جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده یکی از مهم ترین معیارهای ارزشیابی و داوری درباره مقالات علمی-پژوهشی است. از آن جا که چکیده یک مقاله، فشرده محتوای آن است و مقاله را با حداقل کلمات ممکن معرفی می کند، شناخت چکیده و اصول چکیده نویسی صحیح برای نویسندگانی که خود، اقدام به تهیه چکیده برای آثارشان می کنند، اهمیت فراوانی دارد. صاحب نظران، اصول و معیارهایی را جهت چکیده نویسی برشمرده اند که توجه به آنها می تواند به نوشتن چکیده مناسب بیانجامد، مثل تعداد کلمات کلیدی، بیان بسیار فشرده نتیجه، بیان روش تحقیق، وهدف پژوهش. به کارگیری این اصول، نیازمند دقت و آگاهی در این زمینه است.پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر معیارهای فوق، به بررسی چکیده مقالات پژوهشی در حوزه نثر عربی معاصر می پردازد. روش انتخاب مقاله ها غیرعمدی و بر حسب اتفاق است و از میان بیش از 70 مقاله مختلف علمی-پژوهشی مرتبط با نثر عربی معاصر با محوریت رمان و داستان، چکیده چهل مقاله بررسی و تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشتر مقاله ها در رعایت اصول و استانداردهای چکیده نویسی، به طور کامل موفق نبوده اند.

لطفا برای مشاهده چکیده فارسی و عربی به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

ادبیات، چه به عنوان یک علم و چه به عنوان هنر، شعب و گونه های گوناگونی را شامل می شود که این انواع در تقابل و ارتباط با یکدیگر نظامهای نوینی را تشکیل می دهند و با محتوا و فرمهای گوناگون به صورت انواعی تازه و مستقل شکل گرفته و عرضه می شوند. رمان یکی از گونه های ادبیات است که انواع گوناگونی را شامل می شود و محدوده و انواع آن تا حدی مشخص و تعریف شده است. اتوبیوگرافی نیز گونه ای دیگر از دانشهای ادبیات است که آن نیز ویژگیها و مختصات تعریف شده مختص به خود را دارد. قابلیتهای بسیاری در انواع ادبی و ارتباط آنان با یکدیگر وجود دارد که یکی از تواناییها ترکیب انواع با یکدیگر و آفرینش نوعی مستقل از این ترکیب است. یکی از مصداقهای این تلفیق (ترکیب انواع) «اتوبیوگرافی - رمان» است که از ترکیب دو نوع رمان و اتوبیوگرافی پدید آمده است.سالهای ابری اثر علی اشرف درویشیان از سویی، تا حدودی دارای ویژگیهای نوع رمان است که بیشتر در فرم اثر نمود یافته است و از سوی دیگر، از شاخصه های نوع اتوبیوگرافی بی بهره نمانده است که آن هم بیشتر در محتوای اثر جلوه پیدا کرده است. این مقاله بر آن است که اثر مذکور را نه به عنوان رمان، بلکه در قالب اتوبیوگرافی - رمان معرفی نماید.

در دهه شصت در ایران، شصت و شش رمان منتشر شده است. از این مجموعه، مضمون شانزده اثر از تأثیرپذیری مستقیم از انقلاب و جنگ حکایت می کند؛ یعنی مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، وضعیت روشنفکران، گشایش ها و سختی های حاصل از انقلاب و آفت ها و ارزش های مربوط به جنگ مطرح شده اند. نویسندگان نوزده رمان، فضای ایجاد شده بر اثر انقلاب را، مغتنم شمرده اند تا چیزهایی را بگویند که بیان آنها پیش از انقلاب آسان نبود از جمله: مخاطرات آزادی خواهی، منازعات برخاسته از تضادهای طبقاتی، بیماری اقتصادی، جهل و محرومیت ها، حق کشی ها، قتل و حبس و ایذای آزادی خواهان و مسائلی از این قبیل. این ها را رمان های تأثیرپذیر از انقلاب تلقی می کنیم. سی و یک رمان دیگر، نه مضمون انقلابی دارند و نه اغتنام فضای انقلاب در آن ها مشهود است. به عبارت دیگر محرک های خاص انقلابی در آن ها مشهود نیست؛ یعنی چیزهایی گفته اند که در اکثر حکومت ها توان گفت. مضمون اکثر این ها، مسائل اجتماعی و گاهی عواطف لطیف است. این ها را رمان های تأثیر ناپذیر از انقلاب قلمداد می کنیم. در این جستار، نام رمان ها، مضمون و نویسندگان آن ها را ذکر می کنیم.

