جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از آنجا که در ادبیات و فرهنگ این مرز و بوم، عرفان و تصوف اسلامی بیشترین گستره و حجم را به خود اختصاص داده است، بررسی و تحلیل همه جانبه آن از دربایست هایی است که بر دوش پژوهندگان و ادبای ماست. در این راستا، گونه ای نادر از تبرک، کرامت و شفابخشی از خلال متون عرفانی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت.به کرات خوانده ایم که پیران عرفانی به سبب قوت و قدرت باطنی و پرداختن مدام به روح خویش، می توانند در نفوس اشخاص، مریدان حتی اشیا و طبیعت اثرگذار باشند. این تاثیر گاه از راه نگاه و نظر (آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند) و گاه با دعا و توجه قلبی است که غالبا به همت تعبیر شده است (همت طلب از باطن پیران سحرخیز) و در مواردی نیز مشایخ تصوف برای تیمن، دست یا انگشت بر سر و روی شخصی می کشیدند.اما نوع نادر و شگفت از تبرک و شفابخشی، که  موضوع این مقاله است، آن بوده که گاه عارف «آب دهان» خود را به دهان مرید یا اندامی که مبتلا به درد و بیماری بوده، می رسانده است و نتایجی شگرف و دیرباور از این «آب دهان» حاصل می شده است. این نوع از تبرک به ندرت در آثار صوفیه دیده می شود و در متن مقاله به قدر وسع، شواهد آن جمع آوری و تحلیل گردیده است. در این مقاله، کوشیده تا ریشه های تاریخی این نوع از کرامت پیدا شود که نمونه های متعدد در زندگی حضرت رسول(ص) و یک نمونه از حضرت مسیح(ع) نیز در انجیل نشان داده شده است. در نگاه اسطوره ای، آب دهان با آب حیات قابل انطباق است و شواهد شعری متعددی نیز در دست است که آب دهان را با آب حیات در یک ردیف می نهد که همگی در اصل مقاله موجود است.

این که آدمی نیروهای فراحسی دارد، از گذشته های دور در نزد نحله ها و ادیان گوناگون امری پذیرفته، اما راه رسیدن به این نیروها و دستیابی به آن عوالم نیز متعدد و متفرق بوده است. به طور کلی، صوفیه و به طور خاص لاهیجی، شارح گلشن راز، راهی کوتاه اما دشوار برای رسیدن به عالم فراحس پیشنهاد کرده اند که آن تصفیه باطن از غیرحق است؛ چون زمینه آماده شد، حقایق برای فرد کشف می شود. از میان متاخرین، گوستاو یونگ ـ که روان شناسی مسیحی است ـ نیز با مطالعه ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه در انسان، کوشیده با زبان خود امکان رسیدن به این عرصه را برای روح و روان آدمی تشریح کند؛ پس از آن که سالک (فرد) به این جهان رسید، در آنجا مقام می کند و در ظاهر و باطن رفتارش (ظاهری ـ معنوی) تحولاتی رخ می دهد که صوفیه از آن با عنوان «کرامت» یاد می کنند. کرامت نزد عرفا به فنای فی اله ختم می شود، به گونه ای که فرد در ظاهر و باطن خدایی می شود.موضوع این پژوهش راه رسیدن به این مرحله از نگاه عرفا و روان شناسان است.

موضوع این رساله علمی، شفابخشی قرآن از منظر قرآن و روایات است.امروز ابعاد گوناگون بیماری‌های بشری ناشی از اختلالات جسمی و روحی- روانی برکسی پوشیده نیست و چاره جویی پیرامون این گونه امراض نهان و آشکار با وجود پیشرفت علم وطب جدید هنوز نتوانسته پاسخگوی مناسبی برای درمان قطعی آلام بشریت بوده و آرامش و آسایش را نوید دهد بلکه تکنولوژی امروزی گریبانگیر زندگی انسانها شده و روز بر روز بر‌نگرانی‌ها و اضطرابها افزوده است و هر روز شاهد بروز انواع بیماری‌های نوظهور و لاعلاج می‌باشیم.شفابخشی قرآن از جمله حقائق مسلّم و واقعیات عینی بشمار می‌رود که عقل و نقل، برآن مُهر تأیید زده است.قرآن کریم به استناد آیات نورانی وحی و روایات اهل بیت(علیهم السلام)، از یک سو ماهیتی نورانیداشته «وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکُمْ نُورًا مُبِینًا» و از سوی دیگر برای هدایت بشر به طریق اَقوَم و بهترین و پایدارترین راهها «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ» و بهترین زندگی دنیوی و اخروی نازل گردیده است و نشان می‌دهد که لطف خداوند رحیم و مهربان، شامل حال مومنین راستین بوده و اهل ایمان در تمامی مراحل زندگی از عنایات ویژه حضرتش برخوردارند.این پژوهش در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول به کلیات پرداخته شد و در فصل دوم از شرائط شفابخشی قرآن، گوی سخن رانده شد. فصل سوّم، عهده دار تبیین موانع شفابخشی قرآن گردیده و در فصل چهارم پیرامون راهکارهای شفابخشی قرآن درّ سخن سفته شد، در فصل پنجم آثار شفابخشی قرآن، بیان گردید. فصل آخر هم به خلاصه و نتیجه گیری اختصاص داده شد. هدف از این پژوهش، توجه امت اسلام به بهره وری هرچه بیشتر از این منبع بیکران فیض الهی در جهت شفابخشی آن نسبت به امراض جسمی و روحی است.نتیجه حاصله از این پژوهش این است که، تدبّر و عمل به قرآن، مایه شفاء و درمان بیماریهای جسمی و روحی، اعّم از فردی و اجتماعی بوده و رمز سعادت و خوشبختی، اعاد? مجد و عظمت امّت اسلام و بالاخره دستیابی به یک زندگی توأم با آسایش و آرامش،صرفاً در سایه سار تمسّک به قرآن شریف مقدر و محقّق خواهد بود.