جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

نقش خانواده و مدرسه در پرورش ارزش کرامت اخلاقى

نویسنده:

حسن رحمان نیا، احمد فقیهى

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

مسائل اخلاقی در مشاوره اسلامی در رابطه با مراجعان

نویسنده:

احمد امامی راد

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

ارتباط عقل و دین در فارابی : حکمت معاصر

نویسنده:

مهری چنگی آشتیانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, زمستان/1390

کلیدواژه‌های اصلی :

مرتضی مطهری , ایمان , نفس ناطقه , عقاید دینی , نبی , ایمان و عقل , قوه ناطقه , نبوت , تجرد نفس ناطقه , قرآن , وحی , وحی الهی , تاثیر ایمان بر عقل , مرتضی مطهری , قرآن , عقل(منطق) , ابونصر فارابی , مرتبه نفس ناطقه , ابوحامد غزالی طوسی , یعقوب بن اسحاق کندی , ب. امام اول(حضرت امام علی ع) , ایمان , نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) , رابطه عقل و دین در فارابی , تصرف در متخیله , سید حسین نصر , مقاله درباره فارابی

چکیده :

نقش عقل و کارکرد آن در مدعیات دینی بسیار حائز اهمیت است. رویکرد عقل‌گرایی در جهان اسلام بسیار متفاوت است. مشرب‌های مختلف فلسفی و کلامی و نزاع‌های نظری در جهان همه ناشی از نقش عقل و فرایند عقلانیت‌اند. کندی، فارابی، بوعلی‌سینا، سهروردی، و ملاصدرا از بزرگ‌ترین فلاسفة مشرق‌زمین‌اند که رویکردهای مختلفی در ارتباط عقل و دین دارند. یکی از فیلسوفان مشهوری که در این زمینه درخشید فارابی است. فارابی در زمانی نظریات خود را عرضه کرد که دنیای اسلام درگیر نزاع‌ها و مجادلات عقیدتی، فرقه‌ای، کلامی، اختلافات سیاسی، و آشوب‌های اجتماعی، به‌خصوص جنگ بر سر قدرت و به‌دست‌گرفتن قدرت، بود.<br /> جهان اسلام در آن موقع به‌علت فقدان اصالت‌های دینی پریشان مانده بود و نیازمند این بود که برای رفع چالش‌های موجود توجیهاتی علمی بیابد. در آن موقع بازار فلسفة یونانی گرم بود و دخالت‌دادن و التقاط اصول آن در تفکرات دینی می‌توانست راهی برای دفع ابهامات و دودلی‌ها و بن‌بست‌ها باشد. لذا، می‌بینیم فارابی با استفاده از فلسفة یونانی و از طریق استدلال عقلی سعی دارد تا فهم بهتری از دین عرضه کند. او قوانین و اصول کلی اسلامی را، که متکی به وحی‌اند، متضمن سعادت در هر دو جهان می‌دانست و برای عقل انسان این توان را قائل بود که می‌تواند این قوانین و اصول کلی را بفهمد و تبیین عقلانی کند. به نظر او عقل ماهیتی جهان‌شمول دارد و قبول براهین آن، خصیصة مشترک و لایتغیر همة انسان‌هاست. فارابی بر آن است که آموزه‌ها و تعلیمات دینی و فلسفی یکی است. هر دو از منشأ وحی و مفیض عقل فعال‌اند و به کمال و سعادت منتهی می‌شوند. لذا، فارابی بین تدین و تعقل تعارضی نمی‌بیند و برای عقل جایگاه ویژه‌ای قائل است. بگذریم از مواردی که افراط در برخی نظریاتش مشهود است، از‌جمله این‌که او فیلسوف را از نبی بالاتر می‌داند. او معتقد است فیلسوف با خواص سخن می‌گوید؛ روش او عقل است، ولی نبی از طریق تصرف در قوة متخیله و با خطابه مردم را اقناع و مجاب می‌کند.

صفحات :

از صفحه 17 تا 34

مشخصات اثر

عنوان :

تأثیرپذیری ساحت عقیدتی از ساحت های غیر عقیدتی با نظر به رابطه ی نفس و بدن از دید غزالی

نویسنده:

زهرا (میترا) پورسینا

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز, پاییز/ 1391

کلیدواژه‌های اصلی :

قوای نفس , بدن , ماهیت انسان , رابطه نفس و بدن , هبوط , امام محمد غزالی , تکالیف دینی , ثمرات تکالیف دینی , قلب , ریاضت , معرفت شناسی فضیلت محور , حصول معرفت , نظام اخلاقی , نفس لوامه , نفس مطمئنه , ساحت عقیدتی (معرفتی) , ساحت های غیرعقیدتی (عاطفی - ارادی) , قوه عاقله (عقل) , ساحت های نفسانی , جنود قلب , علم معامله , شهوت , غضب , تناسب بین نفس و بدن , رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) , تأثیر متقابل نفس و بدن , ابوحامد غزالی طوسی , محمود زمخشری , لیندا زاگزبسکی Linda Zagzebski , ب. امام اول(حضرت امام علی ع) , میترا (زهرا) پورسینا , ویلیام وینرایت William Wainwright , ویلیام جیمز (William James)

چکیده :

یکی از مهم ترین مسائلی که پیش روی معرفت شناسان قرار دارد این است که آیا دستیابی انسان به معرفت تنها از رهگذر قابلیت های معرفتی اش میسر می شود یا حیثیت ها و ابعاد گوناگون وجود انسان در ارتباطی وثیق با ساحت معرفتی اش، آن را از تاثیرات مثبت و منفی خود متاثر می سازند. این موضوع در مقاله ی پیش رو با تکیه بر اندیشه و نظام معرفت شناسی امام محمد غزالی تحلیل و بررسی شده است. در این تحلیل، روابط گوناگونی که میان ساحت های مختلف نفس برقرار می شود و تصویری از این روابط که سیر استکمالی انسان اقتضای آن را دارد مورد توجه قرار می گیرد و نشان داده می شود که این روابط و تاثیراتی که در هر شکلی از آن بر ساحت عقیدتی گذاشته می شود، نه فقط تاثیراتی میان ساحت های نفس، بلکه تاثیر و تاثراتی میان دو جنبه ی اصلی وجودانسان یعنی نفس وبدن نیز هست. بر اساس تاثیر و تاثر متقابلی که غزالی به صورت دوری میان نفس و بدن قائل است، هر فعل بدنی تاثیری در نفس بر جای می گذارد که خود آن تاثیر موجب پدید آمدن فعلی می شود. از آن جا که هر فعلی نشات گرفته از معنایی در درون نفس است، هنگامی که این معنا در قالب فعل تجسم می یابد، آن معنا در درون نفس، جلوه ی بیشتری پیدا می کند و بنابراین بر آگاهی نفس افزوده می شود. این فرآیند با کمک تحلیل های اخلاقی - معرفتی غزالی در بحث شکل گیری فضایل از طریق تکرار افعال مناسب و نیز نقش معرفت بخشی طاعات، تبیین می گردد. بدین جهت، باید گفت که تاثیرات ساحت های غیر عقیدتی نفس بر ساحت عقیدتی را نمی توان بدون توجه به رابطه ی نفس و بدن، مورد تحلیل و واکاوی قرار داد.

صفحات :

از صفحه 155 تا 184

مشخصات اثر