جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

علم دینی در مکتب علامه صدر، یکی از نخستین نظریه های علوم انسانی اسلامی است. شهید صدر هم به تبیین این پارادایم پرداخته و هم آن را در عرصۀ اقتصاد اسلامی پیاده کرده است. این نظریه نشان داده است که رسالت اسلام به عنوان یک دین، کشف پدیده های عینی و خارجی و روابط بین آن ها نیست. کشف و توصیف این گونه موارد که بعد خارجی و تجربی دارند، بر عهده علم است که همواره در معرض تغییر و دگرگونی قرار می گیرند. رسالت اسلام طراحی مبانی و چارچوب های اساسی ساخت جامعه و بایدها و نبایدهای اصیلی و چشم اندازی است که جامعه باید در مسیر تعیین شده و اصول پذیرفته شده، به سوی آن حرکت کند. علم تا زمانی که جنبۀ توصیف گری محض داشته باشد، متصف به اسلامی و غیر اسلامی نمی شود؛ زیرا فقط بیانگر واقعیت های خارجی و تجربی در حال وقوع و یا واقع شدۀ قبلی است. اما اگر ابعاد و عرصه های متفاوت جامعه ای بر اساس مذهب اسلام تحقق عینی یافت، دانشمندان و عالمان می توانند از ابعاد و زوایای متفاوت دربارۀ آن جامعه مطالعه و مداقه کرده،دیده ها، روابط عینی بین آن ها و آثار و نتایج شان را کشف و تبیین کنند. دانش و آگاهی حاصل از ماهیت و چگونگی چدیده های مورد مطالعه و تحلیل چنین جامعه ای، علم اسلامی است که در واقع توصیف و تبیین پدیده ها و روابط بین آن ها را در جامعه ای اسلامی برعهده دارد. مدار تشخیص دیدگاه شهید صدر در این نوشتار، آراء ایشان دربارۀ مذهب و مکتب اسلام و فرآیند دست یابی به آن و چگونگی پیاده سازی آه ها در کلیت اجتماعی و مشاهده و تحلیل آن ها ست. مهم ترین اثر شهید صدر که صراحتا به رابطۀ اسلام و علم اقتصاد توجه کرده، اقتصادنا است. در المدرسه القرانیه نیز زمینۀ تعمیم این نظریه را فراهم کرده است.