جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حادیث و آموزه‌های نبی اکرم(ص) در مورد اهل بیت(ع) در گذر زمان همواره با تنقیص و تحریف مواجه شده است. بررسی تحریف به حذف روایات فضائل اهل بیت(ع) در صحیحین نمایانگر نفوذ این تحریفات حتی در میان اصلی ترین منابع روایی اهل سنت یعنی صحیح بخاری و صحیح مسلم خواهد شد. با توجه به جایگاه صحیحین در میان اهل سنت و از آنجا که تحریفات آنها منجر به تردید و یا انحراف در بخشی از عقاید و تفکرات جامعه اسلامی می‌شود، کشف و ارائه‌ی این تحریفات لازم و ضروری می‌نماید. در این جستار با بازخوانی و تطبیق یک به یک احادیث مشترک در صحیحین و مقایسه‌ی آن دو با هم، پرده از حذفیات بخاری و مسلم از احادیث نبی اکرم(ص) در مورد فضائل اهل بیت(ع) برداشته می‌شود. پژوهش ما در این زمینه نشان خواهد داد، بیش از یک سوم از آنچه مسلم و بخاری از خاندان پیامبر ارائه داده‌اند، مبتلا به تحریف است و این روند همچنان ادامه دارد و نسخه برداران و منتشران صحیحین نیز بر همان روش به حذف و دگرگونی فضائل اهل بیت(ع) مشغولند. استناد کتب معروف روایی به احادیثی از صحیحین در خصوص اهل بیت(ع) که اکنون در این دو کتاب یافت نمی‌شوند، حکایت از حذف این روایات در طول تاریخ دارد و کشف آنها استدلال این تحقیق را کامل می‌کند. روش ما در این تحقیق کتابخانه‌ای، توصیفی و تحلیلی است.

ایجاز و گزیده گویی در سخن، از فنون بلاغیِ مهم در رساندن پیام و معنای مورد هدف گوینده است. این اسلوب بیانی از شیوایی و بلاغت سخن به شمار می آید. یکی از انواع این اسلوب، ایجازِ حذف است که در آن بخشی از روساخت آیه حذف می شود . این حذف ممکن است شامل حذف حرف، واژه یا در بخشی بزرگ تر، جمله یا جملاتی از آیات باشد . این اسلوب اغراض بلاغی گوناگونی را دنبال نموده و در آفرینش زیبایی های لفظی و ظرافت های معنایی نقشی شگرف ایفا می نماید. در این مقاله ضمن بیان معنا و مفهوم ایجاز و اقسام آن، کارکردهای زیباشناختی این قسم از ایجاز در شماری از آیات قرآن کریم، معرفی و تحلیل شده است.

آشنایی با صنعت حذف و چرایی آن، به دلیل فراوانی نمونه های آن در قرآن کریم در فهم آیات اهمیتی ویژه دارد؛ زیرا دریافت مقصود بدون توجه به محذوف و تقدیر آن امکان پذیر نیست. در این اسلوب با حذف بخشی از آیه، پیکره آن فشرده گشته و پاره ای از مقصود به دلیل انگیزه های بلاغی گوناگون، نهان می گردد؛ از این رو، در ترجمه آیات توجه به محذوف، امری ضروری است. حذف های قرآنی، جایگاهی چون ذکر و بسی بالاتر از آن را داراست و ظرافت های خاصی به دنبال خود دارند. در مقاله حاضر تلاش می شود با رویکرد توصیفی-تحلیلی، پس از بیان گزارشی مختصر از اسلوب حذف و کارکردهای بلاغی آن، رویکرد مترجمان در برابر این اسلوب و فرآیند ترجمه آن در آیات قرآن دنبال گردد. این بررسی بیان گر آن است که برخی از ظرافت های اسلوب حذف در ترجمه های قرآن بازتاب نداشته و ابهام و عدم انسجام در ترجمه، از برجسته ترین نارسایی ها در امر بازگرداندن محذوفات قرآنی است.