جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با توجه به کثرت کاربرد راست در مفهوم سوی و جهت، محققان در گزارش یا تصحیح متون پیشین، از جمله شاهنامه، وقتی به تعبیر «راه راست» برخورده اند، آن را در مقابل راه یا جانب چپ تصور کرده اند و از ریشه کهن «راه» و معنی اصلی «راه راست» غفلت کرده اند. بررسی کتابخانه ای تعبیر «راه راست» در متون کهن نشان می دهد، وقتی «راست» صفت «راه» باشد، دارای مفهوم سوی و جهت راست در مقابل چپ نیست، بلکه به معنی آشکار و روشن است و «راه راست» به معنی آشکار و روشن یا راه آشکار و مشهور و گشاده در مقابل راه بی راه، راه ناشناخته و نامسلوک و پوشیده به  کار رفته است. در این مقاله، پس از تبیین ریشه و مفهوم راه راست در برابر راه بی راه، تدبیری نظامی را نشان داده ایم که در شرح متون کهن از آن غفلت شده است، همچنین چند سهو و خطای کاتبان یا مصححان متون کهن را اصلاح کرده ایم.

افغانستان کشوری محصور در خشکی است، که برای تامین کالاهای ضروری نیاز به ترانزیت کالا از کشورهای مجاور داشته است. در این میان، کشور ایران به دلیل نزدیکی و دسترسی به آب های آزاد، اقتصادی ترین مسیر برای تامین نیازهای افغانستان بوده است، اما این کشور به علت گرایش به غرب، ابتدا رویکرد اقتصادی به این موضوع نشان نداد، چرا که سیاست خارجی همسانی با ایران نداشت. در دوره پهلوی دوم 1941-1978 م/ 1320-1357 ش، روابط بین کشورهای منطقه، تحت تاثیر فضای جنگ سرد بود، اما با پایان یافتن جنگ دوم جهانی و شکل گیری مساله پشتونستان و همچنین دوری راه های روسیه و هزینه بالای آنها، بهترین گزینه برای ترانزیت کالاهای افغانستان، راه های ترانزیتی ایران بود. این پژوهش بیشتر با تکیه بر اسناد این دوره، سعی در روشن کردن این مساله دارد که چگونه بهبود وضعیت راه های ترانزیتی دو کشور، به گسترش روابط اقتصادی بین آنها انجامید و موافقت نامه هایی در همین زمینه منعقد شد.