جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

غاده سمان در آثار ادبی و نوشته های خود در روزنامه ها کوشیده است تا با احساس لطیف، اتصال به منبع الهام، حساسیت ویژه، احساسات ناب و بینش عمیق، مفهوم واقعی عشق را در دو جنبه عام و خاص آن در روح مخاطبانش برانگیزاند و البته در این راه شیوه ای متفاوت با عارفان دارد. این اهتمام ویژه به مفهوم عشق دلایلی دارد که در پژوهش حاضر به مواردی از آن اشاره شده است. وی تاکید می کند که عشق ابزاری برای تزکیه، تفاهم و گفت و گو، بخشش همه جانبه، آزادی،‌ اصلاح و تغییر در دنیایی است که به دلیل فقدان ایمان به ارزش های معنوی نظیر خدا، دین و عشق مورد محاصره انواع تهدیدها قرار گرفته است. غاده بر تحکیم روابط واقعی برخاسته از راستی، عاطفه و تساوی میان زن و مرد اصرار دارد و آن را نماد پیوند و منبع قدرت می داند، تجسمی عینی از سنت طبیعت و استیلای زندگی؛ به اعتقاد وی این چنین رابطه ای نیازمند مرد و زن ایده آل است به گونه ای که مرد یگانه حقیقت زندگی زن باشد و زن شالوده حال و آینده زندگی مرد را تشکیل دهد. مرد آرمانی که هم لطیف است و هم مقتدر، پاکی وجود زن را کشف می کند و یاری گر او در دنیای سرگشتگی ها و سرگردانی هاست و زن آرمانی هموست که با برخورداری سرشار از فرهنگ و آگاهی می کوشد تا در عین حال که به لحاظ فکری و عملی مستقل از مرد است، با دلسوزی و گذشت توام با صدق، کرامت و توازن در اندیشه با مرد همفکری و همراهی عاطفی داشته باشد. غاده سمان در رابطه میان زن و مرد گاهی به تاثیر از اندیشه اگزیستانسیالیست ها و نیز سیمون دوبووار و با باورهای خاص خود و تجربیاتی که از زندگی در غرب به دست آورده، به «آزادی جنسی» اشاره می کند. اما او برای این اصطلاح که به پیروی از فمینیست ها آن را «انقلاب فراگیر جنسی» می نامد، شروطی را قایل است؛ از جمله آن که بایستی با آزادی فکری و اجتماعی همراه بوده،‌ بخشی از آزادی همه جانبه آحاد جامعه عرب (اعم از زن و مرد) باشد. این انقلاب و آن آزادی مبتنی بر چالش میان آزادی اختیار و مسوولیت و هماهنگ با سرشت آدمی است، افزون بر آن که بر آگاهی تاریخی و بیداری تکیه می کند بدون آن که خواستار در شکستن کامل سنت های شرقی باشد.روش پژوهش: اجتماعی - توصیفی با رویکردی به نقد و موازنه.

مثنوی و دیوان شمس مولوی را نه تنها باید شگرف ترین یادگار عرفان ایرانی به حساب آورد، بلکه این دو اثر بزرگ را باید حاوی بسیاری از اندیشه ها و نظریات فلسفی دانست که گاه تنها در غالب یک بیت با زبانی ساده بیان شده است. برای مثال، بینش فلسفی سولیپسیسمی پروست در خصوص عشق را در اندیشه مولوی زمانی که از عشق مجازی صحبت می کند، می توان جست وجو کرد. در اندیشه های مولوی می توان نظام فلسفی پیچیده روانکاوی فروید را نیز جست وجو نمود. همچنین نظام فلسفی پدیدارشناسی هوسرل تنها در بیتی از گنجینه ابیات مثنوی نمودار می شود، همان سان که می توان در اندیشه های مولوی به رگه هایی از فلسفه واسازی دریدا رسید. در این مقاله بی آن که به ساختار کلی حاکم بر اندیشه مولوی پرداخته شود، ادعا شده که عصاره و چکیده برخی از افکار و اندیشه های اندیشمندان غرب را می توان در اندیشه های این عارف بزرگ دنبال کرد.

