ الْعاقِبَهَ لِلْمُتَّقینَ (هود 49), با مخاطب قرار دادن شخص پیامبر(ص)، به این نکته تأکید می‌شود حتی ایشان نیز قبل از نزول وحی، هیچ‌گونه اطلاعی از این خبرهای غیبی نداشته‌اند. لذا در این پژوهش, پس از تحلیل مختصری از زبان وحی، و اثبات این موضوع که نظریه‌های مطرح در زبان دینی جدید غرب، هرگز با زبان قرآنِ مصون مانده از هر گونه تحریف، قابل انطباق نمی-باشند، آیات مربوط به تعدادی از این داستان‌ها جمع‌آوری، و به پرده‌های مختلف تقسیم و با همدیگر مقایسه، و ضمن دقت در جملات غیر مشترک، شیوه‌ی بیانشان بررسی می‌گردد، تا به این پرسش‌ها پاسخ علمی و منطقی داده شود. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد: اولاً تمامی این داستان‌ها حقیقتاً در عالم خارج رخ داده‌اند، چه به صورت یک حادثه‌ی تاریخی و چه به صورت یک حقیقت علمی، که در آن، مراحل ایجاد یک پدیده بیان می‌گردد. زیرا ویژگی اصلی این خبرها، همین واقعی بودن آن‌هاست، در غیر این صورت هر کتاب تاریخ و هر افسانه و اسطوره-ای را می‌توان خبر غیبی نامید. ثانیاً این مجموعه‌ها، در نهایت اختصار و بدون کوچک‌ترین خللی در معنا بیان شده‌اند، پس نباید با اظهارات احتمالی که با اعجاز بلاغی قرآن هیچ تناسبی نداشته و به مفهوم اخلال در معناست، در قطعیت آن‌ها شک و تردید ایجاد کرد. ثالثاً هیچ یک از قطعه‌های پراکنده‌ی یک داستان در سوره‌های متعدد، تکراری نبوده و نظریه‌ی قائل به تکرار، با توجیه موارد غیر مشترک در این مجموعه‌ها که غالباً خالی از اشکال هم نیستند، موجب گردیده تعداد زیادی از این اپیزود‌ها(پرده‌ها)، حذف و در نتیجه تصویر ناقصی از یک داستان ارائه گردد. رابعاً دیدگاه قرآن کریم پیرامون کیفیت آفرینش اولین انسان، در قالب داستان آدم و عیسی(علیهما السلام)، و با زبان علمی بیان شده و اما دیدگاه تاریخی‌نگر، تاکنون قادر به کشف این حقایق علمی از این مجموعه‌های داستان‌گونه نبوده است. بنا بر این داستان‌های قرآن کریم در این پایان نامه با رویکردی کاملاً متفاوت از دیگران و با تکیه بر این چهار اصل اساسی، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند و چون تمامی اختلافات، ناشی از نوع دیدگاه مفسران محترم به این اصول بوده، امید است با اصلاح این دیدگاه‌ها، این اختلافات نیز برطرف گشته و به یک مفهوم ثابتی دست یافت (إن شاء الله). پژوهش حاضر با تکیه بر شیوه تحلیلی- توصیفی به نگارش در آمده است.کلمات کلیدی: آدم(ع)، اپیزود، تکرار، حقیقت و مجاز، خلقت انسان، داستان قرآنی، زبان وحی، عیسی(ع).