جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب ، نوشته ی هشام کمال عبدالحمید ، نویسنده معاصر مصری است که در سال 2002 در قاهره به چاپ رسیده است. این کتاب به مسأله ی خلقت انسان ، روح و کیفیت برانگیخته شدن انسانها در روز قیامت پرداخته است.موضوع اصلی مطرح شده در کتاب روح است. اینکه روح چیست؟ در کجای بدن قرار دارد؟ آیا خداوند در هر انسانی که متولد می شود روح می دمد؟! خداوند در روز قیامت چطور مخلوقات را دوباره زنده می کند؟ و اساسا ً اینکه آیا صحبت در این زمینه و تحقیق و کنکاش در مورد روح جایز است یا خیر؟ نویسنده برای پاسخ به سوالات مطرح شده ، آیات و روایات مرتبط با موضوع را بیان نموده و آنها را با علم روز مطابقت داده است. در حقیقت ، در این کتاب آیات علمی قرآن از طریق علم زیست شناسی و ژنتیک اثبات شده و اعجاز علمی قرآن نشان داده شده است. هدف نویسنده ، تشویق علما به ورود در مسأله ی روح و شناخت درون انسان است که آن را با دلایل قرآنی و احادیث نبوی به طور مفصل و با بیانی قابل فهم شرح داده است. در ترجمه این کتاب سعی بر آن بوده است تا ترجمه به شیوه ارتباطی ، قابل فهم و در عین حال متکی بر متن مبدأ صورت گیرد ؛ چرا که ترجمه ای مناسب است که اگر دوباره به متن مبدأ برگردانده شود تقریبا ً مطابق با همان متن بوده و تغییر چندانی نکرده باشد. در ضمن با توجه به روان بودن متن و توضیحات چندجانبه نویسنده در یک موضوع خاص ، این کتاب قابل استفاده برای عموم و همه ی علاقه مندان به این نوع موضوعات است.

انتشار کتاب منشا انواع توسط چارلز داروین در 1859 حادثه ای بود که حیات گالتون را دستخوش تغییر کرد. گالتون دست به انجام مطالعات و جمع آوری اطلاعات درباره افراد برجسته انگلستان درطول چند نسل، در حوزه های مختلف علمی، ادبی، ورزشی و نظامی زده و مدعی گشت که محیط (تربیت) در انتقال نبوغ نقشی را ایفا نمی کند، بلکه فقط وراثت است که در انتقال آن نقش اساسی را داراست. بر این اساس گالتون نظریه اصلاح نژاد را در جهت عکس نظریه داروین و برمبنای انتخاب مصنوعی و بر پایه این فرض استوار ساخت که انتقال هوش و شایستگی فردی از طریق وراثت صورت می گیرد، نه براساس تاثیرات محیطی. بر مبنای همین فرض و در جهت اینکه نبوغ در بین خانواده ها به ارث برسد و نبوغ خاصی در بین خانواده یا جامعه ای باقی بماند و نسل به نسل این نبوغ ارتقا یابد، گالتون پیشنهاد تولید مثل گزینشی را مطرح کرد. این نظریه در ابتدا از سوی بسیاری از اشخاص و دولت ها مورد پذیرش قرار گرفت. بسیاری از کشورها در پی این نظریه و به نیت اصلاح نژاد افراد جامعه، بی عدالتی ها و جنایت های زیادی را علیه مردم مرتکب شدند، بی عدالتی هایی همچون تبعیض نژادی، تبعیض اجتماعی، عقیم سازی، سقط جنین اجباری و غیره. اما این نظریه بعدها به دلیل پیامدهای منفی ای که در پی داشت، از جنبه های مختلف از جمله منظر اخلاقی مورد نقدهای جدی قرار گرفت. در پایان نامه حاضر ضمن پرداختن به مهمترین این نقدها سعی شده است این نظریه از منظر دین اسلام مورد نقد و بررسی قرار گیرد. نتایج حاصله نشان می دهد که جنبه های منفی این نظریه مثل سقط جنین اجباری، تبعیض نژادی و نظایر آن مورد قبول اسلام نیست ، با این حال جنبه های ایجابی این نظریه مثل تشویق افراد نخبه به ازدواج و پدید آمدن نسل بهتر و سالم تر مورد پذیرش اسلام است.

