جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ایران با وجود داشتن ارزش ها و انگاره های فرهنگی مشترک با دیگر کشورهای خاورمیانه، در دیپلماسی فرهنگی در این منطقه ضعف ها و چالش هایی دارد. ایران هراسی و شیعه هراسی تبلیغ شده در کشورهای خاورمیانه، دو چالش مهم کارآمدی دیپلماسی ایران در این منطقه هستند. این مقاله با توجه به گسترش ابزارهای ارتباطی بین مردم و جوامع، همچنین تحول معنا و مفهوم دیپلماسی استدلال می کند که دیپلماسی فرهنگی نیازمند ابزارهای نوین غیررسمی، عمومی و فراگیر است که مخاطب آنها بیشتر، مردم کشورهای خاورمیانه (و نه دولت های آنها) باشند. استفاده از رسانه های جمعی و دیپلماسی عمومی، سایبر دیپلماسی، زبان فارسی، شیوه های نمادسازی و تصویرسازی مشترک مهم ترین روش ها و ابزارهای نوینی هستند که برای افزایش کارآمدی دیپلماسی فرهنگی ایران پیشنهاد شده اند.

روابط میان ایران و فرانسه طی سه دهه گذشته نشیب و فرازهای زیادی داشته است. با وجود این، این روابط طی چند سال گذشته سیر نزولی پیدا کرده است. به نظر می رسد که عواملی مانند تحولات اخیر در منطقه، پرونده هسته ای ایران و اتخاذ رویکردهای متفاوت در سیاست خارجی هر دو کشور در ایجاد این وضعیت نقش ایفا کرده باشند. مقاله حاضر می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که چرا روابط بین دو کشور در این دوره به بدترین وضعیت خود رسیده است. نویسنده با استفاده از مفاهیم به کار گرفته شده در چهارچوب نظریه های نو واقع گرا که بر ضرورت جلوگیری از ظهور هژمون های منطقه ای تاکید می کنند، چنین استدلال می کند که نگرانی فرانسه از افزایش نفوذ ایران در منطقه، تضاد منافع در سطح منطقه ای و نیز تلاش های ایران برای دستیابی به فناوری هسته ای که به افزایش نفوذ آن کمک می کند و می تواند تضاد میان دو کشور را به سطح بین المللی ارتقا دهد، از جمله مهم ترین دلایل روابط غیردوستانه میان دو کشور می باشند. اصل مقاله بصورت متن کامل انگلیسی، در بخش انگلیسی قابل رویت است.

نوشتار حاضر درصدد تبیین سیاست خارجی دهه نخست جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه در چهارچوب راهبرد توسعه نفوذ انقلابی است. هدف این راهبرد حفظ انقلاب و نظام سیاسی جدید با گسترش مرزهای انقلاب به خارج از کشور و ایجاد محیط منطقه ای مناسب برای تداوم حیات انقلاب اسلامی و توسعه آن بوده است. این نوشتار که تلاش می کند از ظرفیت ها و مولفه های مفهومی نظریه واقع گرایی نوکلاسیک برای تبیین راهبرد توسعه نفوذ انقلابی در سیاست خارجی دهه نخست جمهوری اسلامی ایران استفاده کند به این پرسش می پردازد که مهمترین عوامل شکل گیری، تداوم و تضعیف راهبرد توسعه نفوذ انقلابی در سیاست خارجی ایران در دوره مورد نظر چه بوده است و همچنین سعی دارد تا ابعاد و تغییرات مختلف مربوط به این راهبرد را مورد بررسی قرار دهد. در این راستا استدلال می شود که ساختار و تحولات نظام بین الملل و منطقه ای متغیرهای مستقل شکل دهنده، تداوم و تضعیف راهبرد توسعه نفوذ انقلابی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه بوده اند، با این حال تاثیرگذاری این متغیرها بر سیاست خارجی از طریق متغیرهای میانجی سیاست داخلی مانند ایدئولوژی و هویت نظام سیاسی جدید، فهم و بینش رهبران از تحولات و همچنین میزان توان بسیج منابع در راستای اهداف سیاست خارجی صورت گرفته است.

