جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تعداد زیادی از آیات قرآن در عظمت و شأن اهل بیت پیامبر(ص) نازل شده است. از جملة آن، آیاتی است که اطاعت و مودّت ذی القربای رسول الله(ص) را بر امت لازم دانسته است. چنانکه در آیة 23 شوری خداوند اجر رسالت پیامبر(ص) را در مودّت ذی القربای او قرار داده است. این آیه در بسیاری از تفاسیر و بر اساس روایات به خوشاوندان خاص و اهل بیت پیامبر(ص) تصریح شده است. گر چه برخی نیز سعی دارند بگونه ای مفهوم«ذی القربی» را در معانی مختلفی همچون: خویشاوندان (بطور مطلق)، قرب به خدا، و ... تفسیر نمایند. در این پایان نامه، نگارنده در چند بخش این نظرات را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. در بخش اول به بررسی معانی لغوی و ادبی واژه«قربی» پرداخته شده و پس از آن با ذکر دلایل و بررسی آراء مفسرین مختلف، اعم از شیعه و سنی، مفاهیم دیگری غیر از اهل بیت پیامبر، که از جمله خویشاوندان خاص پیامبر(ص) می باشند، مابقی احتمالات منتفی گشته است. همچنین بیان مفهوم اجر و مزد رسالت و همراهی قرآن بعنوان ثقل اکبر با عترت و ثقل اصغر، و ارتباط آن با آیه تطهیر، در این بخش به تفصیل سخن گفته شده است. در بخش دوم به بررسی روایات مختلف از پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) پرداخته شده است که در آن به صراحت به معرفی ذی القربی و انتساب این آیه با خود سخن گفته اند. روایات مختلف و متعددی که در جوامع روایی شیعه و سنی در این زمینه آمده است، و اذعان علمای بزرگ اهل سنت در فضیلت آل محمد(ص) از دیگر مباحثی است که در این بخش به آن اشاره شده است. و در بخش سوم، به بیان نقش ذی القربی یا ائمه معصومین پس از وفات پیامبر(ص)، از بعد تاریخی توجه شده است. شخصیت علمی، فرهنگی، تربیتی و بعد مبارزاتی و سیاسی ائمه (ع) و نقشی که در احیاء معارف و حفظ دین رسول الله(ص) داشته اند بگونه ای مختصر بیان شده است. جنبه ظلم ناپذیری و مخالفت با خلفای جور زمان خود، یکی دیگر از ابعاد شخصیتی هر یک از امامان معصوم می باشد. از انجایی که بررسی تمام زوایای زندگی اهل بیت پیامبر(ص) بسیار وسیع و گسترده می باشد، و پرداختن به تمام ابعاد آن در این رساله نمی گنجد، لذا بصورتی مختصر به شرح و بیان حیات هر یک از ائمه معصومین (ع) و مصادیق بارز ذی القربی پیامبر(ص) پرداخته شده است.