جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

التشيع في العراق و صلاته بالمرجعية و إيران (نظرة عابرة)، اثر رسول جعفریان ، پژوهشی است پیرامون تشیع در عراق و ارتباط آن با ایران و مرجعیت در آن، که به زبان فارسی و در دوران معاصر نوشته شده است و به قلم حیدر محمد جواد، به عربی ترجمه شده است. کتاب، فاقد مقدمه بوده و مطالب در پنج فصل، سامان یافته است. نویسنده ابتدا به بحث پیرامون پیشینه تشیع در عراق پرداخته و سپس ضمن نگاه به جغرافیای انسانی و سیاسی شیعه در عراق، به بررسی گستردگی حضور اتباع ایرانی در عراق، مرجعیت شیعه در عراق و ایران و چالش‌های پیش روی مرجعیت در عراق در دوره اخیر پرداخته است. نویسنده در فصل اول در باب پیشینه تشیع در عراق می‌نویسد و در ادامه تأکید می‌کند که تشیع از کوفه در قرن دوم و سوم قمری به بغداد انتقال یافت و در قرن چهارم با اوج گرفتن اهمیت کربلا و نجف و کاظمین و حمایتی که آل بویه از تشیع کردند، نویسنده فصل دوم را به جغرافیای انسانی و سیاسی شیعه در عراق اختصاص داده است.

در این پژوهش ، چگونگی پیدایش و گسترش مذهبتشیع در منطقه خوانسار، و درمورد افراد ی که در پایه گذاری و ترویج تشیع در این منطقه نقشداشته اند و عواملی که در توسعه و تقویت مبانی تشیع در این ناحیه موثر بوده اند مطالعه و تحقیق شده است.نخستین آثار و اسناد تاریخ تشیع در خوانسارمانند زندگی نامه حسین بن خونسار ازسده اول هجری، امامزادگان دختران بکر فرزندان حضرت موسی بن جعفر(ع) مربوط به اوایل قرت سوم هجری و امامزاده احمد بن محمد بن علی النقی(ع) مربوط به اواخر قرن سوم یا اوایل قرن چهارم هجری، تحقیق بعمل آمده و سپس درخصوص چگونگی گسترش تشیع در این منطقه بررسی شده و وضعیت شیعه قبل از صفویه مورد کنکاش قرار گرفته است.از آنجایی که با روی کار آمدن دولتصفویه ، تشیع بعنوان مذهب رسمی کشور ایران اسلامی معرفی گردید، تشیع در شهر خوانسار که دارای سابقه درخشانی در این خصوص بود رونق و تقویت دوچندانی پیدا کرد و لذا مطالعه تشیع در این منطقه حائز اهمیت بسیار بالایی است.وجود بقاع متبرکه متعدد ، بویژه بقعه متبرکه امامزاده احمدبن محمدبن علی النقی(ع) وآثار باقیمانده از عهد صفویه مانند مدرسه مریم بیگم صفوی،. ونیز زندگی و آثار علمای برجسته این شهرستان ، از نخستین روزهای ورود اسلام به این منطقه و سپس در دورانصفویه تا امروز ، بویژه علمای بزرگی همچون آقا حسین و آقا جمال خوانساری مورد مطالعه قرار گرفته است.همچنین تأثیر فرهنگ تشیع در آداب و سننو رفتار اجتماعی مردم و نقش تعالیمتشیع و علوم اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در زندگی مردم، سابقه حوزه های علمیه دینی و نقش علمای برخاسته از این شهر و نقش و تأثیرگذاری آنان در ترویج فرهنگ تشیع در سایر بلاد مورد تحقیق و پژوهش قرارگرفته است.مطالعات نشان می دهد که تشیع در خوانسار پیش از روی کار آمدن دولت صفویه دارای سابقه بوده است .

امام راحل برای مقام مرجعیت احترام و جایگاه بی نظیری در توفیق رهبری انقلاب اسلامی و موفقیت آن در بسیج عمومی مردم در راستای اهداف متعالی نهضت قائل بوده و به همین دلیل پس از متعین شدن مقام مرجعیت خویش، به صحنه رهبری نهضت وارد شدند و در طول دوران رهبری مزبور نیز همواره با تکریم، احترام و تنبه بخشی به مراجع به دنبال مشارکت بخشی سیاسی و همسو کردن آنها در مسیر انقلاب اسلامی بودند و به غیر از استثنایی همانند آیت اله شریعتمداری، رئوس مراجع علی رغم امکان وجود اختلاف هایی در اجتهاد فقه سیاسی و انتخاب سطح و نوع مبارزه، با لبیک به امام (ره)، با جریان انقلاب اسلامی و رهبری امام (ره) همسو و در حد توان خویش، مددکار این دو بوده اند.

کتاب «الاجتهاد و التقلید و سلطات الفقیه و صلاحیاته» تحقیقی در زمینه اصول «اجتهاد رجالی» و مبانی و اصول مبتنی بر آن است. در این پژوهش دیدگاه‎ ها و روش‎ های مختلف مورد استفاده رجالیون بزرگ مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته و منش رجالی بزرگ نجاشی و شیوه وی در تضعیف و تقویت روایات و اصول به کار رفته توسط وی در این زمینه مورد ارزیابی قرار گرفته است. نگارنده اصول مهم در اجتهاد و رجالی را معرفی کرده و مبنای اجتهاد و تقلید در این علم را بيان کرده است. تاثیر علم رجال در روایات و مبانی اعتقادی و فقهی فقها و ابزار کار برای آنان از اصلی‎ ترین مباحث این کتاب است.

موضوع پژوهش حاضر تعامل نهاد دین و نهاد دولت از ابتدای قرن حاضر تا پیروزی انقلاب اسلامی است که در آن به بررسی سیاست های حکومت پهلوی در قبال نهاد دین و حوزه های علمیه و هم چنین برخوردهای متقابل حوزویان در برابر این سیاست ها و نگاه و برخوردشان در مقابل حکومت پهلوی و سیاست های دینی اش پرداخته شده است. سیاست هایی که گاه بنابر مصالح در جهت خواسته های مذهبیون بود و گاه چنان ضدمذهب بود که تمامی مراجع را به مقابله با حکومت می کشاند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و گردآوری داده ها مبتنی بر منابع کتابخانه ای است.نتیجه ی به دست آمده نشان می دهد که حکومت پهلوی اگرچه در مقاطعی سیاست هایش مطابق خواسته های مذهبیون و موافق با تمایلات نهاد دین بود اما این نزدیکی نه از روی دغدغه های دینی که براساس مصلحت سنجی و به منظور تحکیم پایه های قدرت خویش بود.