رقابت میان دیدگاه های مختلف اسلامی امری قدیمی است و تحولات اخیر خاورمیانه نیز فرصتی مجدد برای تشدید رقابت میان آن هاست. صرف نظر از دیدگاه هایی که اقتصاد، ناسیونالیسم، جنگ های داخلی، دموکراسی خواهی و دیگر مسائل را علت اصلی این تحولات می دانند، این مقاله فرض را بر آن قرار داده است که اسلام گرایی ریشه اصلی تحولات جدید خاورمیانه است. بر این اساس چهار الگوی مختلف مورد بررسی قرار می گیرند: نوعثمانی گرایی، سلفی تکفیری که به دو دسته سلفی درباری و جهادی تقسیم می شود، اخوان المسلمین مصر و جمهوری اسلامی ایران. این چهار الگو مهمترین دیدگاه های اسلامی رقیب هستند که نگرش های متفاوتی به اسلام دارند. حال از میان این الگوها، کدامیک به لحاظ منطقی از قابلیت بیشتری برای تسری در تحولات اخیر خاورمیانه برخوردار است؟ فرضیه اصلی مقاله آن است که در میان الگوهای مذکور الگوهایی می توانند به تقاضای اسلام خواهی منطقه پاسخ دهند که دو ویژگی داشته باشند: جایگاه سیاسی اسلام و انعطاف پذیری عمل سیاسی را پذیرفته باشند. بر این اساس، ابتدا ماهیت و نوع نگرش هر یک از دیدگاه ها به اسلام تبیین می شود. سپس، با توجه به فرضیه مذکور میزان توانایی این الگوها برای پاسخگویی به تقاضاهای اسلام خواهی منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتیجه آن بوده که از میان الگوهای مذکور، جمهوری اسلامی ایران به لحاظ برقراری رابطه مناسب میان عقل و شرع از توان منطقی بیشتری برای تسری در تحولات اخیر خاورمیانه برخوردار است.

در دنیای کنونی بازتاب و وجهه یک کشور در بین افکار عمومی بیش از گذشته اهمیت دارد و تا حد زیادی می تواند به موفقیت یا شکست سیاست های آن منجر شود. از این نظر تلاش برای تاثیرگذاری و شکل دهی به افکار عمومی در سال های اخیر مورد توجه دولت های مختلف قرار گرفته است. آمریکا یکی از کشورهایی است که بیش از سایرین به این مساله توجه دارد و فعالیت های خود را در قالب دیپلماسی عمومی پیگیری می کند. در سال های اخیر تغییر اذهان عمومی در منطقه خاورمیانه یکی از اهداف دیپلماسی عمومی این کشور محسوب می شود. ایران نیز دارای برنامه هایی برای معرفی الگوی انقلاب اسلامی به جهان و تاثیرگذاری بر اذهان عمومی جهانی است و با توجه به قرابت های مذهبی، فرهنگی و جغرافیایی به ویژه به مردم منطقه خاورمیانه توجه دارد. این مقاله درصدد است تا دیپلماسی عمومی دو کشور ایران و آمریکا را در خاورمیانه مورد مقایسه قرار دهد. و این پرسش را دنبال می کند که فعالیت های دیپلماسی عمومی آمریکا و ایران در منطقه در مقایسه با یکدیگر را تا چه حد می توان موفق دانست؟ این مقایسه به ویژه معطوف به برخی جنبه های کلیدی دیپلماسی عمومی دو کشور می شود که از جمله اهداف، مخاطبان، منابع قدرت نرم، ابزارها و میزان موفقیت آن ها را در این زمینه در بر می گیرد.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

در جهان امروز به خصوص در کشورهایی مثل کشورهای خاورمیانه که از اختلال اجتماعی رنج برده و آژانس های جامعه پذیری در جهت متضاد عمل می کنند، کارکرد درست خانواده می تواند نقش تعیین کننده ای در پیشگیری از پیامدهای منفی به خصوص مسایل رفتاری درونی و بیرونی داشته باشد. شیوه والدینی که والدین اتخاذ می کنند، اگر در عین کنترل کامل، به استقلال شخصیتی نوجوان هم تاکید کند، می تواند به عنوان یک شیوه والدینی موفق ارزیابی شود.این مقاله به ترجیح اطاعت و ترجیح استقلال به عنوان دو ارزش مهم خانوادگی از سوی نوجوانان می پردازد و به دنبال پاسخ به این سوال است که تحت چه شرایطی احتمال این ترجیحات افزایش یا کاهش می یابد. داده ها از پیمایش ارزش های جهانی (WVS) و از موج چهارم آن می باشد. گروه سنی 24-15 سال کشورهای خاورمیانه به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. نتایج رگرسیون لجستیک نشان می دهد که متغیرهای جمعیت شناختی نقش مهم تری در کاهش یا افزایش احتمال ترجیح اطاعت از والدین داشته اند، در حالی که در مورد ترجیح استقلال متغیرهای جامعه پذیری هم اهمیت داشتند. به علاوه نشان داده شده است که تفاوت های معناداری در ترجیح همزمان اطاعت و استقلال از سوی نوجوانان در بین کشورهای مختلف خاورمیانه وجود دارد، گو این که عوامل موثر بر این ترجیحات در اکثر این کشورها تقریبا از یک الگو پیروی می کنند.

