جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

ترکیب «پری مار» در ادبیات منظوم فارسی، برای اولین بار در «حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة» سنایی غزنوی دیده می شود و بعد از وی، این ترکیب را فقط خاقانی شروانی به کار برده است. در متون منظوم دیگر، اثر و نشانی از آن نیست. در ادبیات منثور فارسی نیز، این ترکیب به صورت «مارپری» در «داراب نامه» طرسوسی آمده است. با بررسی این ترکیب، می توان به همانندی های آن با اسطوره «گرگن مدوزا» از اساطیر کهن یونان و «دهاک» (= ضحاک) اسطوره ایرانی دست یافت. نوشته حاضر در حد توان در روشنگری این مساله کوشیده است.

این مقاله به مطالعه تطبیقی «ققنوس» و «آلباتروس» دو شعر از نیما و بودلر می پردازد. ابتدا سعی شده است به سمبولیسم این دو شاعر اشاره شود و بعد به تحلیل تطبیقی دو شعر مذکور از ابعاد مضمونی و ساختاری پرداخته می شود و بالاخره با بیان شباهت ها و تفاوت های موجود در دو شعر تاثیرپذیری نیما از بودلر نشان داده می شود.

کز حرم در رومش افتادی مقام

بی تردید در بین زبانهای مختلف دنیا، زبان و ادبیات عرب بیشترین تاثیر را بر ادب فارسی نهاده است. پس از ورود اسلام واژه های عربی کم کم به زبان فارسی راه پیدا کرد. این امر در آغاز نوعی مبادله واژگان محسوب می گردید، به گونه ای که اعراب بسیاری از واژگان و اصطلاحات را از ایرانیان اخذ نموده و بعضی لغات را به ایرانیان می دادند. اما این روند در طول سالهای بعد تغییر یافت و کم کم ورود اصطلاحات، ترکیبات، مضامین و مفاهیم شعری زبان عربی به فارسی افزونی یافت. ابن معتز عباسی، شاعر معروف اواسط قرن سوم هجری، در میان شاعران عرب در زمینه وصف، یکی از تاثیرگذارترین شاعران بر سروده های پس از خود است. وی از بزرگترین شاعران وصاف ادبیات عربی است که به چیره دستی در تشبیه شهرت یافته و در هر یک از زمینه های دهگانه فخر، غزل، مدح، معاتبات، طردیات، وصف، خمریات، رثاء، زهد و هجا، قطعات و قصایدی سروده است. امیر معزی نیشابوری، شاعر معروف قرن پنجم هجری از شاعرانی است که با شعر ابن معتز آشنایی کامل داشته و بسیاری از مضامین و تشبیهات شعری وی را در شعر خود به کار برده است. این پژوهش بر آن است تا با رویکردی تطبیقی به بررسی مضامین مشترک شعر امیرمعزی و ابن معتز بپردازد.

ابوالحسن محمدبن اسماعیل لامعی گرگانی، از شعرای بنام اواسط قرن پنجم هجری است که در اشعارش تابع همان سبک و روش شاعران دوره اول غزنوی است و گاه بعضی از قصاید آنان را جواب گفته است. اشعار لامعى در وصف طبیعت و مدح بزرگان عصر خویش را بحقیقت می توان گلچینی از سه دیوان فرخی و عنصری و منوچهری دانست. تشبیهات گوناگون و اوصاف او از بیابان و اسب و رسوم و مظاهر مختلف طبیعت،خواننده را به یاد منوچهری می اندازد، اما جرات او در به کاربردن لغات مهجور عربی در برخی از قصاید از منوچهری نیز بیشتر است. او در مدح ابوالحسن علی بن محمد لامیه ای 56 بیتی سروده که تا حدی شبیه لامیه معلقه امروالقیس با 82 بیت است. ساختار کلى قصیده لامعی، همچون شاعر جاهلى با ایستادن بر اطلال و آثار خانه محبوب و گریستن شروع شده و پس از تغنی به یاد روزگاران خوش و گریستن بر رنج فراق و حسرت ایام وصال، قصد رحیل می کند و در نهایت، به مدح ممدوح می پردازد.از آنجا که معلقه امروالقیس دارای سه بخش اساسی است: توقف شاعر بر اطلال و آثار خانه محبوب و یاد ایام وصال و گریستن او، وصف ماجراهای عاشقانه خود مخصوصا در روز داره جلجل و وصف آنچه به هنگام آوارگی و بی خانمانی دیده است، نگارنده سعی دارد تا در این مقاله اشعار لامعی را از نظر ساختار و مضمون و تصویر با معلقه امروالقیس مقایسه نماید و وجوه تشابه و تفارق آنها را تبیین کند.

لطفا برای مشاهده چکیده فارسی و عربی به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.