جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

همواره یکی از مسائل مهم در قرآن توجه به جایگاه و فضایل اهل بیت پیامبر است. پیچیدگی این مسأله پایه‌ای از آنجا نشأت می‌پذیردکه از دیدگاه مفسران، محققان و دانشمندان شیعه، اهل‌بیت عصمت و طهارت از یک‌سو هادیان این امت به‌سوی معبود حقیقی و کمال مطلق بوده و از سوی دیگر اطاعت و محبت ورزیدن نسبت به آنها به‌عنوان ولی و جانشینبرحق پیامبر امری ضروری و واجب است. در این بین برخی مفسران اهل تسنّن نیز کم و بیش از جنبه‌های مختلف به تبیین شخصیت آن ذوات مقدسه اشاره داشته‌اند. آلوسی نیز به عنوان یکی از مفسران اهل تسنّن در ۷۷ آیه به تحلیل فضایل اهل بیت می‌پردازد. پژوهش حاضر نیز با توجّه به آراء مطرح‌شده از سوی وی در حیطه فضایل اهل‌بیت و وجود تأثیرگذاری آن در باورها و عقاید و با روش توصیفی، تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای، به جمع‌آوری دیدگاه‌ها و ریشه‌یابی فکری و عقیدتی این مفسر در باره آیات مربوط به فضایل اهل‌بیت پرداخته و سپس با تحلیل و بررسی آن‌ها، در نهایت بر اساس دلایل عقلی و نقلی به این نتیجه رسیده است که صاحب روح المعانی برحسب آیات مختلف و برداشتهایی که مفسران شیعه از آن آیات در خصوص اهل بیت دارند روش انتقاد متفاوتی را به کار می‌گیرد به طوری که در بیانات خود مقام علمی برای اهل بیت قائل نبوده و حتی آنان را پایین‌تر از یک مفسر می‌داند. این مفسر با این پیش‌فرض ناصحیح و داشتن تعصبات مذهبی، ذیل برخی ازآیاتی که در فضایل و مناقب اهل‌بیت پیامبر، به ویژه حضرت علی وارد شده و حتی منابع روایی اهل سنت نیز بر صحت نزول آنها درباره اهل‌بیت اذعان نموده‌اند، رأی به عدم پذیرش و طرد آنها دارد. نقدهای وارد بر آلوسی را می‌توان در سخنان نا به حق وی در شأن اهل بیت، عدم توجه وی به فضایل اهل بیت بویژه فضایل سیاسی ایشان، نفی امامت و جانشینی ائمه دوازده‌گانهخلاصه نمود.