جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دانشمندان علوم قرآنی بلاغت را از برترین ابعاد اعجاز قرآن کریم شمرده‌اند و آشنایی با علوم بلاغی را برای درک بهتر کلام خداوند در تمام علوم مرتبط با قرآن ضروری می دانند همچنین پرداختن به بلاغت از شاخصه‌های مهم در فهم یک متن به شمار می‌رود. قرآن در تمام سوره‌ها و آیات فصاحت و بلاغت تام دارد و براساس اقتضای حال مخاطب خود کلام را به شیوه‌ای بیان می‌کند که موثرتر باشد، در نتیجه میزان اثرگذاری این علوم بر درک معنای عمیق‌تر آیات قرآن کاملا روشن می‌شود.موضوع این پژوهش، ویژگی‌های بلاغی جزء هفدهم قرآن کریم است که شامل سوره‌های انبیاء و حج می‌باشد. این تحقیق مبتنی بر روش تحلیلی ـ توصیفی درصدد یافتن پاسخ یا پاسخ‌هایی به این دو سوال مهم است که علوم بلاغی چه تأثیری بر فهم قرآن دارد؟ و نیز منظور از ویژگی‌های بلاغی یک سوره چیست؟برای این منظور این پژوهش در سه بخش علم معانی، بیان و بدیع ارائه شده است و در آن از صنایع ادبی و فنون بلاغی استفاده نموده که این صنایع و فنون عبارت است از انواع تأکید، استفهام، استعاره، مجاز، کنایه و سایر موضوعات مرتبط با وجوه بلاغی که در این دو سوره بکار رفته است.در انتها باید گفت که بنابر اعتراف بزرگان ادبیات عرب،‌ فصاحت و بلاغت آیات قرآن قابل قیاس با متون عربی نیست و قرآن، دشوارترین آموزه‌های خود را بنابر اقتضای حال مخاطبان خود، به شیوه‌ای زیبا و قابل فهم بیان می‌‌کند که هر کس به فراخور ظرفیت و استعدادش از آن بهره‌مند می‌شود.کلید واژه: قرآن، جزء هفدهم، وجوه بلاغی، معانی،‌بیان، بدیع.

در این تحقیق روایات تفسیری مشترک دو تفسیر نور الثقلین و الدر المنثور در جزء هفدهم قرآن کریم در دو فصل جداگانه گردآوری و بررسی شده است. این جزء مشتمل بر سوره های انبیا و حج است

چکیدهبا توجه به اینکه‌ اسلام آیینی جهانی است و همه ی مردم جهان با زبان های مختلف باید از تعالیمقرآن بهره مند گردند ، لذا به خاطر ابلاغ پیام الهی به ملل گوناگون، قرآن به زبانهای مختلف ترجمه گردیده‌است و سبک بیانى قرآن هم به گونه‏اى است که فهم معانى و مفاهیم ژرف آن جز با افزودن عبارت‏هاى تفسیرى مقدور نیست. دلیل این امر وجود آیات مجمل در قرآن کریم است. آیات مجمل آیاتى است که دلالتشان روشن نمى‏باشد و فهم معناى آنها نیازمند تفسیر است. اسباب اجمال را اموری همانند: وجود الفاظ مشترک، حذف برخى واژه‏ها، نامشخص بودن مرجع ضمیر، کاربرد الفاظ غریب، تقدیم و تاخیر، و وجود چند احتمال در معناى آیه می‌داند. افزون بر این، فهم معناى برخى آیات تنها با دانستن شأن نزول یا فضاى نزول آنها میسر است. بى‌شک افزودن همه این امور به ترجمه قرآن آن را از شکل رایج ترجمه خارج کرده و به تفسیر نزدیک مى‏سازد که مترجمان در این زمینه، ناگزیر از گنجاندن افزوده‌هایی نمایان و یا اشراب شده در متن ترجمه بوده‌اند، که اغلب با استناد به تفاسیر و یا کتابهای سبب نزول و یا مباحث کلامی و اصولی و ... انجام گردیده است و در این جاست‌ که نیاز به تحلیل و تطبیق عبارات و جملات افزوده در این ترجمه‌ها و سنجش میزان انطباق آنها با آراء مشهور، احساس گردید. و در این زمینه، ابتدا آیاتی که مترجمان در ترجمه‌ی این آیات از افزوده‌هایی استفاده نموده بودند، استخراج می‌گردد و بعد از آن، صرفاً ترجمه‌ی مترجمانی از میان هفت ترجمه‌ی برگزیده، ذکر می‌گردد که افزوده‌ی کلیدی و موثر برای فهم بهتر آیه داشته‌اند و بعد از استخراج این ترجمه‌ها، مراجعه به نظرات مفسران که بر اساس مفهوم آیه از حیث آیات الاحکامی و یا مباحث ادبی و لغوی و یا مباحث کلامی انتخاب می‌گردید، انجام می‌گردد و از طرف نگارنده‌ی این رساله، نقد و بررسی انجام می‌گیرد که آیا افزوده‌ی ذکر شده از طرف مترجم، پشتوانه‌ی تفسیری دارد و یا خیر؟ و آیا ذکر این افزوده برای فهم آیه‌ی مورد بحث، لازم بود و یا این که آن، افزوده‌ای زائد و بدون کارایی است؟ این پژوهش، به بررسی‌ افزوده‌های ‌هفت ترجمه‌ی ‌معاصر قرآن به ‌زبان ‌فارسی ‌در ترجمه‌ی جزء 17 و 18، که‌ از میان ‌ترجمه‌های‌ دیگر انتخاب شد، یعنی؛ ترجمه‌های «الهی‌قمشه‌ای، خرمشاهی، صفارزاده، فولادوند، گرمارودی، مشکینی و مکارم» پرداخته و نیاز‌ و عدم‌ نیاز و ضرورت و عدم ضرورت این افزوده‌ها و همچنین منابع و مآخذ مورد استفاده قرار گرفته شده از طرف مترجمان فوق الذکر در ترجمه‌ی این جزء، توسط نگارنده‌ی این رساله مورد بررسی قرار گرفته است ‌که ‌مراجعه‌ به ‌آراء مشهور از مفسران شیعه و اهل سنت‌، مبنای این -پژوهش ‌بوده و با اظهار نظر و تحلیل نگارنده، در پایان بررسی هر آیه همراه می‌باشد.