در متون ادبی، عرفانی و اخلاقی ادبیات فارسی و عربی، برای تبیین عشق مجازی گاه به عبارت «من عشق فکتم و عف فمات فهو شهید» که با نام «حدیث عشق» نام بردار شده است، استناد می شود. نخستین بار، ابن داود در الزهره، از این عبارت منسوب به پیامبر در تفسیر عشق عذری یاد می کند، اما از دیرباز، حدیث شناسان آن را از احادیث موضوع دانسته اند. با وجود این، حدیث عشق به دلیل محتوایش و با وجود مخالفت ناقدان به ویژه حنابله و با ورود به ساحت عرفان اسلامی به حیات خود ادامه داد. در این جستار، ضمن بررسی پیشینه و دلیل اصلی روایت حدیث عشق، صحت و سقم آن به عنوان حدیثی منسوب به پیامبر، علت و نحوه کاربرد آن در متون عرفانی، انعکاس آن در متون ادبی عربی و فارسی، ارتباط عشق مجازی با عفت، جهاد با نفس و شهادت و پیوند کتمان با عشق تبیین خواهد شد.

عشق از مهم ترین مسائل بنیادین تصوف و عرفان اسلامی است، به گونه ای که نمی توان بدون آن به حوزه عرفان و تصوف و مفاهیم اساسی آن وارد شد. در تعریف عشق سخنان زیادی بیان کرده اند و هر کس به اقتضای درک و فهم خود از عشق و عاشقی سخن گفته است. از طرفی تعدادی از شاعران و نویسندگان، حکیمان و فیلسوفان نیز دریافت و برداشتی از عشق ارائه کرده اند، که هر کدام در کلیت خود و در مقایسه با هم جنبه هایی از عشق را به تصویر کشیده اند. در این میان روزبهان بقلی معروف به «شیخ شطاح» و «شطاح فارس» و سرسلسله روزبهانیان، در عرصه عرفان و ادب فارسی نیز به تعریف و توصیف عشق پرداخته است که دیدگاه او متناسب با مقصود مورد نظر خود و بیان تجربیات عرفانی، مفاهیم اخلاقی، موضوعات مختلف حکمی و تعلیمی و در نهایت برای بیان رموز عشق و شور و شوق عاشقانه قابل تامل و بررسی است. در پژوهش حاضر خلاصه ای از دیدگاه های شیخ شطاح در خصوص عشق و انواع آن، توصیف، تعریف و در کل جایگاه عشق در چارچوب فکری آنان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

از آموزههای عمده و مسائل اساسي در عرفانهای جهان، مسالهی عشق است. این مسئله از دیرباز محل توجه عموم و موضوع نقض و ابرام اصحاب دین و عرفان بوده است؛ همچنین از سوی اصحاب عرفانهای نوظهور نیز از موضوعات اصلی و مورد توجه آنان قرار داشته و دارد. طبیعی است که تعاریف عارفان و عرفانهای گوناگون از عشق، متنوع باشد، زیرا عرفا در تعریف عشق و انواع آن تابع عوامل متعدد و پیچیدهای از قبیل: موقعیت خاص مخاطب، موقعیت معرفتی - سلوکی خود، هنجارهای دینی - فرهنگی جامعه و غیر آن بودهاند. پائولوکوئلیو و اشو در موضوع عشق، عقايد خاصي دارند. عشق در بیشتر داستانهای کوئلیو معطوف به جنس مخالف است و در مابقی آنها نیز متعلقی ناسوتی دارد. عشقی را که اشو ترویج میکند و قابل احترام میداند، هیچگونه متعلقی ندارد و بسیار مطلق و مبهم است. عشق مورد نظر او سمت و جهتی نداشته و متوجه هیچکس نیست.