جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دلالت از ماده (دلل) به معنای راهنمایی کردن چیزی به چیز دیگر است؛ مانند دلالت دود بر آتش. دلالت در واژه یعنی: به واسطه تصور واژه‌ای، معنای آن در ذهن شکل گیرد. شکل‌گیری معنای واژه‌ها در ذهن انسان به واسطه‌های گوناگونی انجام می‌گیرد؛ واسطه‌هایی چون: ساختار یک واژه، نقش و جایگاه یک کلمه در ترکیب عبارت، استفاده از فرهنگ لغت، سیاق و حال ادای واژه‌ها و نوع آواهای یک واژه. این مقاله بر آنست که دعای استعاذه را از صحیفه سجادیه بر مبنای آواشناسی تحلیل و ارزیابی کند و نقش و تأثیر آواها را در رساندن پیام به مخاطب بکاود. مهمترین نتیجه این پژوهش آنست که در صحیفه تمامی آواها در جای خویش و متناسب با موقعیت مخاطب به کار برده شده‌اند. آنگاه که امام سجاد ـ علیه‌السلام ـ از رحمت و مغفرت الهی و امید به درگاهش صحبت می‌کند، از آواهای نرم و مهموس و به دور از خشونت استفاده می‌کند و آنگاه که از عذاب و مجازات الهی سخن می‌گوید، آواهای خشن و شدید و مجهور به کار می‌برد. به نحوی که نمی‌توان آوایی را به جای آوایی دیگر قرار داد. آواها چنان در متن تاثیر گذارند که انسان با گوش دادن به نوای آنها پی به معنای واژه‌ها و حال غالب بر متن می‌برد. بنابراین در تمام دعاهای صحیفه سجادیه از جمله در دعای هشتم صورت با محتوا به حدی پیوند خورده که جایگزین کردن واژه‌های به کار رفته در صحیفه سجادیه با وا‌ژه‌ای مترادف یا واج دیگری امکان‌پذیر نیست.