جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: عقلانیت و تعهد دینی نشان می دهد که چگونه تعهد دینی می تواند عقلانی باشد و جایگاه ایمان را در دنیای پست مدرن توصیف می کند. این تعهد مذهبی را بسیار بیشتر از پذیرش آموزه ها نشان می دهد - به عنوان نوعی زندگی تلقی می شود، نه فقط به عنوان پذیرش اصول. ایمان به عنوان یک نگرش منحصر به فرد تصور می شود. به باور تقلیل ناپذیر است، اما ارتباط تنگاتنگی با باور و رفتار دارد و ارتباط نزدیکی با ابعاد اخلاقی، سیاسی و زیبایی شناختی زندگی دارد. بخش اول شرحی از عقلانیت را به‌عنوان جایگاهی ارائه می‌کند که برای افراد مذهبی بالغ قابل دستیابی است - حتی کسانی که عادت ذهنی قوی علمی دارند. بخش دوم به معنای داشتن ایمان، چگونگی ارتباط ایمان با نگرش‌ها، عواطف و رفتار و اینکه چگونه تجربه دینی ممکن است از آن حمایت کند، توضیح می‌دهد. بخش سوم به تعهد دینی و تعهد اخلاقی و به رابطه دین و سیاست می پردازد. این نشان می‌دهد که چگونه اخلاق و دین می‌توانند پشتیبان یکدیگر باشند، حتی اگر اخلاق استانداردهای رفتار را مستقل از الهیات ارائه می‌کند. همچنین زندگی یکپارچه ممکن برای افراد متعهد مذهبی را به تصویر می کشد - زندگی با تعاملات پاداش دهنده بین ایمان و عقل، دین و علم، و زیبایی شناختی و معنوی. کتاب با دو روایت اصلی به پایان می رسد. یکی توضیح می‌دهد که چگونه خطاهای اخلاقی و بلایای طبیعی ممکن است تحت نظر خدا به عنوان داشتن دانش، قدرت و خوبی که درک چنین بدی‌ها را بسیار دشوار می‌کند. روایت دیگر به بررسی ماهیت افراد، انسانی و الهی می پردازد و تصوری را به دست می دهد که می تواند یک جهان بینی خداباور عقلانی را حتی در عصر علمی معاصر حفظ کند.

اين نوشتار به دنبال اثبات عقلاني بودن قضاياي حسن و قبح و ردّ عقلايي بودن آنهاست. ابتدا ديدگاه حکمايي همچون فارابي، ابن‌سينا و محقق طوسي مطرح شده که قضاياي حسن و قبح را از مشهورات دانسته‌اند. سپس به دو تفسير از ديدگاه‌ حکما اشاره شد: حکيم لاهيجي قضاياي حسن و قبحْ را يقيني و حتي بديهي مي‌د‌اند، اما محقق اصفهاني اين بحث را از مشهورات بهشمار مي‌آورد. حق آن است که از کلمات حکما، عقلاني بودن قضاياي حسن و قبح در کنار عقلايي بودن آنها فهميده مي‌شود؛ چه آنکه يک قضيه ممکن است از يک جهت جزو يقينيات باشد که صدقش با برهان اثبات ‌گردد و از لحاظي ديگر، جزو مشهورات باشد که واقعيتي جز شهرت و تطابق آراي عقلا نداشته باشد. در ادامه، به بررسي ادلة محقق اصفهاني پرداختيم. اين دليل را که چون قضاياي حسن و قبح بديهي نيستند پس مشهوري‌اند، نپذيرفتيم؛ چون نمي‌توان از عدم بداهت، عدم عقلي بودن را نتيجه گرفت. دربارة دليل دوم که عقلا صرفاً به سبب حفظ نظام اجتماعي به حسن و قبح حکم مي‌کنند، روشن شد که عقلا در اعتبار احکام به مصالح و مفاسد واقعي توجه دارند، از‌اين‌رو حکم آنها منشأ عقلاني دارد و صرفاً برخاسته از اعتبار نيست.