جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برخی از فیلسوفان اگزیستانس به تحلیل پدیده وحی پرداخته اند. برخی از آن ها همان تفسیر کلام سنتی را از وحی پذیرفته اند و برخی دیگر آن را به تجربه وجودی فرو کاسته اند. یاسپرس از گروه دوم است. وی با توجه به تفسیری که از انسان و مراتب وجودی او ارایه می دهد، وحی را به عنوان یک نوع آگاهی درونی می پذیرد. به زعم وی، اگر انسان در مرتبه هستی داری قرار گیرد، در مواجهه با متعالی به یک روشن گری وجودی خاص دست می یابد که از آن به وحی عام تفسیر می شود. این نوع تجربه وجودی با مراقبه و تامل در متعالی و تفکر در وظایف خود و در ارتباط با دیگران تحقق پیدا می کند. وحی عام در ارتباط با ایمان فلسفی است که یاسپرس به دفاع از آن می پردازد. این ایمان در مقابل ایمان دینی قرار دارد. در ایمان فلسفی، فرد فقط به تجربیات شخصی خود پایبند است و هرگز آن را برای دیگران معتبر نمی داند. در این نوع ایمان، التزام به هیچ دین خاصی ضرورت ندارد. ایمان فلسفی در ارتباط با علم و سنت است و از آن ها بهره برداری می کند.

از جمله کارکردهای اصلی دین در روزگار ما، و در واقع در همه قرون و اعصار، کاهش رنج‌های انسان است. رنج‌های وجودی از زمره اصلی‌ترین رنج‌های انسان به‌شمار می‌آیند. رنج‌هایی از قبیل تنهایی، ناامیدی، پوچی و مانند آن. در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا ابتدا تصویری کلی از وضعیت بحرانی انسان معاصر ارائه دهیم، سپس با نگاهی اجمالی به سه رنج اصلی انسان، یعنی رنج نرسیدن، از دست دادن و رنج ناشی از تکرار و خستگی، به اختصار راه‌های مختلف مواجهه با این رنج‌ها را بیان کرده‌ایم. هم‌چنین تلاش کرده‌ایم تا شیوه مواجهه امام علی (ع) را به عنوان کسی که تجربه‌ای عمیق در باب رنج‌های وجودی انسان و معناداری زندگی دارد، بیان کنیم. سخن اصلی این مقاله این است که در حیات دینی، رنج، درد و سختی وجود دارد، ولی همه این امور در پرتو تصویری معنوی از حیات، معنادار، تحمل‌پذیر و شیرین می‌گردد.

این تحقیق شامل پنج فصل است کهفصل اول دربردارنده ؛بیان مساله، ضرورت، اهداف، سوالات و تعریف مفاهیم کلیدی تحقیق بوده و در فصل دوم با اشاره به رویکردهای مختلف در جهان اسلام درباره ایمان و پاره‌ای از پژوهش‌های روشمند، مبانی نظری و پیشینه تحقیق مورد بررسی قرار گرفته . روش شناسی این تحقیق به عنوان یک تحقیق کیفی و کاربردیروش توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات ما روش مرسوم کتابخانه‌ای است که با ابزار فیش برداری صورت پذیرفتهدر تحلیل و ارزیابی نیز سعی کرداه‌ایم در چهارچوب روش تحلیل محتوا گام برداریم .در فصل چهارم تلاش ما مصروف روشن نمودن این مساله است که، ایمان دینی به عنوان مهمترین عامل نجات و رستگاری چه ماهیتی دارد و چگونه متولد می‌شود و هرکدام از ساحت‌های وجودی انسان چه نقشی را در شکل گیری و تحول آن ایفا می‌کنند .درراستای کشف مسایل فوق با طرح سه سوال؛ چیستی ایمان، چگونگی شکل گیری ایمان وچگونگی تکامل ایمان، سه پاسخ مجزا ارائه نمودیم : ما در ماهیت شناسی ایمان برفعل بودن، اختیاری بودن، ابتناء بر معرفت، برخورداری از مولفه‌های عاطفی، آزمون پذیری ایمان و ملازمت اطمینان و آرامش باایمان و... یاد می‌کنیم . همچنین ما ماهیت ایمان را ماهیتی مرکب و نه بسیط یافتیم که ابتنای آن بر معرفت، کنه و لب آن تعلق و دلدادگی و مقتضی لازم و عینی آن را عمل تشکیل می‌دهد .در پاسخ سوال دوم؛ با اتکا به دو اصل موضوعی فطرت و قلب در انسان شناسی قرانی، ایمان را فعل قلب دانسته لذا با التفات به فطرت و جای گیری ایمان در قلب، نظام حساسیت‌ها و تمایلات شکل خاصی می‌یابد و تمایلات ایمانی ساختار ادراکی را انتظام می‌بخشد و در آخر این دو بخش حوزه عین و رفتار را تابع خود می‌سازد . در پاسخ سوال سوم؛ تحول(تکامل) ایمانی را در سه سطح؛ عاطفی، ادراکی و رفتاری بررسی می‌کنیم. تحول ایمان را با تمرکز بر دو اصل تربیتی(تاثیر باطن برظاهر و تاثیر ظاهر بر باطن)تبیین نموده و معتقدیم تحول ایمان در قدم نخست منوط به احیای فطرت (گرایش‌های اصیل فطری) بوده و در مرتبه بعد ساحت ادراکی که در تعقل تجلی می‌یابد دارای اعتباراستو در مرتبه سوم حوزه رفتاری که دو نقش احیا کننده فطرت ونقش تثبیت گر ادراکات مسموع و مطبوع و تعیین بخشی به آنهارا داردمعتبر می‌گردد.در فصل پنجمنیزنتایجتحقیق در ذیل هر سوال،محدودیت‌هاوپیشنهادات کاربردیو پژو هشی بیان گردیده است .واژه‌گان کلیدی:قرآن،ایمان دینی، شکل گیری،تحول تربیتی