جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نسبت مستقیم‌الاستدارة حق و خلق از مباحثی است که ابن‌عربی در وجودشناسی خود دنبال می‌کند. این دیدگاه تازه را که در تقابل با نظریۀ صدور افلوطین قرار دارد، باید بدیلی برای نظریۀ صدور درنظر گرفت که بیشتر در جریان‌های فلسفی پیش از ابن‌عربی پذیرفته شده بود. نظریۀ مستقیم‌الاستداره ابن‌عربی که بر نظریات تجلی اسماء الهی و وحدت وجود ابتنای منطقی دارد، درنهایت این امکان نظری را در اختیار محیی‌الدین قرار می‌دهد تا بتواند قاعدۀ الواحد فیلسوفان (مبنای مستحکم نظریۀ صدور) را نقادی و در معنای تازه‌ای فهم کند. این نظریه همچنین جایگاه عالم مادی و جسم را که درنتیجۀ پذیرش نظریۀ صدور تضعیف شده بود و پس از گذشتن از وسایط بسیار درنهایت بعد با حضرت حق قرار داشت، دوباره احیا و بر اهمیت آن تأکید می‌کند. در این مقاله درصددیم پس از تشریح نظریۀ مستقیم‌الاستداره ابن‌عربی، تفاوت‌های آن را با نظریۀ صدور نشان دهیم و سپس تفسیر تازۀ ابن‌عربی را از قاعده الواحد یادآوری کنیم.