جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف این مقاله، نشان دادن نگاه تاویلی سهروردی به روایات، عناصر و مولفه های اثر حماسی بزرگ ایران یعنی شاهنامه فردوسی است. مقاله به دو بخش تقسیم می شود: در بخش نخست بنیان های متفاوت تاویل در نزد فردوسی و سهروردی بررسی می شود. در این بخش همچنین نشان داده می شود که اسطوره و حماسه چگونه در اندیشه فردوسی و در پرتو اصول و قواعدی که او برای فهم و تاویل آن ها به دست می دهد، به مثابه اموری معقول و خردپذیر جلوه می کنند؛ حال آنکه در نزد سهرودی آنچه مهم است نه به دست دادن تفسیر و تبیینی معقول از حماسه و اسطوره، بلکه فهم آن ها به مثابه رمزها و نمادهایی است که در پرتو نوعی تجربه زیسته عرفانی و باطنی فهم و تفسیر می شوند. در بخش دوم هم با واشکافی تحلیلی عناصر حماسی و اسطوره ای شاهنامه - که در رسایل عرفانی سهروردی به رمزهای عرفانی و گنوسی بدل می شوند - دگردیسی اسطوره و حماسه به عرفان یا گذر از حماسه تاریخی - ملی به حماسه معنوی مورد تامل و مداقه قرار می گیرد.

داستان مینی مال نوعی جریان آگاهانه در جهت خلق آثارداستانی است که از واژگان اندک پدیدآمده، تا از این طریق، مباحث و مفاهیم عمیق و گاه پیچیده مطرح گردد، کم حرفی از روشن ترین ویژگیهای آن است.این نوع ادبی باید از داستان کوتاه جمع و جور وکوتاه تر باشد وعناصر ضروری اثر را درکمترین و کوتاه ترین شکل آن نگه دارد.در میان تفاسیرقرآن با برداشت های عارفانه، کشف الاسرار و عدّ?الابرار رشیدالدیّن ابوالفضل میبدی و جامع الستّین (تفسیر سوره یوسف ) املای احمد بن محمد زید طوسی که در قرن ششم هجری تألیف شده اند، درراستای بیان مقاصدخود با نقل حکایاتی در قسمت های مختلف کتاب، کلام خود را زینت بخشیده اند.این کتابها علاوه بر داشتن ارزشهای محتوایی،از جهت داستان پردازی حکایات نیز قابل اهمیت و توجه هستند.با این نگاه که این حکایات، داستانهای مینی مال دوره خود بودند، بررسی عناصر داستان، شامل:پیرنگ، شخصیت، گفتگو،درونمایه، صحنه، لحن، روایت و زبان در حکایات کوتاه جامع الستین، حکایات کوتاه نوبت سوم کشف الاسرار، داستانهای مینی مال ومقایسه آنها با یکدیگر در این پایان نامه، بیانگر این است که ایجاز در زبان و صحنه پردازی، حذف حشو و زواید،داشتن درونمایه جذاب، محدودیت شخصیت داستان،پیرنگ ساده،از ویژگیهای برجسته حکایات این کتابها است که به نوعی با شگردهای داستان سراییمینی مالیستی عصر جدید مطابقت دارد .بر این اساس، اینپایان نامه درشش فصل زیر تدوین شده است :1- فصل اول : مقدمه و کلیّات 2–فصل دوم : مبانی عناصر داستان 3–فصل سوم : مبانی عناصر داستانهای مینی مالیستی 4–فصل چهارم : بررسی عناصر داستان در حکایات کوتاه جامع الستین 5–فصل پنجم : بررسی عناصر داستان در حکایات کوتاه نوبت سوم کشف الاسرار6– فصل ششم : مقایسه تطبیقی عناصر داستان در حکایات کوتاه جامع الستین و نوبت سوم کشف الاسرار با داستانهای مینی مال.