برخی از متون ادبی در مرز میان دو جریان ادبی قرار دارند و ویژگی های هر دو را منعکس می سازند. برخی از مولفه های ادبی نیز بین هر دو جریان مشترک است و می توان آنها را حتی در متون خلق شده در دو دوره متفاوت مشاهده کرد. رمان اسفار کاتبان جزو آثاری است که بسیاری از تکنیک ها و تمهیدات مشترک بین شیوه نگارش مدرنیستی و پسامدرنیستی را دارد؛ تمهیداتی چون تعدد راوی و روایت ها، بی نظمی زمانی در روایت، مرگ مولف، برجستگی متن، شباهت داشتن شخصیت ها به یکدیگر، غلبه عنصر وجودشناسی بر عنصر معرفت شناسی، روایت بودن تاریخ، دور باطل، بینامتنیت، درآمیختن ژانرها یا التقاط گرایی و در کنار هم قرار دادن نثر قدیم و جدید. ابوتراب خسروی کوشیده است در این رمان با توجه به برخی از ویژگی های غالب در رمان های پسامدرن، به شیوه نگارش پسامدرنیستی نزدیک شود. در پژوهش حاضر، به بررسی ویژگی های این رمان از این منظر پرداخته شده است.

رمان ‌هایی که در سال ‌های اخیر، زنان خلق کرده ‌اند، شباهت ‌های فراوانی با هم دارند. به ‌نظر می ‌رسد نویسندگان زن - خواسته یا ناخواسته - از الگوی واحدی برای نگارش رمان ‌های خود استفاده می‌ کنند. در این مقاله سعی شده است تا وجود شباهت ‌ها در پیرنگ چهار رمان اثبات شود. برای تحلیل این مساله، از رویکرد ساختارگرایی استفاده شده است، چرا که در ساختارگرایی، ادبیات با دیدگاهی کلی و خود‌بسنده مطالعه می‌ شود. با استفاده از این رویکرد، شباهت‌ ها و جهت ‌گیری اصلی این رمان‌ ها در پیرنگ کشف می ‌شود. پیرنگ این رمان‌ ها کمابیش شباهت ‌های ساختاری عمده ‌ای با هم دارند. دلیل این شباهت‌ ها پیش از هر چیز، وضعیت فرهنگی مشابه پدیدآورندگان این رمان ‌ها است که باعث شده است ساختارهای ذهنی مشابهی در خلق آثار دیده شود. در این مقاله ابتدا توضیح مختصری درباره ساختارگرایی داده می ‌شود، سپس در بخش بحث و بررسی، آن دسته از نظریات ساختارگرایان، که با موضوع مقاله ارتباط دارد، به‌ طور خلاصه مرور می ‌شود. مباحثی درباره پیرنگ و بحث‌ های تخصصی ‌تر ساختارگرایان درباره آن نیز در همین قسمت آمده است. در پایان نیز مطالعه موردی پیرنگ چهار رمان از منظر ساختارگرایانه آورده شده است که نشان می ‌دهد پیرنگ این رمان ‌ها از الگویی کلی پیروی می ‌کند. رمان ‌های بررسی شده عبارتند از: 1. خط تیره آیلین (ماه‌ منیر کهباسی)، 2. چراغ‌ ها را من خاموش می‌ کنم (زویا پیرزاد)، 3. چه کسی باور می‌کند رستم (مهرانگیز شریفیان)، 4. رویای تبت (فریبا وفی).

رمان کلیدر، به ‌رغم درون ‌مایه حماسی و تراژیک، تصویرگر عشق و زندگانی و توصیف ‌کننده سختی ‌ها و شوربختی‌ های زندگی عشیره ‌ای و روستایی است.از برجسته‌ ترین ویژگی‌ های این رمان و تشخص آن در میان هم ‌گنان، توصیفات نغز و بی ‌بدیلی است که در منتهای ذوق و خلاقیت به سلک عبارت کشیده شده است. دامنه این وصف ‌ها بسیار گسترده و شامل اقلیم‌ های متفاوتی است و این سوال را به ذهن متبادر می‌ کند که آیا هدف نویسنده از به‌ کارگیری این موضوع ادبی، آن هم با چنین گستردگی ‌ای، صرفا آرایش کلام و گیرایی و جذابیت متن بوده است یا از خلق آنها هدف دیگری داشته است.کاربرد وصف در این اثر به اندازه‌ ای است که برخی از منتقدان صرفا به نقد کمیت این توصیفات پرداخته ‌اند. از آن ‌جا که هیچ تحقیقی در زمینه کیفیت و تحلیل این وصف ‌ها انجام نشده است و بنیادی به کمالات و کاستی ‌های این مقوله پرداخته نشده است، در این مقاله سعی بر آن است که موضوعات وصفی، افزون بر جنبه کمی، از نظر کیفی نیز بررسی شود و به نقد و تحلیل نمونه‌ ها و لزوم بودن و یا نبودن آنها در این رمان پرداخته شود تا به این ادعا که برخی منتقدان وجود این وصف ‌ها را لزوم مالایلزم قلمداد کرده ‌اند و آوردن آنها را سبب اطاله مطلب دانسته ‌اند پاسخی منطقی داده شود.