جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از شبهات مطرح شده از ناحیه مستشرقین و سنیان متعصب مسئله تأثیر پذیری باورهای شیعه امامیه از باورهای ایرانیان باستان بویژه در مسئله امامت است. این ادعا به موجب فراوانی شباهت میان اعتقاد شیعیان به امامان خود و اعتقاد ایرانیان به پادشاهان خود است. در رساله حاضر سعی بر اثبات اصالت باور شیعیان و ارائه شواهدی بر عکس بودن ادعا و تأثیر پذیری متون ایرانیان زرتشتی از باورهای اسلامی _شیعی شده است.

با ورود اسلام به ایران و به موازات گسترش آن، زرتشتیان با محرومیت ‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مواجه گردیدند. در نتیجه، تعدادی از آنان به دین اسلام گرویدند و تنها گروه اندکی به آیین خویش باقی ماندند و در سرزمین آبا و اجدادی خود اقامت گزیدند. با وجود کاهش تعداد زرتشتیان در ایران تا دوران قاجاریه، در اواخر این دوره آنان نقشی مهم را در امور اقتصادی کشور بر عهده داشتند. بنیان تجارتخانه ‌های مهمی چون جمشیدیان، جهانیان و یگانگی در این دوره بیانگر قدرت اقتصادی زرتشتیان است. این تجارتخانه‌ ها به امور مختلفی از جمله صرافی، بانکداری و زمینداری می ‌پرداختند و با توجه به اشتهار به درستکاری و نیک‌ کرداری، که زرتشتیان بدان معروف بودند، مورد اعتماد مردم و حکومت وقت واقع شدند. با به ثمر رسیدن نهضت مشروطیت، زرتشتیان به عنوان یکی از اقلیت ‌های دینی، ارباب جمشید را، که نفوذ اقتصادی بیشتری داشت، به نمایندگی خود راهی مجلس شورای ملی نمودند. بدین ترتیب، پس از گذشت چندین قرن جامعه زرتشتی ایران از انزوا بیرون آمد. اما رونق تجارتخانه‌ ها چندان دوام نیاورد و مداخلات خارجیان از جمله روس ‌ها باعث رکود و ورشکستگی آنان گردید.

پیروان دین زرتشتی در ایران پس از اسلام موقعیت خود را به نفع مسلمانان از دست دادند. اینان تا دوران قاجاریه در ایران با تحمل مشکلات فراوان حضور داشتند. محدودیت هایی که زرتشتیان با آن مواجه بودند مانع از آن می شد تا بتوانند در امور کشوری نقشی بر عهده داشته باشند، این در حالی است که پارسیان؛ یعنی هم کیشان زرتشتیان ایران؛ در هند توانستند جایگاهی مناسب برای خود رقم بزنند. پارسیان به خصوص از اوایل قرن نوزدهم میلادی تحت توجهات بریتانیا به لحاظ اقتصادی پیشرفت های فراوانی نمودند و بدان جایگاه رسیدند که زبانزد خاص و عام شدند. قدرت اقتصادی پارسیان زمینه را برای کمک های آنان به دیگران فراهم نمود و در این بین زرتشتیان ایران هم از آن بهره مند شدند. در اقدامی عملی پارسیان انجمنی به نام «انجمن بهبودی حال زرتشتیان ایران» به وجود آوردند که این انجمن نماینده ای به نام «مانکجی لیمجی هوشنگ هاتریا» را به ایران فرستاد تا اقداماتی در بهبود حال زرتشتیان ایران انجام دهد. اقدامات مانکجی هاتریا در ایران جنبه های مختلفی از جمله سیاسی و اجتماعی و فرهنگی را در برمی گرفت که بررسی آن موضوع این مقاله خواهد بود.