جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سلسلة الغدير الموضوعية؛ بحث مستل من موسوعة الغدير للعلامة الأميني رحمة‌الله‌عليه تحقيق، تلخيص و طبقه‌بندى موضوعى مجموعه يازده جلدى كتاب «الغدير» علامه عبدالحسين امينى مى‌باشد كه توسط محمدحسن شفيعى شاهرودى، تأليف و گردآورى شده است. كتاب به زبان عربى و مقدمه آن، در سال 1385ش، نوشته شده است. كتاب به انگيزه معرفى «الغدير» بين مردم و به‌ويژه جوانان نوشته شده است. آنچه باعث اهميت اين كتاب مى‌شود، آن است كه تا پيش از اين، محققان و پژوهشگران براى تحقيق در يك موضوع، بايد يازده جلد كتاب «الغدير» را ورق مى‌زدند، اما اثر حاضر، فرصت مطالعه سريع و دريافت مطالب در يك موضوع را براى مخاطبانش فراهم كرده است. مطالب این جلد از کتاب: غلو و فضائل: در اين جلد، نويسنده سخنان غلوآميز و دور از حقيقتى را كه برخى منابع در باب ابوبكر و ديگران نقل كرده‌اند، گردآورى و گزارش كرده است. مؤلف در صفحات نخست، خوانندگان را با واژه غلو در مباحث اعتقادى و كلامى آشنا ساخته و اين نكته را متذكر مى‌گردد كه غلو از گرايش‌هاى احساسى و نفسانى انسان سرچشمه گرفته و پشتوانه آن جهل و تعصب است. نگارنده سپس راجع به گفتگوهايى ميان مهاجر و انصار در شوراى سقيفه بنى ساعده و فضايلى كه به ابوبكر نسبت داده‌اند، سخن گفته است. وى در ادامه با ذكر پاره‌اى دلايل نقلى و بررسى شخصيت ابوبكر در دروه جاهليت، وى را از لحاظ اخلاقى مورد بررسى و نقد قرار داده و معتقد است كه وى در آشنايى با كتاب و سنت، استنباط احكام، علم تفسير و شناخت احاديث، از مقام و مرتبت والايى برخوردار نبوده است. نويسنده در صفحات بعد، به موارد اشتباهات و اشكالات سياسى و اجتماعى، علمى و دينى و مديريتى خلفاى بعدى با ذكر مصاديق اشاره كرده و در پايان باز هم از طرق مختلف، راجع به غلو در فضايل برخى صحابه و خلفا بحث كرده و بر اين مطلب تأكيد مى‌كند كه بسيارى از فضايل اخلاقى كه براى خلفا ذكر كرده‌اند، پايه و اساس محكمى ندارد.

خاستگاه کلامى در بحث اعجاز بلاغی قرآن موجب شده توجه زیادی به جنبه‌‌هاى کلامى قرآن شود و کمتر به موضوع بلاغت از منظر ادبى و بلاغى محض نگریسته شود؛ با این حال تلاشهاى بسیاری در تبیین بلاغت قرآن صورت گرفته است. در حوزۀ بلاغت قرآن پرسش اساسی این است که آیا پذیرفتن زبان مجازی واستعاری قرآن، به ساحت مقدس کلام الهی خدشه ایجاد نمی کند؟ و اگر زبان مجازی و استعاری قرآن را باور کردیم، بدون این که قداست کلام خداوند با کذب و غیر واقعیت آمیخته شود، آیا هر نوع آرایۀ ادبی را می توان درآیات جستجو کرد؟ از میان مباحث بلاغی مطرح در علم معانی و بیان و بدیع، مبحث مبالغه و به تبع آن اغراق و غلوّ، جزء پرمناقشه ترین موضوعات است و از آن جا که کمتر کسی به خود اجازه ورود به این بحث را داده است، در این پژوهش سعی می شود پس از بررسی آراء برخی علمای بلاغت در موضوع مذکور و پاسخ به پرسش های فوق، آیاتی را که موارد مبالغه و اغراق و غلوّ در آن ها وجود دارد، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتیجه حاصل این که مبالغه ای که در الفاظ و تصویر های قرآن آمده، در خدمت گزاره های صادقانه قرار گرفته و بار ادبی و هنری بیشتری به کلام بخشیده است و می توان آن را در قالب هایی از جمله تقصّی، آوردن صفات پیاپی، استفاده از افعال مقاربه، حروف تشبیه و تشکیک، آوردن امر ممکن در صورت امر ممتنع، حذف جواب شرط و ... نشان داد.