جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگارگری ایرانی دارای ویژگی های بصری بسیاری است. فضا نیز یکی از ویژگی های مهم و درخور توجه در این هنر است. هنرمند ایرانی برای خلق این فضا، از تمهیدات بصری گوناگونی بهره جسته است تا به نتیجه مورد نظر خود برسد. در این مقاله سعی شده است تا علاوه بر بررسی و معرفی فضای مثالی و چگونگی ایجاد آن، به انواع دیگری از فضا و حضور آن ها در مکتب نگارگری «هرات» با تاکید بر منتخبی از آثار کمال الدین بهزاد پرداخته شود. در این دوره، اجتناب از قرینه سازی محض به نگارگر امکان می دهد که فضاهای مختلف را مجسم و تصویر کند. در آثار هنرمندان این دوره از جمله کمال الدین بهزاد، فضا، هم دو بعدی است و هم عمق دارد؛ هم یکپارچه است و هم ناپیوسته. هر بخش فضا، مکان وقوع رویدادهای خاص و غالبا مستقل است. در آثار انتخابی، به ایجاد انواع فضا با خطوط و سطوح رنگی که در کنار هم قرار گرفته اند و دارای جنبه های بیانگرا و عاطفی هستند، اشاره شده است. در آثار این دوره، فضا و ترکیب بندی هایی متشکل از عناصر مورب و دایره وار دیده می شود. مباحث با معرفی مکتب هرات و تعریفی کلی از فضا شروع می شود و در ادامه به بررسی فضا و انواع آن در آثار انتخابی از بهزاد، می پردازد.اهداف مقاله1- چگونگی بهره گیری و درک هر چه بهتر نگارگری ایرانی، با شناخت فضا و انواع آن.2- چگونگی دستیابی هنرمند ایرانی به خلق فضای خیال انگیز.سوالات مقاله1- هنرمند ایرانی چگونه به فضا و خلق آن در آثارش اهمیت داده است؟2- چرا فضای غالب در آثار نگارگری ایرانی، فضای مثالی و ملکوتی است؟

چنان که از عنوان مقاله حاضر برمی آید، محتوای آن متضمن تاکید بر روابط ایران و چین در قرن نهم هجری قمری، به ویژه سفارت غیاث الدین نقاش از سوی سلان شاهرخ تیموری به چین، و تاثیر آن در هنر نگارگری ایرانی است. مقاله حاضر با روش تحقیق و دیدگاهی تاریخی و عمدتا با استناد به منابع تاریخی به پژوهش در این باب پرداخته شده است و در پی یافتن پاسخ پرسش زیر است: زمینه ها و سیر تاریخی اثرگذاری نقاشی چینی بر نگارگری ایرانی در عهد تیموری چگونه بوده است؟ فرضیه حاکی از آن است که نگارگری ایرانی از حیث ارتباط با نقاشی چینی، از ابتدای دوره تیموری روندی را از تقلید صرف، تمرین، اصلاح، تکمیل و بومی سازی نقش مایه ها و مضامین نقاشی چینی پیموده است.