اغلب اندیشمندان برآنند که اولین برخورد امریکا و شوروی در دوران جنگ سرد بر سر ایران شکل گرفت. آنچه امریکا را به این درگیری کشاند امتناع شوروی از تخلیه نیروهایش از ایران و همزمان تلاش برای ایجاد حکومت های دست نشانده در آذربایجان و کردستان در فوریه 1964 بود. شوروی به عنوان مظهر مارکسیسم و لنینیسم در جستجوی ایجاد کمربند امنیتی و نفوذ ایدئولوژیک بود و البته منافع اقتصادی خود را نیز مدنظر داشت این مسئله امریکا و انگلیس را خیلی زود برانگیخت تا بخاطر اهمیتی که ایران به عنوان یک منطقه نفت خیز داشت و بخاطر اهمیت آن به عنوان ”درب پسین“ شوروی فعالیت های بازدارنده ای را، در داخل و خارج و از طریق سازمان ملل متحد، در مقابل شوروی، تدارک ببینند. علت العلل تمامی توجهات امریکا به ایران نفت بود و آغاز جنگ سرد در ایران بخاطر واکنش در برابر دست اندازی های شوروی بود. اهمیت نفت برای امریکا به حدی بود که عاقبت حتی با انگلیس، که متحد او بود، در منطقه، رویارو قرار گرفت و به این صورت رویارویی دو جانبه بر سر ایران (امریکا و انگلیس- شوروی) به رویارویی سه جانبه (امریکا- انگلیس- شوروی) تبدیل شد. امریکا درصدد بود تا بر مناطق تحت نفوذ شوروی تسلط تجاری و ایدئولوژیک، بیابد اما وانمود می کرد که با بی میلی در برابر شوروی مقاومت می نماید. امریکا حق برتری خود را در جهان با چیرگی بر کانسارهای نفتی ایران می جست اما انگلیس برای خود در ایران به یک حق سنتی قایل بود و با ایستادگی در برابر این متفق سابق آن را به کنسرسیوم نفتی تبدیل نمود.

گمانه (فرضیه) بنیانی این مقاله، آن است که کشور سوئیس علی رغم اعلام سیاست خارجی بی طرفی، در تنش و بحران ملی شدن نفت ایران مغرضانه وارد گردید و سیاست میانجیگرانه متعارفی را رعایت ننمود. این مقاله با در پیش گرفتن روش تحقیق استنادی، مبتنی بر کتب تاریخی و اسناد سفارت سوئیس، در راستای آزمون فرضیه از روش علی بهره گرفته است. نظر بر آن است که برخی مورخان علت این رفتار سوئیس را روح زمانه (Zeitgeist) در دوران جنگ سرد و برخی آن را از ملاحظات شخصی نماینده سوئیس به خاطر همسر انگلیسی اش ناشی دانسته اند.

نابرابری جنسیتی در امکان دسترسی به فرصت های گوناگون اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، یکی از چالش های مهم برای کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه است. شواهد تجربی بین کشوری نشان می دهد که نابرابری جنسیتی عملکرد اقتصادی کشورها را مختل می کند، توانایی آن ها در بهره مندی از ظرفیت هایشان را کاهش می دهد و سرانجام، رشد و بهره وری اقتصادی آنان را کند می کند. هدف از این مطالعه، که به صورت اسنادی و تحلیل ثانویه صورت گرفته است، توصیف و تحلیل وضعیت نابرابری جنسیتی در میان سیزده کشور منتخب منطقه خاورمیانه و به ویژه، جایگاه ایران با استفاده از داده های «گزارش جهانی شکاف جنسیتی» سال های 2006 تا 2011 است. همچنین، از داده های «شاخص نابرابری های جنسیتی» (GGI) در ذیل گزارش توسعه انسانی (2011) و گزارش «رقابت پذیری اقتصادی» (GCI) به منظور آزمون رابطه میان نابرابری جنسیتی با توسعه انسانی و میزان رقابت پذیری اقتصادی کشورها استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که وضعیت برابری جنسیتی کشور ما، در میان کشورهای منتخب خاورمیانه در طی سال های 2006 تا 2011، به رغم بهبود نسبی در برخی از حوزه ها، در مجموع رضایت بخش نیست؛ به طوری که در سال 2011، کشور ما در حوزه برابری جنسیتی در مشارکت اقتصادی، رتبه هفتم؛ دستاوردهای آموزشی، رتبه نهم؛ سلامتی و بقا، رتبه ششم و توانمندسازی سیاسی، رتبه دهم را کسب کرده است. تحلیل های بیشتر نشان می دهد در میان کشورهای منتخب خاورمیانه، برابری جنسیتی با شاخص توسعه انسانی و میزان رقابت پذیری اقتصادی کشورها رابطه مثبتی دارد. در نهایت، به منظور ارتقاء برابری جنسیتی در ارتباط با هر یک از شاخص های فوق توصیه هایی مطرح شده است.