جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

الشيعة في مصر من الإمام علي حتى الإمام الخميني از آثار ارزنده فعّال سياسى و نويسنده و روزنامه‌نگار مصرى صالح الوردانى است كه تاريخ حضور شيعه را در مصر از آغاز تا امروز به صورت اجمالى و مستند بررسى و تحليل كرده است. نويسنده در اين كتاب مباحث متعددى را بدون تقسيم به بخش و فصل ذكر كرده است. پس از مقدمه، عناوين مورد بحث در كتاب بدين‌ترتيب است: 1- تاريخ سخن مى‌گويد؛ 2- صلاح‌ الدين؛ 3- باقيمانده تشيع؛ 4- شخصيت‌هاى شيعه در مصر؛ 5- شهادت‌گاه‌هاى شيعه در مصر؛ 6- مسافرت‌هاى شخصيت‌هاى شيعى؛ 7- غارت‌كردن اموال شيعيان؛ 8- عكس العمل‌هاى شيعى؛ 9- شور و نشاط شيعى؛ 10- جمعيت آل البيت؛ 11- بُهره. دانستنى است كه اين اثر از نظر زبان و ادبيات ممتاز و ستودنى است و به زبان شيواى عربى معاصر -نه عربى قديمى و سنتى- نوشته شده است. جناب صالح الوردانى از نويسندگان موفق جهان اسلام است و در اين اثر نيز قدرت ادبى ايشان به‌خوبى آشكار شده است. نويسنده در پايان هر قسمت از مباحث به صورت پى‌نوشت، منابع مباحث را معين كرده است. در مواردى ارجاعات در پى‌نوشت‌ها كامل است و گاه نيز به ذكر نام كتاب و نويسنده اكتفا شده و شماره جلد و صفحه معين نشده است. اشكال ديگر اين‌كه نويسنده در فهرست مطالب كتاب نيز به ذكر عناوين مطالب اكتفا كرده و از ذكر شماره صفحات خوددارى كرده است. فهرست منابع مورد استفاده خودش را نيز ذكر كرده ولى با تأسف در اين فهرست نيز به ذكر نام كتاب و نويسنده و گاه محل چاپ اكتفا كرده و از ذكر بقيه مشخصات خوددارى كرده است. همچنين نويسنده در قسمت ضميمه‌ها از تصاوير متعددى مانند تصوير شخصيت‌ها و روى جلد كتابها و نشريات و نامه‌ها استفاده كرده است. نيز نويسنده در ابتكارى جالب به صورت جدول موضع ايجابى يا سلبى شيعه را در مورد برخى از صحابه مشخص كرده است. در اين جدول، علت اين موضع‌گيرى نيز بيان شده است. بر طبق اين جدول، سبب نگرش ايجابى شيعه به كسانى مانند سلمان، ابوذر، مقداد، امّ سلمه و نيز سبب نگرش سلبى شيعه به كسانى مانند ابوهريره، عمرو بن عاص، معاويه و مغيرة بن شعبه معلوم شده است

المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، اثر حسن عیسی حکیم کتابی است پیرامون شهر مقدس نجف و رجال و مشاهیر مرتبط با این شهر که به زبان عربی نوشته شده است. مؤلف کتابش را به حضرت علی (علیه السلام) هدیه نموده است. جلد اول کتاب در سال 1427ق و آخرین مجلد، 6 سال بعد؛ یعنی سال 1433ق چاپ شده است. نویسنده کتاب، از ادبا و شخصیت‌های تاریخ دان و شرح حال نویس عراقی است. این اثر که در نوع خود از حیث کمیت بی نظیر است و از حیث کیفیت نیز در رده نسبتا خوبی قرار دارد، علاوه بر علاقه مندان به تاریخ و تراجم، برای زوار عتبات عالیات و همچنین روحانیون کاروان‌های زیارتی نیز اثری مفید است. "جلد پنجم"با عنوان فرعی «مدرسة النجف الأشرف فی عصر التجدید» پیرامون حوزه علمیه نجف در قرن سیزدهم است. نگارنده در این جلد می‌نویسد که حوزه نجف در این عصر، به عنوان رهبر فکری جهان تشیع شناخته می‌شود. زعامت فقهی، اصولی، معرکه الخمیس، نشست بلاغی، معرکه طاعونی و قفطانی و مناسبات ادبای نجف با ادبای دیگر شهرهای عراق، همچنین شرح حال بیست تن از اعلام امامیه که تمام یا اغلب دوران نشاط علمی خود را در قرن 13 گذرانده‌اند، از مباحث این مجلد است که با علامه بحرالعلوم آغاز شده و به ملا محمد ایروانی ختم می‌شود. نویسنده در این میان از سید جواد عاملی، شیخ جعفر کاشف الغطاء، میرزای قمی، شیخ احمد احسایی، ملا مهدی نراقی، شیخ حسین نجفی، شیخ حسن کاشف الغطاء، صاحب جواهر، محمدجواد ملا کتاب، شیخ انصاری، ملا علی خلیلی، سید حسین کوه کمری، سید مهدی قزوینی و... سخن می‌گوید. نیمه دوم کتاب به خاندان‌های علمی مشهور نجف اختصاص دارد. خاندان‌هایی چون: ازری، اعسم، امین، انصاری، بحرالعلوم، بلاغی، جزایری، جواهری، حسانی، جصانی، حکیم، حلو، حویزی، حیدری، خاقانی، خرسان، خلیلی، خنفر، شراره، شرقی و.

اين اثر يكى از مهمترين منابع پژوهشى است كه نقش شيعيان را در توليد و نشر علوم اسلامى به روشنى آشكار مى‌سازد. در اين اثر مستند بيان شده است كه شيعه در بنيان‌گذارى علوم متعدد اسلامى مانند علم‌الحديث، فقه، اصول فقه، علوم قرآن، كلام و اخلاق نقش اساسى داشته و در اين موضوع نسبت به ساير فرقه‌هاى اسلامى پيشتاز بوده است. اين كتاب از يك مقدمه و چهارده فصل تشكيل شده است كه هر كدام بيانگر پيشگامى شيعه در بنيانگذارى يكى از علوم گوناگون اسلامى است. عناوين فصول كتاب به ترتيب عبارتند از: 1- نحو، 2- صرف، 3- لغت، 4- معانى و بيان و بديع، 5- عَروض، 6- فنون و روش‌هاى شعر، 7- تاريخ و سيره، 8- علم حديث، 9- تأسيس علم حديث و رشد آن، 10- علم فقه، 11- علم اصول فقه، 12- علوم قرآن، 13- علم كلام، 14- علم اخلاق.

نویسنده در بخش اوّل مقاله، جایگاه امامان را در نزد شیعه به عنوان تنها مفسران حقیقی قرآن شناسانده و سپس به دیدگاه های امامیه دربارۀ قرآن اشاره كرده و تفاسیر امامیه را معرفی كرده است. در بحث از اصول تفسیری در نزد امامیه به مسأله تحریف قرآن اشاره كرده و پس از بیان نظر چند تن از علما، نظر شیعه را عدم تحریف قرآن دانسته است. در انتهای بحث، محمود ایوب به عنوان نمونه، آیه 67 سوره مائده را كه به ماجرای غدیر خم می پردازد از منظرِ مفسّران شیعی مورد بررسی قرار داده است.