جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقاله حاضر موضوع تعامل دین و سیاست را به مثابه یکی از مهم ترین مسایل دوران وزارت خواجه نظام الملک طوسی که گاه به تصریح و گاه تلویحا در سیاست باز تابیده است، بررسی می کند.بنابراین ابتدا به اختصار به مساله پیوند میان دین و سیاست را که پیش زمینه مبحث اصلی است، اشاره کرده، سپس نحوه شکل گیری سیاست مذهبی خواجه را با تاثیرپذیری از این زمینه ها در عصر غزنویان و اوایل دولت سلجوقی، نشان داده ایم.در بخش های بعدی کوشیده ایم گوشه یی از باورهای مذهبی خواجه را که متین بر عقاید مذهب شافعی و کلام اشعری استوار است و عمده ترین سازنده شخصیت وی به شمار می آید و بر تمامی شئونات زندگی و اندیشه های سیاسی اش اثر دارد، معرفی نماییم.در پی این مسایل با طرح دو روی داد مهم عصر خواجه، یعنی به کارگیری کارگزاران حکومت با معیارهای معین مذهبی و تاسیس مدارس نظامیه به منظور تقویت مذهب حاکم بر جامعه و تامین نیروهای مورد نیاز حکومت، این نوشته را به پایان می بریم.

در طول قرون متمادی بسیاری از فرهیختگان، ادیبان و دانشمندان در راس امور مملکت قرار داشتند و آثاری در قالب پند و اندرز به صورت بیان داستانها، حکایات، نقل گفتار بزرگان، ضرب المثلها و... به وجود آوردند. این پژوهش، متن پژوهی از نوع تحلیل محتواست که در آن متن اصلی، کتاب سیاستنامه خواجه نظام الملک طوسی است. برای تحلیل محتوا پژوهشگران ابتدا مطالب کتاب را بدقت مطالعه، و هر موضوع جدید را با یک کد علامت گذاری کردند. در مرحله بعد کدگذاری تقلیلی صورت گرفت. برای بررسی روایی و اعتبار، این مراحل توسط یک پژوهشگر دیگر نیز انجام شد و نتیجه نهایی از ترکیب هر دو نظر به دست آمد. در این مقاله سعی شده است بر اساس نظریات خواجه نظام الملک طوسی، که مدت سی سال در مقام وزارت عهده دار امور کشور بوده است به گوشه ای از سخنان بزرگان در زمینه شیوه های مدیریتی با تاکید بر انصاف و داد و تکریم ارباب رجوع اشاره شود.