طبقهبندی فضایل کار دشواری است. با توجه به وجوه اشتراک و اختلافی که میان فضایل وجود دارد، فهرستهای گوناگونی از آنها بیان شده است. توماس آکویینی، متأله کلیسای
... ی کاتولیک، که دربارۀ دینداری مسیحی دغدغههای عقلانی دارد، در کتاب جامع الاهیات (Summa Theologica) خود، مفصلترین طبقهبندی از فضایل را به دست داده است. وی فضایل را با دو رویکرد فلسفی و الاهیاتی تقسیمبندی میکند. بحث فضایل فلسفی او مبتنی بر دیدگاه ارسطو و بحث فضایل دینی او مبتنی بر عهد جدید است. او در تقسیمبندی فلسفی، فضایل را به دو دسته فضایل عقلی و فضایل اخلاقی تقسیم میکند. او فضایل ناشی از طبیعت عقلانی انسان را فضایل عقلی و فضایل مربوط به طبیعت رفتاری انسان را فضایل اخلاقی مینامد. این تقسیمبندی را به مبنای تقسیم عقل به نظری یا عملی و نیز بر مبنای اینکه فضایل از سنخ انفعالات هستند یا از سنخ افعال، توسعه میدهد. اما در تقسیمبندی با رویکرد الاهیاتی، فضایل را به دو نوع فضایل الاهی و فضایل اساسی تقسیم میکند. فضایل الاهی (ایمان، امید و محبت)، آن دسته از فضایل موهوبیای هستند که به رابطۀ انسان با خدا مربوط میشوند. فضایل اساسی (احتیاط، عدالت، میانهروی و شجاعت) از سنخ فضایل اکتسابی به شمار میروند. توماس مبنای تقسیمبندی و نیز زیرمجموعههای هر یک از این فضایل را به تفصیل بیان میکند که در این نوشتار بدانها خواهیم پرداخت.
بیشتر