پیامدهای کلامی و اخلاقی تحوّلات ساختار ژنتیک به بررسی نسبت میان ژنتیک و الهیات و آموزه‌های دینی پرداخته که خود از مصادیق مهم علم و دین محسوب می‌شود. پیامدهای کلامی ناشی از اصلاحات ژنتیک به نسبت میان دستاوردهای فنّاوری ژنتیک انسانی با خالقیّت، جبر، شکل‌گیری خیر و شر و هدایت انسانی می‌پردازد. از بررسی نسبت ژنتیک و خالقیت روشن می‌گردد که انسان به عنوان مظهر خلّاقیت الهی می‌تواند به اذن خداوند در مقام آفرینش‌گری قرار گیرد. اگرچه ساختار ژنتیکی هر انسانی میزانی از جبر رفتاری را به دنبال دارد اما منجر به جبرگرایی فراگیر در همه رفتارهای انسانی نمی‌گردد. رهیافت اصلاح و دستکاری ژنی انسان علاوه بر درمان و پیشگیری از بیماری‌های جسمی و رذایل اخلاقی فرصت و راهکار مناسب و معقولی جهت شکل‌گیری خیرات و صفات مطلوب انسانی و به‌خصوص بهسازی نسل آینده انسانی می‌باشد. این نوشته با طرح مقوله هدایت ژنتیکی سعی می‌کند نوع جدیدی از هدایت انسانی را مورد بحث قرار دهد که به‌طور مستقیم متأثر از ساختار ژنتیک می‌باشد. پیامدهای اخلاقی و رفتاری ژنتیک نیز به موضوعاتی مانند طینت، فطرت و کسب صفات و تربیت‌پذیری اخلاقی می‌پردازد. بررسی رابطه دو آموزه دینی طینت و فطرت با ساختار ژنی انسان دلالت می‌کند بر این‌که مقایسه ژنتیک با این آموزه‌ها از جهاتی قابلیت تطبیق و همانندی و شباهت را نشان می‌دهد. با توجه به تأثیر بنیادی ژنتیک بر شخصیت و رفتار آدمی و اشارات و تصریحاتی که در آموزه‌های دینی نسبت به ژنتیک صفات اخلاقی صورت گرفته کسب صفات اخلاقی از طریق ژنتیک در آموزه‌های دینی اثبات می‌گردد. نیز تعامل میان ژنتیک و محیط نیز بر تربیت‌پذیری اخلاقی انسان دلالت دارد.بنابراین بر اساس راهبرد اساسی نقش فعّال آدمی در هستی و نیز تأثیرگذاری که ژن‌ها در شکل‌گیری شخصیت و سعادت او دارند، اصلاح ساختار ژنتیک انسان‌ها برای رسیدن به ویژگی‌های مطلوب اخلاقی و دینی و بهسازی نسل آینده بشری ضروری به‌نظر می‌رسد.

مدیریت موثر نهاد علم و سیاست گذاری عالمانه برای دست یابی به جامعه علمی خلاق و مولد نیازمند شناختی تفصیلی از عوامل موثر بر فرآیند تولید علم است. مجموعه ای از عوامل زیستی، روان شناختی، اجتماعی و اقتصادی بر دانشمند در جایگاه بازیگر اصلی میدان علم تاثیر می گذارد و رفتار علمی او را مشروط می سازد. مقاله حاضر عوامل زیست شناختی موثر بر فعالیت علمی و نحوه تاثیرگذاری آنها را آن طور که در ادبیات روان شناسیِ زیست شناختیِ علم بازتاب یافته، بازخوانی می کند. نسبت ساختارهای ژنی و عصب شناختی با هوش انسانی و فعالیت های سطح بالای علمی در محققان، رابطه ساختمان مغز و مناطق گوناگون آن با فعالیت های گوناگون علمی و تاثیر جنسیت بر استعداد و علاقه علمی و کم و کیف تولیدات علمی سرفصل های عمده مورد بحث در مقاله است. مقاله علاوه بر این، به تامل در باب اتخاذ رویکردی زیستی ـ روان شناختی در سیاست گذاری علمی و به بحث پیرامون نتایج رویکرد پیشنهادی برای تخصیص موثرتر منابع پژوهشی می پردازد.